OTOBÜSTEKÝLER


Evladým rica etsem bana yer verebilir misin?

Þuna da bak. Nasýl somurtarak oturduðu yerden kalkýyor; hemen karþýmda oturan delikanlý. Kesinlikle benden genç; o yüzden teyze yeri ondan istedi. Ama benden yerimi isteseydi, nasýl güler yüzle dikilirdim ayaða.
Ýþte bir amca biniyor. Bu kesin benden kalkmamý isteyecek. Gözlerinin içine bakýyorum, güçlü kuvvetli, aslýnda ayakta da gideceðimi belirtecek her þeyi yapýyorum. Yok istemiyor ama benden. Gözlerime bir iki saniye yorgun, çaresiz bakýverse kalkacaðým. Beni fark etmiyor neredeyse.

Buyur amca otur.
Zahmet oldu. Rahatsýz olmasaydýn.

Neden rahatsýz olayým ki? Sanki benden daha gençte, oraya oturmak hakký deðilmiþ gibi, utana, sýkýla oturuyor. Herhalde yaþlandýðýnýn yüzüne vurulmasý hoþuna gitmiyor. Haksýz da sayýlmaz hani. Kim otobüste kendisine yer verilmesinden mutlu olur ki? Bu düpedüz yaþlandýðýnýzýn belgesidir. Siz artýk toplumca kabul gören bir yaþlý olmuþsunuzdur. O saatten sonra yüzünüzdeki kýrýþýklýklar, duruþunuz, o bembeyaz saçlarýnýz insanlarý hiç yaþamak istemedikleri zamana götürür. Size acýyarak yer verirken belki de son görevlerini yapýyorlarmýþ hissine kapýlýrlar. Ýçlerinden bazýlarý sizin yarýn otobüse binemeyeceðinizi düþünür. Þoför bile son duraða geldik amca derken; alttan alta gülümser. Kimisi de ölmüþ yakýnlarýna benzetir sizi ve duygulanýrlar. Ýþte tam ikinizin de ayakta durduðu saniyeden kýsa süre içinde oluþan zorlama gülüþ bundandýr. Alýnmanýzý istemezler.
Ama nedense bu aralar kimse benden yer istemiyor. Her otobüse bindiðimde içim içimi kemiriyor. Ön sýralarda bir koltuða oturup; yaþlý bekliyorum. Gözlerimi dikiyorum kapýya, karayý görmeyi uman kaptan gibi ufukta belirecek beyaz saçlý kafalarla huzur buluyorum. Merdivenlerden zor çýkan bir yüz görünce heyecana kapýlýyorum; bu kesin benden yer ister diye. Aksi gibi de bir türlü yer istemiyorlar. Sonunda dayanamayýp ben kalkýyorum ayaða.
Hele geçen gün bir tanesi hiç utanmadan; arkamdaki benden kesinlikle büyük birinden yer istedi. Ve ben gururla bir amcaya bir de arkamdakine bakýp verdim yerimi. Tabi ki gurur duyacaktým, ne de olsa ikisinden de gençtim.
Fakat bu olayýn bendeki etkisi büyük oldu. Beynime zehirli bir sarmaþýk gibi bir düþünce takýlýverdi. Acaba yaþlanýyor muydum? Hemen eve koþtum. Geçtim aynanýn karþýsýna. Yok yok yaþlý falan deðildim. Öyle yorgun, bitkin falan da gözükmüyordum. Ama hayat bu belli olmaz. Ýnsan öyle nüfus kaðýdýna göre yaþlanmaz ki. Otobüstekiler size yaþlýsýn dedi mi; nüfus kaðýdýnda yazanýn ne önemi kalýr ki. Nice insanlar tanýdým; nüfus kaðýdýnda 70’den büyük rakamlar yazar. Otobüstekiler yer vermez ona. Bilirler ki; bu daha gençtir, yaþayacaktýr. Bu bizi bile gömer derler onun için. Kimsede bu davranýþý yadýrgamaz. Bazen de 50’den küçük birine yer verdikleri olur. Yaþlýdýr o kimse. Hayat bitirmiþtir onu. Ayakta duracak gücü kalmamýþtýr. Ýki kiþinin ayný anda yer vermeye çalýþýr. Bu insan kesinlikle yaþlýdýr. Bilinçsiz bir kalabalýk deðildir otobüstekiler. Ýnsaný tartar, biçer ona göre yer verir. Kandýrma ihtimaliniz yoktur. Hele de biri senden yer istiyorsa; bu gurur duyulacak bir meseledir. Seni dinamik, hayat dolu görüyordur otobüstekiler. Daha yaþamýnýn baharýndasýndýr. Ne mutlu böyle bir insana.
Ýþte bu yüzden benden yer istenmemesi acayip aðrýma gitmiþti. Geceleri gözüme uyku girmiyor, saplantý derecesinde yaþlanýyordum. Ne gezmek, nede eðlenmek istiyordum. Ben artýk genç deðildim.
Geçenlerde bu duygularla otobüse bindim. Sinirlerim iyice yýpranmýþ olacak ki; ayakta durmakta güçlük çekiyordum. Tam arkaya doðru ilerlerken, biri kalkýp; buyur otur demesin mi? Kan beynime sýçradý. Yüzüm kýpkýrmýzý þekilde, insanlara çarpa çarpa bindiðim kapýdan indim. Sinirden titreye titreye eve geldim.
Ben artýk kesinlikle yaþlanmýþtým. Bitirmiþti bu hayat beni. Otobüste yer verilecek biriydim artýk. Eþyalarýmý topladým. Uzun zamandýr görmediðim yakýnlarým var onlarý ziyaret edeceðim. Ölmeden önce yapmak istediðim bir iki þey onlarý yapayým bari. Tuvalete giderken döndüm baktým aynaya, tanýyamadým kendimi. Ne kadar hýzlý yaþlanmýþým. Ne kadar yaþadým, daha neler yapacaktým? Bunlarýn hiçbirinin önemi yok artýk. Ýnsanýn kendisini kaldýrmasýnýn lüzumu yok. Ben bu toplumda yer verilmeye muhtaç biriydim. Otobüstekilerden daha iyi bilecek halim yok ya. Zaten bilsem de ne olur? Artýk nasýl binebilirim otobüse? Nasýl yer veririm gururla? Onlarýn ön yargýlarýný deðiþtiremem ki. En iyisi bir deniz kasabasýna gitmek. Hem orada otobüste olmaz. Son günlerimi kimseye yük olmadan geçiririm.