Büyük usta Dostoyevski’nin anýsýna...



Köprünün korkuluklarýna yaslanmýþ bekliyordu. Gözleri þiddetli akýntýda sürüklenen bir odun parçasýna takýldý. Ne kadar da hýzla geçiyordu zaman. Oysa daha dün gibiydi; þuan bulunduðu yerde olmanýn hayali. Ýlk kez beyaz geceleri okuduktan sonra düþünmüþtü bunu ve sonunda bekliyordu Nastenka’sýný. Bu köprü, bu topraklar onun yýllardýr özlemini sürdüðü yerdi. Sadece zaman olarak bir yüzyýl ilerdeydi ve birde o beyaz geceler eksikti. Ama bunun ne önemi var ki. Burasýydý ve bu köprüydü, o yine gelecekti.

Cebinden bir sigara çýkarýp yaktý. Daha önce hiç solumadýðý, fakat her þeyini bildiði Petersburg havasýný içine çekti. Hayat ne garip bir þeydi. Tamamen saçmalýk olarak baþlayan bir düþünceyi; insana yaþatarak anlamlý kýlýyordu. Onun burada bulunmasý kesinlikle saçmaydý. Ama bu saçmayý yaþayan için ne önemi var ki bunun. O beyaz gecelerin Nastenka’sýný bekliyordu; yazýldýktan yüzyýl sonra.

Nehre doðru bakýyordu, kulaklarýnda yaptýðýnýn çýlgýnlýk olduðunu söyleyen arkadaþlarýnýn cümleleri ve gözlerinde ailesinin anlamsýzlýk dolu son bakýþý. Buraya gelmek hiç de kolay olmamýþtý.

Bu hayali dindirebilmek uðruna 3 – 4 sene her türlü iþte çalýþmýþ, insanlar arasýnda aranmýþtý. Ama olmuyordu. Hep bir yapaylýk, sahtelik sezmiþti gülen yüzlerde. Yaþamýyorlardý sanki insanlar, hepsi oynuyorlardý bu hayatý. Onun ise artýk oyna tahammülü kalmamýþtý. Bir insan niçin yaþar ki bu toplumda, yada niçin para biriktirir ki; yýllarca okuduðu, sevdiði insanlarý göremedikten sonra? O tüm beyaz geceleri yaþamýþ ve sonunda hýçkýra hýçkýra aðlamýþtý. Ýþte gerçek yaþam buydu ve gerçek sevgili...

Hem neden saçma olsun ki bu hayal? Bu olay gerçeðe yakýn kurgulanmamýþ mýydý? Yaþam içinde deðil miydi olaylar? Olmuþ yada olma ihtimali yüksek yaþamlar deðil miydi roman dediðimiz? Tüm insanlar yaþarken bu kurgularý beklemiyorlar da ne yapýyorlar sanki. Orada olmasýnda baþka aslýnda bizden çokta farklý deðildi yaptýðý.

Peki ya gelince ne olacaktý? Sýrf bunun için son üç yýlýný Rusça öðrenmeye adamýþtý. Konuþacaktý; kesinlikle yazýlan biçimde. Yaþarken de sonunu bilmek; okurken olduðu gibi keyif verir bazen. O bilinen sona adým adým gidiþinizi izlersiniz; Tanrýymýþçasýna. Göz göre göre ölüme gidersiniz. Bu hayatýn en sevdiði tarzdýr.

Birden bire köprünün korkuluklarýna doðru bir kýz yaklaþtý. Üzerinde siyah bir manto, baþýnda hoþ bir þapka vardý. Onu gördüðü andan itibaren titremeye baþladý. Heyecandan yüreði sýkýþýyordu. Nastenka’sý gelmiþti sonunda. Tüm saçmalýða son verip, hayatýný anlamlandýrmýþtý. Kýz hýçkýra hýçkýra korkuluklara týrmanýp kendini nehrin azgýn sularýna býrakýverdi.

Bir çýðlýk attý boþlukta ve hiç düþünmeden atladý boþluða. Bu kadar yaklaþmýþken kaybolmasýna izin veremezdi. Böyle bir vicdan azabýyla nasýl yaþardý? O bu an için yaþamýþtý. Soðuk su vücuduna deðince ürperdi. Hayal miydi, yoksa gerçek? Nedense bunu önemseriz hep. Nefes nefese yanýna yüzdü. Kitaplardan bildiði Nevanýn serin sularýnda. Elleriyle o simsiyah saçlarý tutup, yüzünü çevirdiðinde; þiddetli bir akýntý ayýrdý ikisini. Ayaðýnýn altýndaki topraðýn kaydýðýný hissetti. Artýk bir daha yakalamasý imkansýzdý. Vücudu tükenmiþ, elinde bir saç teliyle o masum bedenin kayboluþunu izliyordu. Güzel yüzü de yavaþça silikleþmeye baþladý. Þiddetli bir dalga daha. Ne kadarda soðuk oluyormuþ bu Neva. Nefesi yavaþ yavaþ kesilmeye baþladý. Ne mutlu bir yaþamdý bu. Tüm yaþamýný 1 – 2 saniyeye sýðdýrmýþtý. Böylesi bir an her þeyi olur kýlmýþtý. Suratýnda bir gülümseme, gözleri gökyüzünde sürükleniyordu. Ölümünden önceki çok kýsa bir an Ona yetmiþti. Yüzünü görmüþtü Nastenka’nýn. Sevdiði kadýnýn hemen arkasýndan gidiyordu mutlu ölüme. Son kez kitaptaki cümleleri mýrýldandý; bir dua gibi. Sana nasýl kýzarým Nastenka’m. Böylesi bir an tüm ömre bedel.

Ah bir de geceler beyaz olsa.