Amerikalý yazar Paul Auster'in son romaný Can Yayýnlarý tarafýndan yayýmlandý. Dikkatinizi çekti mi bilmiyorum, baþta Radikal Kitap olmak üzere çeþitli gazetelerde Auster'le yapýlmýþ söyleþiler yayýmlandý.
Hayýr, bu kez söyleþiler çeviri deðildi. Her gazetenin kendi elemaný telefonu eline almýþ, Auster'in numarasýný çevirmiþ ve onunla telefonda
söyleþi yapmýþtý. Radikal Kitap'ta Cem Erciyes'in bu söyleþiye yazdýðý giriþi okuduysanýz, telefon kesildiðinde Cem'e fýrsat býrakmadan bizzat Auster'in New York'tan Ýstanbul'u, Cem'i aradýðýný da öðrenmiþ olmalýsýnýz.

Bugüne kadar hiçbir Türk gazetecisi Paul Auster'le söyleþi yapamamýþken ayný hafta sonunda bir sürü söyleþiyi birden okumak, ayný kitabýn bütün kitap eklerinin ve hafta sonunda da kitap sayfalarýnýn baþ konuðu olduðunu görmek benim için þaþýrtýcý deðil. Can Yayýnlarý kitap satsýn istemiþ, yazarýndan böyle bir talepte bulunmuþ, o da kabul etmiþ.

Kitap satmalý ki yazarý para kazansýn, yazarý para kazanmalý ki bir sonraki kitabýný gönül huzuru içinde yazabilsin.

Türkiye'de mekanizma böyle çalýþmaz. Parayý genellikle sadece yayýnevleri kazanýr, yazara pek bir þey vermezler. O yüzden pek çok edebiyatçý ve þair için yazarlýk ikinci iþtir. Onlar geçinebilmek için baþka iþlerde çalýþýrlar, artan zamanlarýnda da kitaplarýný yazarlar.

Türkiye'de dünyanýn baþka hiçbir yerinde bu denli büyük olmayan bir sorun daha vardýr:
Korsan yayýncýlýk.

Türkiye'de kitap, maliyetinin çok ama çok üstünde fiyatlarla satýlýr. Genellikle 1 milyon liradan bile daha ucuza mal olan kitaplarý okuyucu 20 milyonun üstünde paralar ödeyerek satýn alýr. Bu garip fiyat politikasýnýn tek nedeni, yayýnevlerinin diðer baþarýsýz kitaplarýnýn maliyetini de baþarýlý olabilecek kitaptan çýkarabilme kaygýsýdýr.

Dünyanýn baþka hiçbir yerinde kitaplarýn üstüne '24. baský' diye yazýlar yazýldýðý görülmez. Orada kitaplar daha mý az satar? Yoo, tam tersine daha çoksatar. Bizde yayýnevi, çok satacaðýný bildiði kitabý bile 3, bilemediniz 5 bin tane basar. Sonra arkadan diðer baskýlar gelir. Maliyeti bu da artýrýr.

Yayýnevlerinin bu beceriksizlikleri ve iþ bilmezlikleri çok büyük bir endüstrinin doðmasýna yol açmýþtýr. Laf aramýzda, bu endüstrinin kurucularý da zaten kendi yazarýný kazýklamaktan çekinmeyen bazý yayýnevleridir. Piyasada 20 milyona satýlan bir kitabýn korsanýnýn 5 milyon lira olmasýnýn nedeni, yayýnevinin koyduðu yanlýþ fiyattýr. Korsaný doðuran ve yaþatan da zaten yayýnevidir.

Yanlýþ olan, korsanla sadece polisiye tedbirlerle mücadele edilebileceðinin
sanýlmasýdýr.

Þimdilerde, kitabýn tezgâhta satýlmasýnýn yasaklanmasý düþünülüyor, tasarlanýyor. Hiçbir iþe yaramayacak bir tedbir daha.

Ekonomik sorunlarýn çözümü yine ekonomiktir, polisiye yöntemle deðil. Korsan kitap, tipik bir karaborsadýr. Bunu ortadan kaldýrmanýn yolu da, çifte fiyatý yok edecek düzenlemelere giriþmektir. Polisiye önlemler ondan sonra gelir.

Umberto Eco'nun Baudolino'sunu baþtan 100 bin basýp satýn 3 milyon liraya, bakýn korsan falan oluyor mu? Ama siz çok satacaðýný bildiðiniz kitabý sadece 5 bin basýp üstüne de 22 milyon lira fiyat koyarsanýz, birileri hemen onun korsanýný yapar ve kendi standartlarýnda bile fahiþ paralar kazanýr.

Ama aslýna bakacak olursanýz Türkiye'de alan razý satan razýdýr. Yazarý yayýnevi bir sömürür, korsan bir daha sömürür. Bütün bunlardan sonra artan da yazara kalýr.

Hâlbuki böyle olmak zorunda deðil.