Kandilli...
Balýk tutmaya ne zaman niyetlensem, Kandilli iskelesinin hemen solunda bulunan ve sadece balýkçýlara tahsis edildiðine inandýðým o sapa yer gelir aklýma. Yalýlarýn hemen önündeki bahçe duvarlarýndan sarkan sarmaþýklarla üstüne maviler giyinip dans eden deniz suyunun arasýnda uzanmýþ bir iskele gibidir. Ufku kapatmýþ dar sokaklar, gözlerin takip etmekte zorlandýðý caddeler, kornalar ve aðýz bozmadan ilerleyemediðiniz yollara sýrt dönüp hür havayý ciðerlere ilk solukta çekebildiðiniz bir yerdir orasý. Rumeli Hisarý ile Anadolu yakasýndaki kardeþini biri birine baðlayan Ýkinci Köprünün altýndan geçip Marmara’ya koþan akýntý; her saniye renklenen ve insana nasýl yaþadýðýný bir saat misali dönen bulutlarýyla hatýrlatan gök tam karþýda durur.

Yine de pek göz önünde olmadýðýndan fazla bilinmez. Hoþ! Bundan þikayet edecek bir müdaviminin olduðunu da sanmam ama balýðý her daim boldur. Hatta Tahsin Amcanýn dediðine göre; eðer koca Ýstanbul’da balýk tutabilen bir tek kiþi kalsa bilin ki o balýk Kandilli den tutulurmuþ!..

Benim gibi nadir gidebilenler bir yana çoðunluk birbirini tanýr. Ýskele baþýndaki lokantalarýn çalýþanlarý, vapur iskelesinin denizcileri, balýk malzemeleri satan Tahsin Amca, Deli Ali, Mirasyedi Hakan, her daim iþsiz Sezgin, emekli öðretmen Turan sadece benim adýný bildiklerim. Çok zaman boðazýn terapi havasýnda konuþmadan bir sanatkar edasýyla oltalarý ve ucundakilerle ilgilenseler de ya balýðýn gezdiði zamanlarda ya da herkesi imrendirecek kadar dolu çapariler sudan çýktýðýnda ya da bir sigara molasýnda dilleri çözülüverir:

-Tahsin baba! Ali’ye kendi tutan çapari vermiþsin!.. Ayýp ediyosun vallahi ama, biz deli deðiliz diye mi onu kayýrýyosun Allasen?

- Ulan Sezgin sana öðretemedim gitti be! Balýk bile insanýn iyisini bilir diye ben sana demiyom mu?

- Aliii! Sen onun bunu boþver de balýk nerde onu söle, yakýndan mý aldýn açýktan mý?

Kimi bu konuþmalara katýlýrken kimi de ya kendini dinler ya da yalnýzca orda olmanýn keyfini çýkarýr. Atýþmalar bazen ileri gitsede bir yerde kalýr ötesine geçmez.



Deniz...

Ben balýkçýlarýn kabalýðýna, tartýþmasýna çok þahit olsam da hiç kavga edenini görmedim bunca zamandýr. En çok, çapariler birbirine dolaþtýðý zaman yedeði kalmayan biraz gerilir o kadar. Ýþ daha ileri gitmez çünkü deniz balýktan baþka þeyler de verir insana. Bana göre bir balýkçý her zaman denizden bir þeyler alýr. Bazen bir istavrit olur denizden çýkan bazen bir çinekop bazen de bitmemiþ bir anýnýn eksik kalmýþ sözleri...

Ben çaparimle çoðunlukla bu son dediðimi ararým. Denizin içini göremezsiniz ama tahmin edebilirsiniz... Akýntýda sürüklenen kurþunun nereleri gezdiðini, üstü yosun kaplý yeþil kayalýklarý, bir avcý gibi küçük balýðý arayan lüferi ve daha büyüklerini, dipteki kesilip atýlmýþ sonra da unutulmuþ halatý, suya atýlmýþ pisliði, çeri çöpü, hatta zamanýna göre geçip giden balýk sürülerini bilirsiniz, attýðýnýz oltanýn hangi derinlikte neye rastlayacaðýný bile zamanla tahmin edebilirsiniz.

     Deniz týpký geçmiþimiz gibidir, eskileri hatýrlatýr. Zaman þimdiyi gösterirken o geçmiþe dokunmasýný saðlar insanýn. Bu yüzden tüm denizler bir düþünce deryasý gibidir. Balýkçýnýn yaptýðý da kendi özel deryasýný eþeleyip, onlara dokunup belki de tekrar tekrar düþünüp bir þeyleri doldurmaktan ibarettir. Sanýrým dibi görünen, berrak, pýrýl pýrýl denizlerden herkesin hoþlanmasýnýn sýrrý da burada yatýyor...

     Bir gün bir arkadaþýma; onu son zamanlarda çok rahatsýz eden, aklýna geldikçe kötü hissettiren bir aný, görüntü, rüya ya da herhangi bir fantastik düþüncesi olup olmadýðýný sormuþtum. Biraz düþündükten sonra bana yosunlar ve deniz bitkileriyle kaplý sýð bir denizden bahsetti. Kendini zaman zaman bu anlattýðý þeyin tam ortasýnda ve suyun içinde adým atamaz durumda gördüðünü ve ne yapsa ne etse kurtulamayýp çaresizlikten aðladýðýný gördüðünü söyledi. O kadar ki! Kendini eli kolu baðlý hissettiði her zaman ayný düþüncenin tüm zihnini doldurduðu anlattý. Bunlarý söylerken bile huzursuzluðu yüzünden okunuyordu.

Daha sonra ondan bu kötü düþünce yerine hangi güzel þeyi isteyebileceðini düþünmesini istedim. Hiç tereddüt bile etmeden; tertemiz ve dibi görünecek kadar berrak, pýrýl pýrýl bir denizde hiç korkmadan yüzebilmeyi istediðini söylemiþti. Ýþin psikolojisi bir yana denizin her zaman insanlar için yüklü ve benzer anlamlar taþýdýðý aþikar.




Balýkçý...

Dedim ya benim aklýma deniz gelince boðaza Kandilli’ye inerim. Kendi hazýrladýðým oltama ki bu çoðunlukla çapari olur rüzgara ve akýntýya uygun kurþunu baðlar, üç buçuk metrelik kamýþý olabildiðince güçlü savururum. Açýða atacaksanýz oltanýzý, kurþunu yüz gramdan aþaðý olmaz. Çünkü orda akýntý çoktur sürükler götürür çaparinizi. Önce misinayý boþa alýp epey bir zaman salmak sonra da boþluk vermeden çeke çeke balýðý kontrol ede ede sarmak gerekir. Bazen beyaz kuþ tüyü bazen simli irili ufaklý kancalar kullanýrým. Daha büyük balýk tutacaksam eðer sýyýrtma, mika ya da gerçek balýk takarým oltaya. Lüferle Çinekop için taze balýk daha iyidir, kokusunu bile alýr namussuzlar.

Eðer bu kadar bilgi yeter sanýrsanýz yanýlýrsýnýz, yine bir bilene sormanýz ya da çaktýrmadan ustalarý izlemeniz fazlasýyla yararýnýza olur. Ben çoðunlukla Tahsin Amcaya danýþýrým, bugün ne çýkar diye? O havayý da zamaný da akýntýyý da oltayý da herkesten iyi bilir. Ýþin bu kýsmý kolaydýr, herhalde ben de üç beþ sene sonra onun kadar maharetli olabilirim... Ama hemen öðrenilebilecek bir sözü var Tahsin amcanýn, “Ýnsanýn denizden ne aldýðýný yalnýz kendisi bilir vesselam”...










Þubat 2007-Çengelköy