"“Ya þevk içinde harâb ol, ya aþk içinde gönül!
Ya lâle açmalýdýr göðsümüzde yâhud gül.”
Yahya Kemal Beyatlý

Köklü bir þiir geleneðine sahip Türk þiiri, kanýmca, çaðýmýzda nereye doðru gittiðini bilmiyor. Geçmiþte, þiir ciddiye alýnýrdý; ama bugün ne þaire hürmet var ne de þiirin insanlarýn gözünde bir deðeri kaldý.

Þiire ilginin azlýðýndan bahsetmiyorum; gerçek þiiri bilen insanlarýn azlýðýndan, kalitenin düþüþünden ve þairlik mefhûmunun amiyane bir tabir haline geliþinden yakýnýyorum. Yoksa, þiir kitabý bastýranlar, þiir yazanlar, yayýnlanan sanat ve edebiyat dergileri , þiirlerini internet sayfalarýnda yayýnlayanlarýn sayýsý tahmininizden de çok ama ortada þiir yok.

Sanatý bir tüketim vasýtasý olarak görenler, birtakým ticari kaygýlardan dolayý þiirimizi ayaða düþürmeye çalýþýyorlar;amaçlarýysa ceplerini doldurmak. Güzel Türkçemizi yüceltmek veya sanat yapmak deðil. Ya sevdiðimize dair aþkýmýzý anlatýrken þiiri kullanýyoruz ya da devrin estetiði gereði sadece imge uðruna, orijinal olmak adýna , bilgi, kültür ve birikim eksikliðimizi önemsemeyip, en kýymetli varlýðýmýz olan dilimizi yanlýþ kullanýyoruz. Bu vurdum duymazlýðýmýz yüzünden hem Türkçemiz hem de þiirimiz kaybediyor; birileri kazanýyor ama sanatýmýz yok oluyor. Bunca harcanan emeðe ve paraya yanmýyor deðilim; elimden geldiðince her platformda, dilim döndüðünce her yerde sanatýmýzýn ve þiirimizin kurtuluþu için bir uyanýþ devresi yaþamamýz gerektiðini söylüyorum. “ Titreyip, kendimize gelmemiz” ve þiirimizi geçmiþte olduðu gibi layýk olduðu mertebeye ulaþtýrmamýz lazým. Zihniyetimizi ve þiire bakýþ açýmýzý deðiþtirmeden bu bahsettiðim olumsuzluklarý düzeltmemizin imkâný yok.

Anlatmaya çalýþtýklarým konusunda yanlýþ anlaþýlmak istemem. Kimse þiir yazmasýn demiyorum, yazarken daha dikkatli ve seçici olalým ve þiirlerimizi þarký sözünden, düzyazýdan ayýralým diyorum. Þiir yazmak için kabiliyet elzem olan bir vasýf ama yeteneðimizi bilgi ve kültürle destekleyelim, yazdýklarýmýz üzerinde düþünelim, þiirlerimizi kitaplaþtýrmada acele etmeyelim ve de geleneðimizi özümsemeden, yaptýðýmýz için ciddiyetini anlamadan, “ ben þairim” diye ortaya çýkmayalým diyorum. Þiir estetiðimiz oluþmadan, sanat gücümüzü tartmadan sadece çevremizdeki üç-beþ kiþinin iltifat ve alkýþlarýyla , þairlik iddiasýnda bulunmak, kendimizi dev aynasýnda görmekten baþka bir þey deðildir.

Belki de bu söylediklerim bir özlem, bir ideal ama bu konuda bir uyanýþ yaþamanýn gerekliliðine inanýyorum. Devrimizin estetiði gereði, þiiri sadece serbest þiir sanan gençliðin, Orhan Veli’yi anlamýsýný ve onun þair kiþiliðini tanýmasýný arzuluyorum. Orhan Veli’nin serbest þiirde yaptýklarýný görmezlikten gelemeyiz O, bu tarzý kullanýrken, kafiyeden yoksun þiir yazmaya çalýþýrken onu uykusuz býrakan serbest þiirin zorluðunun farkýndaydý. Þiirin içine hem vezni hem de kafiyeyi gizlemeye çalýþmak kolay bir iþ olmasa da, þiirde ritm ve ahenk oluþturacak öðeleri tercihimize göre þiirimiz içinde kullanmasýný öðrenmeliyiz. Faruk Nafiz olabilmenin, Yahya Kemal gibi yazabilmenin zorluðunu kavrayamazsak- kusura bakmayýn ama-þiirde bir adým bile yol alamayýz.

Günümüzdeki gençliðin bir kýsmý þiiri, sadece siyasi ve ideolojik bir söylem; bir kýsmý da aþklarýný terennüm eden mýsralar olarak görüyor. Þiirseverlerin bir çoðu da , okuyup araþtýrmadan, þiir üzerinde düþünmeden þair olunacaðýný zannediyor. Hal böyle olunca da, nice büyük þairler yetiþtirmiþ Türk þiiri, son elli yýldýr hem toplumsal hem de sanat alanýnda, toplumu derinden etkileyecek, peþinden sürükleyecek büyük þairler yetiþtiremedi. Bunda suçlu aramýyorum; ama suçlu olarak þiiri de görmüyorum, þiire ve þairliðe yaklaþým tarzýmýzýn yanlýþlýðýný ortaya koymaya çalýþýyorum.
Daha toplumumuz içinde Ýstiklâl Marþýmýzýn yazarý Mehmet Akif’in ismini duymamýþ insanlarýmýz varken, bu uyanýþýn zor olacaðýnýn farkýndayým. Eleþtiriden hoþlanmadýðýmýz, geçmiþi ve bugünü tenkit etmediðimiz sürece doðruyu bulabilmemiz çok zor. Ýlk önce alkýþ sarhoþu olmaktan kurtulmalýyýz. Yazdýðýmýz þiirleri baþta biz beðenmesek de, insanlarýn þiirimiz hakkýnda methiyeler düzmesine ses çýkarmýyoruz. Gerçek düþüncelerimizi insanlar kýrýlýr diye saklýyorsak, bilin ki yanlýþ yapýyoruz. Sanatta iltimas olmaz; sanatý ve þiiri yüceltecek olan, gerçek tenkit ve eleþtiridir.

Türkiye’nin her yerinde þiir dinletileri yapýlýyor, internet aracýlýðý ile bir çok þiir sitesinde her gün þiirler yayýnlanýyor ya da radyo ve televizyon programlarýnda gerçekten þair olmayanlara ve þiiri bilmeyenlere övgüler yaðdýrýlýyor . Bunun sonu nereye varacak, beðenmediðimiz bir þiiri alkýþlamak bize ve þiire ne kazandýracak? Kazananý bilmiyorum ama bildiðim tek þey þu:Bunun neticesinde þiirimiz bayaðýlaþýp, kaybedecek.

Geçmiþte olduðu gibi þiirimizi þaha kaldýrabilmemiz için ilk önce okumalýyýz. Bilgi ve kültürümüzü arttýrmadan, geleneðimizi, batý þiirini ve eleþtiriyi öðrenmeden eksiklerimizi göremeyiz. Unutmayalým ki, sanatýný belli kriterler üzerine oturtmayan kiþilerden büyük sanat eseri vücuda getirmelerini beklemek büyük bir yanýlgýdýr.

Þiirin teknik boyutu üzerine çok þey söylenebilir. Ýlk önce þiire ve þair mefhumuna bakýþ açýmýzý deðiþtirmeliyiz. Zihniyetimiz deðiþtiði zaman iþin estetik boyutuna sýra kendiliðinden gelecektir.

Unutmayýn ki, Tanzimat’tan beri baþlayan batýlýlaþma sürecinin devam ettiði çaðýmýzda bizler bir geçiþ dönemi insaný sayýlsak da, þiir adýna arayýþlar her zaman sürecektir; fakat bu deneme ve arayýþlarýmýzýn bile bir bilinç içersinde yapýlmasý ve Türkçemize zarar vermemesi gerekiyor. Eðer þiir adýna kabullerimiz gelenekten kopuk olursa, gelecekte ismimizin anýlmayacaðýný ve yazdýklarýmýzdan þiir diye bahsedilmeyeceðini unutmayalým.

Ne mutlu þiir kavramýný doðru anlayan ve þairliðin ne kadar zor bir iþ olduðunun bilincine varanlara...