Akýl nedir, zeka nedir? Ýkisi ayný þey midir? Akýl ile doðru yanlýþý ayýrýrýz. Birini beðendiðimiz zaman “akýllý adam, akýllý kadýn” deriz.
Akýl bize yol göstericidir.
Akýl ile ilgili beyin de bir bölge yoktur.
Akýl ne ie yarar?
Aklýmýz ile yalanla gerçeði, doðru ile yanlýþý ayýrabilir, bir konuda düþünce yürütebilir ve görüþ bildirebiliriz.
Akýl bize bu yeteneði verir.
“Çocuklarýn aklý yoktur”derler, doðrudur, çünkü akýl zamanla geliþir. Ýnsan olgunlaþtýkça geliþir.
Peki zeka nedir?
Zeka da akla yakýn bir terimdir.
Zeka bir olayý önce anlama, iliþkileri kavrama, yargýlama ve açýklayarak çözme yeteneðidir de diyebiliriz.
Ýnsanda zekanýn da zamanla geliþtiði söylenir. Yirmi yaþýna kadar sürer bunun geliþmesi, daha sonra sabit kalýr. Yaþlýlýk döneminde azalmaya baþlar. Ýnsanlar yaþlandýkça çocuklaþtýðýný bu nedenle söylenir. Bu doðrudur da, yanlýþ bildiklerimiz de vardýr bu konuda. Mesela zeka, yukarýda ifade ettiðimiz gibi, bir insanýn her türlü olay karþýsýnda ayný yeteneði gösterebileceði anlamýna gelmez.
Örnek vermek gerekirse, bir besteci müzik yapýtýný aklýyla deðil zekasýyla yapar, biraz da doðuþdan gelen müzik yeteneði vardýr. Sonuç da çok güzel eser ortaya çýkar. Fakat bu deha müzisyenin, en basit bir matematik problemini çözmesini istediðiniz zaman, þaþkýnlýða uðrayabilirsiniz.. Sonuç hüsran olabilir. Deha kabul ettiðiniz müzisyen en basit matematik problemini çözemeyebilir.
Özet olarak söylemek gerekirse, zeka, ruhsal olaylara, algý ve hafýza yeteneðine, tutkulara, eðilimlere göre farlýlýklar gösterir. Bunun dýþýnda akýl somut olarak ölçülemez, zeka IQ denilen testle ölçülebilir.
Bir hatýrlatayým dedim. Belki ilgisini çekenler olabilir.