M.NÝHAT MALKOÇ

Müslümanlarýn dini vecibelerinden birisidir gücü yetenlerin kurban kesmesi… Her yýl gerçekleþtirilen bu kulluk eylemi, kulu Allah’a yaklaþtýrýr. Sözlükte yaklaþmak, Allah’a yakýnlaþmaya vesile olan þey anlamlarýna gelen kurban, dinî bir terim olarak, ibadet maksadýyla, belirli þartlarý taþýyan hayvaný usulüne uygun olarak kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvaný ifade eder. Gücü yeten her müminin kurban kesmesi gerekir. Kurban kesmek, zengine Hanefi’de vacip, diðer üç mezhepte sünnettir. Sosyal dayanýþma ve yardýmlaþmanýn zirvesi olan kurban malî ibadetlerden biridir. Gücü yetmeyenin böyle bir vazifesi yoktur.

Bazý kesimler hadlerini aþýp kurban ibadetini hayvan katliamý olarak görmekte, onun yerine fakirlere sadaka vermeyi önermektedirler. Konuyu ayrýntýlý incelemeye geçmeden evvel belirtelim ki böyle bir þey mümkün deðildir. Zira kurbanýn temsilî bir anlamý vardýr. Üstelik kurban kesmek katliam falan da deðildir; islamýn beþ þartýndan biridir. Yüce kitabýmýz Kur’an-ý Kerim kurbana deðinmiþ ve onunla ilgili þu hükümleri getirmiþtir:

“Her ümmet için, Allah’ýn kendilerine rýzýk olarak verdiði hayvanlar üzerine ismini ansýnlar diye kurban kesmeyi meþru kýldýk…” (Hacc 22/34)

“Kurbanlýk büyükbaþ hayvanlarý da sizin için Allah’ýn dininin niþanelerinden kýldýk. Sizin için onlarda hayýr vardýr. Onlar saf saf sýralanmýþ dururken kurban edeceðinizde üzerlerine Allah’ýn adýný anýn. Yanlarý üzerlerine düþüp canlarý çýkýnca onlardan siz de yiyin, istemeyen fakire de, istemek zorunda kalan fakire de yedirin. Þükredesiniz diye onlarý böylece sizin hizmetinize verdik… Onlarýn etleri ve kanlarý asla Allah’a ulaþmaz. Allah’a ulaþacak olan ancak, sizin O’nun için yaptýðýnýz, gösteriþten uzak amel ve ibadettir.” (Hacc 22/36–37)

Kurban kesmek, akýllý, buluð çaðýna ermiþ, dinen zengin sayýlacak kadar mal varlýðýna sahip ve misafir olmayan Müslüman’ýn yerine getireceði malî bir ibadettir. Temel ihtiyaçlarýndan ve borcundan baþka 20 miskal (80.18 gr.) altýn veya bunun deðerinde para veya eþyaya sahip olan kiþi dinen zengindir; dolayýsýyla Allah’ýn kendisine bahþetmiþ olduðu nimetlere þükran ifadesi ve Allah yolunda fedakârlýðýn niþanesi olarak kurban kesmelidir.

Kurban konusunda ciddi çeliþki ve yanýlgýlarýmýz vardýr. Çoðu insan kurbaný keser kesmez buzdolabýna doldurmaktadýr. Oysa kestiðimiz kurbanlarla ihtiyaç sahiplerini sevindirmek ve onlara senede bir kez olsa da et yeme imkâný saðlamak gerekir. Hz. Peygamber, kurban etinin üçe taksim edilip, bir bölümünün kurban kesmeyen yoksullara daðýtýlmasýný, bir bölümünün akraba, tanýdýk ve komþularla paylaþýlmasýný, birinin de evde býrakýlmasýný tavsiye etmiþtir. Ailenin durumuna göre etin tamamý da evde býrakýlabilir. Ancak, toplumda muhtaçlarýn arttýðý bu dönemde kurban etinin çoðunun, hatta tamamýnýn daðýtýlmasý uygun olur. Fakat bizler kasaptan et almýþ gibi ne varsa kendimiz için kullanýyoruz; kâr, zarar ve kilo hesabý yapýyoruz. Böylelikle kurbanlarýmýz gayesinden uzak düþüyor. Kurban etinin fakirlere daðýtýlmasý bu bayramý fakirler nezdinde bayram kýlacaktýr.

Kurban ibadetini saptýranlarýn ve onu hayvan katliamý olarak niteleyenlerin art niyetli olduklarý aþikârdýr. Bu ibadet yeni icat edilmedi ki… Yeryüzünde1400 yýldan beri kurban kesiliyor. Kurban kesmek, Müslümanlýktan önce diðer Hak dinlerde de vardý. Yahudilerin de, Hýristiyanlarýn da Peygamber olarak kabul ettikleri atamýz Hz. Ýbrahim(a.s)’ýn sünnetidir kurban… Hz. Ýbrahim, oðlunu kesmeyip, bir koçu kestiði için, bu sünnet asýrlardan beri devam etmektedir. Bizler biraz da o günün hatýrasýna kesiyoruz kurbanlarýmýzý.

Kurbaný bir hayvan katliamý olarak niteleyenler acaba diðer günlerde kasaplarýn kestikleri hayvanlarý görmüyorlar mý? Hayvanlar sadece kurban bayramýnda mý kesiliyor? Kasaplarda satýlan etler de neyin nesi? Bunlarýn zoru hayvanlarý korumak filan deðil, ibadet olan kurbaný hayatýmýzdan silmektir. Üstelik hayvan haklarýný savunan(!) bu kiþiler astragan kürk giymekten de geri durmazlar. Giydikleri kürklerin bir hayvanýn öldürülmesiyle elde edildiðini görmezlikten gelirler. Bütün bunlar birer çifte standart ve çeliþki deðil de nedir?