Ýçine koyabileceðin bir karanlýðýn olmadan, bir ýþýðýn olamaz. -Arlo Guthrie |
|
||||||||||
|
Ýnsancýlýk en büyük gerçeðidir insanoðlunun çünkü Dostoyevski’nin dediði gibi “her insan herkes karþýsýnda her þeyden sorumludur". Peki insancýlýk yani hümanizm nedir? insaný insan olduðu için deðerli gören düþünüþ biçimidir özünde hümanizm. Ýlk ortaya çýkýsý Rönesans döneminde olmuþtur. Skolastik felsefenin egemenliðinden kurtulmuþ kültür adamlarýnýn insaný kendine konu edinmesiyle doðmuþ bir düþünce akýmýdýr aslýnda. Dante ve Petrarca’nin öncülük ettiði bu akýma daha sonralarý Gionozo Manetti, Leonardo Bruni, Marsilio Ficino, Lorenzo Valla, Montaigne ve unlu Fransýz yazar Jean- Paul Sartre gibi nice aydýnlar katýlmýþtýr. Rönesansdan bugüne deðiþen ne? Hümanizmi ayaklar altýna alan küreselleþmedir aslýnda. Farklý insanlarý bir araya getiren küreselleþme; ortak özelliðimizin “insan olmak” olduðunu unutturup, farklýlýklarýmýza yöneltti dikkatleri. Neden? Çünkü deðiþime kolay ayak uyduramýyoruz, deðiþim farklýlýk demek ve bizler farklýlýklara düþmanca yaklaþýyoruz. Bir masada otururken fikrimize katýlmayan biri varsa, þahsýmýza yönelik olmasa bile bunu düþmanca algýlýyoruz. Fikrimizin aksine bir þey söylediði için kaþlarýmýzý çatýyoruz. Ayný yörede, ayný dil ve dine sahip insanlarýn fikir ayrýlýklarý daha azken, küreselleþmenin yan etkilerinden sadece biri olan, “farklý fikirlerin bir araya gelmesi” olayý “farklý fikirlerin çatýþmasýna” dönüþerek bizi hümanizmden uzaklaþtýrdýkça uzaklaþtýrýyor. Seçmecilik (eklektisizm) küreselleþmenin artý kutbu olarak devreye giriyor belki de bu noktada. Farklý düþüncelerin “taraftarlarý” olmak yerine, fanatik olmak yerine, mantýklý fikirlerin “orta yolunu” bulmak varken neden insanlýðýmýzý birilerinin ortaya attýðý gruplarda, fikirlerde, takýmlarda yitirelim ki? Ýnsanýn hayvan olma biçimi hiç bir zaman göz ardý edilemez, üzücü bir biçimde medeniyetten sýyrýlýp kabul etmemiz gereken bir gerçek var ki bizi hayatta tutan insanýn “hayvani” yanýdýr. Ýnsanda doðuþtan varolan tek sistem Ýd olmakla beraber insanlýðýn “ideal” olaný öðrenebilecek potansiyeli vardýr hatta bu potansiyel o kadar yüksektir ki bir bebeðin doðumundan sonraki altýncý ayýnda ego’su oluþmaya baslar (Ego Ýd ve Superego yu kontrol ettiðine göre, Superego; insanýn ahlaki ve yargýlayýcý yaný da bu donemde oluþmaya baþlar). Bilinçaltýmýzýn bilinmeyenine raðmen egomuz (biz) o kadar güçlü ki kontrolü alan taraf. Tüm bu psikanaliz örnekleri gösteriyor ki aslýnda, temelinde yani en baþýnda varolan tek bir þey var; biz duygusu. Biz ise insan olmaktan daha karmaþýk bir þey deðil. Çatýþmalarýn, savaþlarýn ortasýnda sözde “kardeþlik” terimini bir kenara býrakýp gerçekten içten “bütünlük” istemeliyiz bence. Farklý görüþlerimiz, fikirlerimiz, inançlarýmýz ne olursa olsun, karanlýkta tüm insanlýðý aydýnlatan ýþýk ayný ayýn ýþýðý. Belki de o kadar farklý deðilizdir…
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Dicle Guntas, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |