Karadeniz’in hýrçýn dalgalarýnýn Ýstanbul saraylarýna sürüklediði nazenin bir çiçek dalý…
Yusuf ile Züleyha meselesinde kendine has kalem tutuþuyla tanýþýklýk kazandýðým mistik kelamlarýn sahibi Nazan Bekiroðlu…

Gýyabýnda postmodern tavýrlý oluþu dikkat çekici baþka bir özellikti. Peki neydi postmodernizm?Bilmeyiþimiz o tabire daha bir cezbe kazandýrýrdý. O zaman bir ‘google efendiye sor’ deyiþinizi duyar gibiyim. Lakin geleneksel tavrýmý her daim ortaya koyarken sayfalarýn sýcaklýðýný parmaklarýmda duymak isteyerek, ‘’P’’ harfine doðru yollanýyorum.

Fransýzca bir kökenden dilimize yine benzer bir deyiþle uyarlanan postmodernizm, ansiklopedik bilgiye göre þöyledir ( google araþtýrmasý yapýlmadan) :

Modernist kuramlarýn ve uluslararasý üslubun yarým yüzyýl boyunca kurduðu egemenliðin tartýþýlmasýna dayanan çaðdaþ hareket.

Peki yeterli mi bu taným? Bu tanýmda Nazan Bekiroðlu’yla özdeþleþecek ne var? Olmadý,bir tarama daha yapýlýyor Diderot kökenli 18.yy Fransýz aydýnlanmasýna ayak tutan, ‘’google’’ düþmaný ansiklopedide. Bakýn birkaç madde daha var:

postmodernizmin temel ilkeleri,

-modernist düþünce içinde, bir kenara itilecek öðelerle korunacak öðeleri ayýklamaya çalýþarak, geleneklerle beslenme düþüncesi,


-bölgesel özellikleri hesaba katma

-biçimleri özgürce ve çoðu kez barok anlayýþla bir araya getirme


-görsel etkiye verilen önem


-seçmeciliðe duyulan bilinçli eðilim.


Bu söylemin türü hala açýk seçik olmasa da yine de zihinde bir ampulün fitillenmesinde ön ayak olmuþtur diye düþünüyorum.

Gelenekten beslenen bir tarafý her daim açýk seçik olan Bekiroðlu’nun postmodernizme uymuþ bir çift ayak olduðuna olan inancým artýk bir kez daha kesinleþiyor.

Onu bazen imgelerle bir çocuk kurnazlýðýyla oynar görürüz. Kahramanlarýna daha fazla kiþilik yükler çoðu zaman. Hatta yazýlarýnýn bir bölümünde karakterlerinin ayaklandýðýný, karanlýkta kalan Bekiroðlu’nu ele geçirdiklerini bile hissedebilirsiniz. Bazen bilmeden yazar Bekiroðlu. Kahramanlarýnýn onu nereye çekip götüreceðini kestiremez. Bazen bir çöl sarýsýnda görürsünüz kelamlarýný, olmadý putlarýn çevresinde. Ama en çok da bir yeniçeri entarisinde. Kalemini birkaç gün önceden saray þerbetine yatýrmýþ gibidir namý-diðer postmodern Bekiroðlu.

Hikaye ve deneme alanýnda sýkça yazdýðýný görürüz. Ama bir Nazan Bekiroðlu okuyucusu olarak onun roman alanýndaki baþarýsýný her zaman gözümde bir baþka görürüm. Roman alanýnda þu ana kadar verdiði tek eser ‘’Ýsimle Ateþ Arasýnda’’dýr. Bir yeniçeri katibi gözleriyle bir Osmanlý portresi çizen Bekiroðlu,bu serüvende garip, karanlýk ve sessiz bir aþk iþler kalemiyle. Mansur’un ismini bile bilmediði ama O’na göre Nihade ismine yaraþan, bir buhurdanlýktan öteye geçemeyen bir aþk. Gölgeye mahkum bir aþk.
Nazan Bekiroðlu’na göre; aþk, Yaratýcý tarafýndan kusurlu yaratýlmýþtýr. Yaratýcý bilerek ve isteyerek aþka mükemmel sýfatý yüklememiþtir. Eðer aþk mükemmel olsaydý, kul Rabbine deðil,aþka tapardý.Kul aþktaki bitimi anlayýp Rabbine, sonsuz ve mükemmel olan Rabbine döner.

Kitabýnda, aþkýn garip,anlaþýlmaz sihrine bir damla da o koymuþtur imbiðinden.

Nun seyrine doyamamýþtýr Bekiroðlu.Elif, be, te, se, cim…, sin.., nun…, ye… Yazar da bu harflerin efsunu bir baþkadýr. Her zaman anlaþýlmamayý seçen üslubuyla Nun Masallarý’na bir tezgah açar. Bir hattatý konuþturur yine bir aþk sevdasýyla. Saraya bir hayranlýk sezilir yine yazarýn naðmelerinden.

Doðma büyüme Ýstanbullu deðildir lakin 16 yaþýnda kapýldýðý bir Topkapý efsununun cezbesinden bir türlü kurtulamamýþtýr. Belki de saray özleminin acýsýný bu kelamlardan çýkartýyordur kim bilir?

Nazan Bekiroðlu’nun eserlerinde zaman kavramý yine kendi üslubunca gizemini saklar. Ezcümle; bu kavram bile anlaþýlmamak kalýbýna bürünmüþ bir esrarengiz olarak karþýmýza çýkar. ‘’Yer, ‘’o yer’’ ,zaman da sözünü ettiðimiz ‘’o zaman’’ olmasýna raðmen aslýnda ne Ýstanbul o Ýstanbul’dur ne de vakit bin dokuz yüzlerin baþýdýr ’’ , der Neslihan Öksüz, Nazan Bekiroðlu’nun Nun Masallarý’nda zaman ve mekan kavramýný irdelerken.*
Zamanlarý iç içe geçmiþ zannedersiniz öykülerinin. Kafanýz allak bullak olmuþtur. Ters giden bir þey var sanýrsýnýz. Lakin bir sayfa ötede bir baþka bilinmez tarihle sýr görünmez bir gariplikle kendini ele verir.

Yazar bazen öyle ruhsal tahliller yapar ki, okuyucunun kendini kitabýn içinde, kahramanýn bilmem hangi yanýnda,ona eþlik ettiðini görürsünüz. Bazen kahramanlarýn elini tutacak kadar yaklaþýrsýnýz. Sanki zahiri bir ayna ve siz o aynanýn içine adýmýný atan meraklý bir çocuk. Dalýp gidersiniz ufuklarý bilinmeyen bir sýnýrla çizili bu ruh alemine... Týpký yazarýn 16 yasýnda Topkapý Sarayý’nda bir aynayla yaþadýklarý ve aynanýn içinde kaybolup arayýþa geçtiði gibi. Nazan Bekiroðlu dünyasýna hoþ geldiniz!

Ziyadesiyle farklý lezzet oranlarýnýn birleþimiyle elinden baþka kitaplar dökülür Bekiroðlu tezgahýna.

Eserleri ;Nun Masallarý(1997),Þair Nigâr Haným(1998),Halide Edip Adývar(1999),Yûsuf ile Züleyha(2000),Mavi Lâle(2001),Ýsimle Ateþ Arasý(2002),Cümle Kapýsý(2003),Cam Irmaðý Taþ Gemi(2006).

Ki bu eserler ayrý ayrý incelendiðinde hepsinde Ýstanbul’u bulabileceðimiz pek çok özellikle karsýlaþabiliriz. Zaman, mekan geçmese de bir histen bile yakalarsýnýz Nazan Bekiroðlu’nun gizemli Ýstanbul’unu.

Onu bazen bir cam iþliðinde, ateþten kelamlar yazarken görürsünüz,
Bazen bir hattat olur, aharlanmýþ kaðýda naðme-i aþký çiziktiren,
Bazen buhurdanlýklar içinde aþkýn kokusunu arayan bir yeniçeri,
Ya da bir padiþahýn iç sesini iþler görürsünüz naðmelerde…
Bazen de aþký taþlara kazýyan bir taþ ustasý.
Ama en çok da karakterlerine esir düþen zarif bir Ýstanbul aþýðý, saray kelamcýsý Nazan Bekiroðlu’dur.

* Öksüz, Neslihan, ‘’Ýstanbul’un Gölgesinde Yazan Bir Yazar:Nazan Bekiroðlu’’, Türk Edebiyatý Dergisi,sayý 415,sayfa 29.

Yolcu Dergisi / 52