...Onunkunu da qýrtanda pülüyü delleyin ovcunda atdanýrdý. Pülük bir-iki kere atdandý, kütleþdi, delleyin ovcundaca baþýný yere qoydu. Arvadlý-kiþili hamý pülüye baxýrdý...
Bu kertenkelelerin quyruðunu qýrtanda xoþuna gedir! Birinin de quyruðunu qýrta bildi. Ýki gün sonra birini de qýrtdý. Sonra üçünü. Arada yoxa çýxdýlar. Hefte sonra biri qayýtdý, pencereye sermelendi, elebil quyruðu qýrtlanan bu deyilmiþ. Quyruðu qýrtýlan yer þüllütlenib azca uzanmýþdý da. Dalýnca o biriler de geldiler, çoxaldýlar... Hövseleden çýxýrdý: baðýrdý, milçekvuranla pencerelerin aðzýna, qapýya, künclere cumdu...


1. Þarkimisi

Ve it kimi çemkirenden sonra her þey öz yoluna qoyuldu; O da çekildi yataðýna, Bu da özüne yer salýb yorðanýnýn altýnda hýçqýrmaða baþladý. O aðladý, yumþaldý, Bunun beyninin içi od kimiydi. Üzüste sermelenmiþdi, qurcalandý. Ayaqlarýný, qollarýný yanlara aralayýb Kerkindi, "Hoppandý". Gözlerini berk-berk yumdu: indi var gücüyle uçur, uçduqca beyninin içi isinir, dayanmaq bilmirdi - sýnýq-salxaq qurðulara iliþir, yan keçir: zehlesini tökürdüler. Fýrlanýb qafasýný bir de þeffaf þarýn divarlarýna döyecleyir, ordan burulub Baþqa yerlere getmek, Görmek isteyirdi. Orda da bir-birinin içinde duran þeffaf þarlar ve þeffaf divarlar vardý. Bilirdi...
Sürünüb çarpayýdan yarýterefiynen sallandý, elini yerdeki yorðanýn altýna saldý, yerdekinin ayaqlarýný sýðalladý. Yene sallandý, bir az yuxarýlarý elledi - þarkimisini tapdý, þarkimisi nefes alýrdý, ehmallýca, küt sesle döyünürdü. Getdi, getdi ve eline keçenlerin içinde herlendi, istediyi bir þey tapmadý, yene þarkimisine qayýtdý. Terpeniþ vardý, Küt Ses divarlara bel vurur, kelle, ayaq, yan vururdu.
Belece, Þarkimisini sýðallayýb baþýný üstüne qoydu...

2. Gelin

- Gelin, ay Geliiin!!!
Gelini vurmuþdu! Maþýnýn süretini de aldý, ayaðý eylencin derinliklerinde itib de tezeden geriye qayýtdý. Süreti tezeden deyiþdi, get-gede bayaqký hedde getirdi ve yolun ortasýyla þütüyürdü...
* * *
- Gelin, ay Geliiin!!!
Gelinin bir ayaðý yolun ortasýndaydý, xallý zenbilini deri gödekçesinin eteyine sürte-sürte, tenbelce addýmýný yolun ortasýna qoyurdu...
* * *
- Gelin, ay Gelin!!!
Geri döndü. Gelin yolun o tayýynan rahatca gedirdi, heç vecine deyildi. Beyninden od keçdi, Gelini vurmuþdu, bu bedbext qýzý özü gelib maþýnýn altýna girmiþdi ve o da çýxýb yoluna getmeliydi...
Gede-gede öz-özüne gülürdü. Musiqini azaldýb Gelini aðlýndan keçirtdi. Geliniydi? Qaþlarýndan, telinden, boynundan, gödekçesinden, zenbilinden, yeriþinden, qarnýndan Geliniydi? Qarnýný hardan gördü, qarný vardýmý? Yox, ortasý içine yapýþmýþ qancýð kimiydi...

* * *
- Gelin, ay Gelin!!!
Gelin geri çekildi. Eymendi. Qarnýndan sancý keçdi, qarðadý, Atasýný söydü. Bismillah eledi...
* * *
Gelin, ay Gelin!!!
Baxdý.
- Serçe! Vayy, serçe! Qýzýxmýþ berk sürmeseydi uçub öterdi! Bir az da berk uçseydi baþýküllü, silkinecekdi..."

3. Ýyne


- Ýyne, vayyy iyne! Baþýbatmýþ caným...
Axýr çerþenbe buðdasý göyermedi. Balaca qýz ele hey aðlayýb deyindi, evin künclerinde oturdu, el-ayaða dolaþýb anasýna sarmandý, lodur arpalardan xýrda barmaqlarýnýn arasýna qoyub sýxdý, uzaða pýrtlatmaq istedi, buðdalar qabýqdan çýxýb atýlmadý, xýncalandý ve canýndaký suyu sifetine atlandý. Deyindi, neynirem bularý, niye cücermir, dedi. Bilmirdi, kimden yapýþsýn, anasýnýn eteyinnen savayý kimnen sallaþsýn, bilmedi. Anasýnýn eteyinde eliydi, arpa barede sualýna cavab almaqdan elini üzmüþdü. Stola çýxdý, kupbuþ elleriynen kütümü sýðalladý...
* * *
Onun baþýna yýðýþanda balýðqarný tikmeyi gözleyen iyneni götürüb udmuþdu. Boðazýndaydý. Gelin körpe qýzý döyür, ögürdürdü...

4. Emanet

Bu tifilleri ona tapþýrýblar?! Yuxudan ayýlanda bildi ki, uþaqlarý ona tapþýrýb gedibler. Onlar da qarýþqa kimi yataðýnýn yanlarýnda, ayaðýnýn altýnda dümelenir, biri lap imekleyib dizinden sallanýr. Neyçün bu qancýxlar durduqlarý yerde bir sürü uþaðý ona tapþýrýb gözden itibler? Bunlardaký üreye bax... Baþýný götürüb qaçmalýdý! Onnan baxca gözetçisi çýxmaz. Bir söznen, qamalýdý!
Qarýþqalar yolun üstündedi, qapýya düzülübler; ayaðaltýndaký deþikden çýxýr, qapýnýn hengemasý boyu geziþir, sýralanýrlar. Kastellerine dayaxýb baxdý, tifilin biri imekleyib tek ayaðýnýn batinkasýndan yapýþmaða can atýrdý. Aðzýnda qýrsaqqýz vardý. Göye baxýb iriþdi, bitium diþlerine yapýþmýþdý. Bu ayaðý heç, qoy yapýþsýn, obiri ayaðýnýn yerine el uzatseydi küçüyün anasýný...
Kertenkele keçdi, quyruðunu basdalayýb üreyince sýxardý: indi batinkalý ayaðýný qýrsaqqýz tifilnen biryerde ayaðaltýna teref hereket etdire, tozlu yoldan qara asfalta çýxan yük maþýný kimi gele, gele, gele ve qarýþqa sürüsünü qoþqusuyla birge basdalayýb keçe bilerdi...

5. Sünnet

Yulðunuluðun ve bozluðun göyle birleþdiyi yerden ereb atlarý geldi. Atdan düþdüler, Gelini alaçýða süpürlediler, yar-yaxasýný, alt tumanýný cýrýxladýlar, növbeye qoydular, yer-yemeyi yediler-içdiler, körpenin hecemetinin ucundaký eti qarðýya çekib emellice dartýb burdular, kertenkele quyruðu kimi qýrtýb getdiler, eynen kertenkele quyruðunu qýrtan kimi...

6. Xeyanet

Gelin Üzüsteydi, baþýný qaldýranda ömar kertenkeleni qovluyurdu. Kertenkele aradan çýxdý, ömar boynunu dönderib ona baxdý, tozdan ömarýn sifeti Dedesinin üzü kimi aðarmýþdý. Heç vaxt ne ömarýn, ne Dedesinin sifetine bele yaxýndan, doyunca baxa bilmemiþdi. Ömara caynað atdý, eli çatmadý, torpaðý gemirdi, cýrmaqladý. Ýndi terpenib gedecekdi, Dedesinin saqqalýný qoyun yünü diden yulðun kolu kimi didmeleyib ovcuna, tumanýnýn gözlerine yýðar, arxaþda küleye vererdi...

7. Yol

Atlarýn dalýnca düþdü. Sünnetlinin qundaðýna baþýný qatsýn deye kertenkele quyruðu atdý. Yol gede-gede dembedem huylanýr, saçlarýný yolub küleye verirdi...

8. Bayatý...