Fransýz devrimiyle birlikte ortaya çýkan milliyetçilik akýmý 20. yüzyýlýn baþlarýnda ise iyice güçlenmiþ ve imparatorluklarýn sonunu hazýrlamýþtýr.Yeni dünya düzeni kurulmuþ ve imparatorluklar yerini Üniter-Ulus devletlere býrakmak zorunda kalmýþtýr.Bu devlet yapýsý beraberinde de bir takým sorunlar getirmiþtir.En önemlisi ve bu yazýda ele alýnan sorun ise azýnlýk ve milliyetçilik sorunudur.Dünyadakine paralel olarak Türkiye’de de hakim olan ýrka dayalý, güçlü merkezi yönetimin söz konusu olduðu bir sistem kabul görmektedir.Bu da Osmanlý Ýmparatorluðu’nun mirasçýsý konumundaki Türkiye’de azýnlýk sorununu gündeme getirmiþ ve hristiyan azýnlýklarla birlikte,ama esas olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruþundan bugüne uzanan ,varlýðý 1970’lerden itibaren iyice hissedilen,kürt sorununu ve bunun bir yansýmasý olan terör eylemlerini ve PKK terör örgütünün ortaya çýkmasýný doðurmuþtur.

Kürt sorunuyla ilgili çeþitli görüþler ileri sürülmüþ ve gerek aydýnlar arasýnda gerekse de devletin tepe noktasýnda sert tartýþmalar yaþanmýþtýr.Bazý aydýnlar ve devlet adamlarý Kürtleri ve kürt sorununu yok sayarak devlet merkezli görüþü temsil etmiþtir. Bazýlarý ise-Turgut Özal gibi- ilkin sorunu kabul etmiþ sonrada çeþitli açýlýmlar yaparak sorunun üzerine gitmiþtir.Kürt sorunu ve terör eylemleri çözülmeye çalýþýlsa bile,sorunun nedenleri yerine sonuçlarý üzerinde durarak büyük bir hata yapýlmýþtýr.Bu yazý ise kürt sorununun nedenleri üzerinde durarak zihinlerde oluþan ideoloji kirliliðini daðýtmaya katký amacý gütmektedir.

“… Osmanlý Ýmparatorluðu’nda etnik kimlikten kaynaklanan önemli bir Kürt sorunu yoktu.Ama sorunun tohumlarý vardý ve bunlar moderleþme süresince belirginleþecekti.” Tohumlar moderleþmeyle ekildi ve Cumhuriyetin kurulmasýyla devam edip tek parti döneminde ise kökleþti denilebilir.
Türk Modernleþmesi ve Getirdikleri
Tarihçiler arasýnda çoðunlukla kabul edilen görüþ türk moderleþmesinin baþlangýcýnýn 1.meþruyitiyet olduðudur.Modernleþme 1908 den itibaren artýk Ýtthat ve Terakki Cemiyetinin elinde büyümeye devam eder.Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra Ýttihat ve Terakki zihniyeti aynen devam edip kendisini CHP’nin Tek parti dikatatörlüðü altýnda devam ettirir.Ýlerlemeci,pozitivist ve tepeden inme zihniyet Müslüman Türkleri rahatsýz ettiði gibi Kürtlerin de sert muhalafetiyle karþý karþýya kalmýþtýr.Fakat yeni düzene karþý çýkýþ kendisini esas kürt mulafetinde belirgenliþtirir.Sabah Gazetesinde köþe yazarý olan ayný zamanda sosyoloji alanýnda doktora yapmýþ Sayýn Emre Aköz’le röpörtajýmda ,Aköz Türk modernleþmesinin Kürtler açýsýndan dört önemli sonucunun olduðunu ve bunlarýn Kürtler ile Devletin arasýndaki baðlarý kopardýðýný söylemiþti. Aköz’e göre bunlar; dinsel bað,ideolojik bað,temsil baðý ve ayanlarla devler arasýndaki baðdan oluþuyordu.

Kürtler ve Türkler ayný dine(Ýslam) mensup iki halk ve halifelik makamý tüm Müslümanlan topluluklarý olduðu gibi bu iki halký da birleþtirip iç içe geçmesini saðlayan önemli bir kurumdu.Halifelik 1924’de TBMM tarafýndan kaldýrýlmýþ o ana kadar devlete sadakatini göstermede kusur etmemiþ olan-birkaç küçük çaplý isyan haricinde-Kürtler Halifelik kurumunun kaldýrýlmasýyla birlikte devletle arasýndaki dinsel baðlarýn tamamen kopmasýyla birlikte devletten de uzaklaþmýþlardýr.Ýlk büyük tepki Þeyh Sait isyanýyla ortaya çýkmýþtýr.Ýsyan her ne kadar Türk ordusu tarafýndan bastýrýldýysa da sorunu kökeninden halledememiþ ve yeni isyanlarý engelleyememiþtir.Þeyh Sait isyanýný dinci bir isyan olarak görenler olduðu gibi,bunun kürt milliyetçiliði ekseninde gerçekleþtiðini düþünenlerde vardýr.
Osmanlýnýn devamý olarak(Resmi ideoloji olarak red edilse bile) kurulan Türkiye Cumhuriyeti,Ýmparatorluk yerine kendine Ulus-Devlet modelini seçiyor ve her vatandaþ türk olarak kabul ediliyordu.Resmi ideolojiye göre ne Kürt ne de bir baþka ýrk bu topraklarda yaþýyordu. Kürtler kendisini yok sayan yeni devletle ters düþmüþ ve böylece aradaki ideolojik baðda kopmuþ oluyordu.Hilafetten önce kaldýrýlan saltanat ise yerini merkezden yönetimin güçlü olduðu üniter devlet sistemine býrakmýþtýr.
“Daha önce meclisteki kiþileri yerel temsilciler oluþtururken daha sonra bu kiþiler M.Kemal tarafýndan diðer bir deyiþle merkezden seçilmiþtir.” Güneydoðu Anadolu ve Doðu Anadolu Bölgesinde ise durum daha belirgindir.Kürt yerel temsilciler ellerinden alýnan bu politik gücü kaybetmenin acýsýný haklý olarak yaþamaktadýr.Sonuç olarak Kürtlerle Devlet arasýndaki temsil baðý da ortadan kalkmýþtýr.Buna baðlý olarak ayanlar ise bu merkezi yapýlanma sonucu ellerindeki gücü kaybederek ekonomik çýkarlarýný koruyamamýþlardýr.
Bütün bu aradaki baðlarýn kopmasý bugün karþý karþýya kaldýðýmýz kürt sorunu ve terör eylemlerini açýklar niteliktedir.Peki bugüne kadar uzayan bu sorunlarýn bir çözümü var mý?

YARIN
“Çözüm AKP’nin baþarýsýnda ve sivil-asker iliþkilerinin normalleþmesinde yatmaktadýr.” Emre Aköz’ün görüþüne katýlmamak mümkün deðil!Bugüne kadar sorun hep askeri yöntemlerle yani hep zor kullanýlarak ertelenmiþ ve kalýcý bir çözüm bulunamamýþtýr.Her þeye raðmen çözüm önümüzde durmaktadýr.Aslýnda çözüm çok basit.Devletin aldýðý þeyleri geri vermesi ve kopardýðý baðlarý tekrardan daha saðlam bir þekilde oluþturmasý en mükemmel çözümdür.Bu kadar açýk bir çözüm hala neden uygulanmamaktadýr?