Yeryüzünde, Ebû-Zer'den daha doðru sözlü birisi yoktur."
Hadis

Kiþioðlunun maneviyatý ve kiþiliðinin dýþa yansýmasý, o'nun madde ile olan iliþkisindeki orantýlýðý da belirler!

Bu cümleden; Ebu-Zer'in kiþisel devrimci eylemlerine daha bir ivme kazandýrmasýna sebep olan olaylarýn geliþtiði yer ve zamandan bazý anekdotlar aktaralým. Ki; Ebu-Zer gibi bir devrimcinin içinde bulunduðu dönemi kýsmi de olsa anýmsayýp, anlamaya çalýþalým.

Kufe:

Halife Osman'ýn Kufe valisi olarak atadýðý Velid'in aldýðý alkolün etkisi ile Kufe Mescidi'nin minberine ...sý ve Cum'a namazýný, çarþamba günü kýldýrmasý!

Halife Osman tarafýndan Kufe valisi olarak atanan Velid'in; ''Umeyyeoðullarý'nýn, Ali'ye olan kini savaþlarda babalarýnýn öldürüldüðü içindir.'' Sözünü çekinmeden söylemesi.

Umeyyeoðullarý'nýn ileri gelenleri, Velid' in Ýslamdýþý eylemlerinden ötürü halkta oluþan endiþlerin yolaçabileceði tehlikelere karþý Velid'e, nasihat mahiyetinde bazý hatýrlatmalar da bulunduktan sonra. Velid'in; ''Ben sizin gizlice yaptýklarýnýzý açýkca yaptým sadece'' þeklindeki cevabýnda istemdýþý da olsa bazý gerçeklerin dile gelmesi.

Þam:

Þam valisi olarak atanan Muaviye bin Ebu-Sufyan'ýn; Ýslam kuvvetleri tarafýndan elde edilen Fey ve ganimetleri, kendi þahsi çýkarlarý için kullanmasýndan dolayý Þam'da sürgünde olan Ebu-Zer tarafýndan kýnanarak halký Muaviye'ye karþý kýþkýrtmasý ile Muaviye'nin, Fey ve ganimetlerdeki tasarruf haklýlýðýný ýspatlamak için Ebu-Zer'e; ''Biz Allah'ýn kullarý deðil miyiz?'' sözüne karþýlýk Ebu Zer'in; ''Tabii ki Allah'ýn kulusun ama Allah'ýný unutan bir kulsun. Kadehlerin artmýþ ve yemeklerin fazlalaþmýþ, mutfaðýnda kaç çeþit yemek piþiyor söyler misin Muavviye?'' diye karþýlýk vermesi.

Medine:

Ümm-ül Mü'minin Aiþe; Kufe valisi Velid'in fasýklýðýndan ötürü ''Henüz çarýklarý bile eskimemiþ olan peygamberinizi nasýlda çabucak unutuverdiniz?'' Diyerek peygamber mescidinde Medinelileri Halife Osman'ýn mevcut iktidarýna karþý kýþkýrtmasý.
Ebu-Sufyan'ýn; Uhud Mezarlýðýnda söylediði ''Be kalk Hamza! Kaldýr þu baþýný mezarýndan, Bedirdekilerin düþtüðü þu durumu kalkta gör. Artýk çok az insanýn sadece dilinde Muhammed'in adý kalacak! Muhammed'in gücü artýk Umeyyeoðullarý'nýn eline geçti. Þam valisi benim oðlumdur, Hind'in oðlu Muaviye. Ciðerin Hamza! Ciðerin Hamza! Biliyormusun amcaoðullarýnýn artýk hiçbirinin itibarýnýn kalmadýðýný?''

Halife adýna! Ebu-Zer'in Rebeze çölüne sürgün edilmesini isteyen Ebu-Sufyan'ýn verdiði kararýn haberini alan Ebu-Zer, Ali'nin yanýna giderek söylediði; ''Ya Ali! benim Ebu-Zer, senin ve benim hayatýmý bu cahil insanlar nasýl da mahvettiler. Beni tekrar þehirden sürgün ediyorlar'' demesi.

Ve...

Peygamberden sonra tahrip edilen ümmet ile kýsmen zedelenen toplumsal mü'minlik kimliðinin yeniden teþekkül ve ihyasý için çaba sarf eden. Eylemleri ve ilginç çýkýþlarý ile imanýnýn parametresi olarak günün hükümetini meþru görmeyen. “Evinde ekmek olmadýðý halde kýnýndan sýyrýlmýþ kýlýcýyla baþkaldýrmayan adama þaþarým” diyen. Devrimci ruhunu aradan geçen 14 yüzyýla raðmen ayný coþkunlukla baðrýnda taþýyan. Ancak giriþimleri Ýslam toplumuna zarar veren, ümmet arasýna tefrika koyan, meþru hükümete asi olan, Adaleti kendi reyince yorumlayan ''Yoksuluk kapýdan girince iman pencereden çýkar'' diye hadis üreten ve kendisinin sahbeden olduðunu kabul eden, Peygamberin ümmetine saldýrganlýk cürretinde bulunan ve Araptan kabul edilmeyen bir yabancý olarak Ebu-Zer!

Halifenin veziri konumundaki Mervan'ýn olduðu bir dönem ve tüm çabalara raðmen Ebu-Zer'i Rebeze çölüne sügrün kararýný veren halifenin fetvasýnýn geçerliliðini Ebu-Zer'e refakatlýk yaparak iptal eden Ali'nin ortaya koyduðu tavýr ile Ebu-Zer'in kiþiliðinin ve eyleminin haklýlýðýný çaðlar ötesinde sergilemek gizemini bereberinde taþýyamamýþ olmak. Ne hazin!
Tarih ve tarihteki mümtaz kiþilerin, kiþilik ve felsefelerindeki menupülelik, genellikle sözsel övgülere gark edilerek üstlenilen asýl misyonun imhasý sinsiliðini mi gütmelidir?

Bu tür manupülasyonlar bilmeyerek yada belli bir hedef gözetilmeyerek yapýlmýþ da olsa, tarihin ve bu çalýþmanýn ana ekseni olan þahsiyet hakkýnda yeterli bilgiye sahip olunmadan ötürü olabileceði hüsn-ü zan'ýný kabul mu etmeli?

Kimi zamanda bu tür çalýþmalarla perde arkasýnda gizli hedeflere ulaþýlmak için þahsiyetler denek olarak kullanýlmak mý isteniyor?

Herhalukarda öyle ya da böyle, bu tür çalýþmalarýn nihayi sonucu tarihteki mümtaz þahsiyetlerin üstlendiði misyonunun muðlaklaþmasýna ve toplumun elde etmek istediði gerçek mesaja ulaþamama ile bunun tabii sonucu olarak, toplumun kendi zamanýný yakalayamama ve bir nevi sermaye kaybýna yol açacaðý bilinen deðil midir?

Ebu-Zer'in yapmak istediðini Ýmam Ali'nin buyurduðu '' Ýnsanlarýn aklýnýn alacaðý kadar konuþ'' sözü içinde tahlil edilirse, günümüz insaný Ebu-Zer'in söz ve eylemlerinden kendi akýllarý oranýnda faydalanacaktýr. Bu demek deðil ki, Ebu-Zerin eylemlerini kendi akýllarýnýn sýnýrý ile sýnýrlandýrma selahiyetine sahiptir!

Ebu-Zer Hakkýnda ki çalýþmasýnda '' Fakirleri, zenginler aleyhine kýþkýrttýðýný ileri sürerek Muaviye, onu Halife Osman b. Affan'a þikayet etmiþti, Hz. Osman da Ebu-Zer'i Medine'ye çaðýrdý ve bir müddet sonra Rebeze'ye gitmesini tavsýye etti, Ebu-Zer de Ýmam'a itaatý gerekli sayarak Rebeze'ye gitti, vefatýna kadar burada yaþadý.'' tesbiti ile düþüncesini topluma empoze etmek isteyen akademik ünvanlýlara hatýrlatýlmasý gerekli olan bir hatýrlatma olmamalý mý?

Tarihin bize ulaþtýrmak istediði olaylarýn bütününe ulaþamamak elbette eksiklik deðildir. Ancak islam tarihinde mümtaz bir kiþilik olarak hak ettiði konumu kazanan Ebu-Zer hakkýnda söyleyecek sözü olanlarýn bu kiþilikten habersiz kalmasý, ya tarihten gerekli olan hisseyi alamamak. Ya da tarihi kendi isteði doðrultusunda yorumlamasý olarak anlaþýlmaz mý?


15 Eyl 2008