Son günlerde bir kitap çokça konuþuluyor. Biri henüz askere bile gitmemiþ olan iki genç yazar ABD’nin Türkiye’ye saldýrýþýný, Irak’tan Ýstanbul’a ilerleyiþini yazmýþlar. Merakýmý yenemeyip ben de okudum bu kitabý. Kitap süre olarak 23 Mayýs 2007’den 13 Haziran 2007’ye kadar yaklaþýk üç haftalýk bir süreyi kapsýyor.

Okumadan önce hakkýnda birçok eleþtiri duymuþtum. Bunlar, kitabýn ülke dýþýndan baþka birileri tarafýndan yazýlmýþ olmasý, yazarlarýn Fethullahçý olmasý gibi eleþtirilerdi. Kitap Timas Yayýnlarýndan çýkmýþ. Bu yayýnevi ayný zamanda Ýllumnati - Texe Marrs’ýn yayýncýsý. Onunla ilgili eleþtirilerimi almýþ olmalýsýnýz. Bu kitabý da bakalým ne var diyerek hevesle, iki gün içinde okudum. Sonunda eleþtirilerin pek de haksýz olmadýðýný gördüm. Kitabýn baþlarýnda pek anlaþýlmýyordu ama sonuna doðru ortaya çýkmaya baþladý. Birkaç olumsuz þey gördüm. Not almadým ancak ilerledikçe daha belirginleþti. Ben de gördüðüm yanlýþlarý yazdým.

Kitapta bir edebi eserde olmamasý gereken sýklýk ve düzeyde cümle düþüklükleri var. Þüphesiz iyi yerleri de var ama durumu kurtarmýyor. Bu edebi eser deðil diyen çýkar mý bilmiyorum. Onlar için söylüyorum, bu edebi bir eserdir. Böyle hatalarýn olmasý özensizliði, kitap hemen çýksýn diye aceleciliði gösterir. Bir yayýnevinin redaktörü vardýr. Yazar hata yapsa onun düzeltmesi beklenir. Bundan çýkan sonuç, ne yazarlarýn ne redaktörün ne yayýn sorumlusunun kontrolünde olmayan baþka bir güç bu kitabýn böyle çýkmasýný zorlamýþ. Patron olabilir mi? Yayýnevinin sahibi kim?

Biraz okumuþ, Türkiye’yi, Ýstanbul’u, Ankara’yý bilen bir Türk vatandaþýnýn yapamayacaðý hatalar var.

Örnek 1: “Yeþilköy açýklarýndaki adalarýn birkaç kilometre güneyinden geçti. Hedefleri doðrudan Yeþilköy Havaalanýydý.” (S. 271)
Bu cümle bana bir çeviri cümlesi gibi geliyor. Hiçbir Ýstanbullu Adalardan ‘Yeþilköy’ün açýklarýnda’ diye söz etmez. Adalar Anadolu yakasýna yakýndýr çünkü. Ancak Yabancý bir kiþi olarak haritaya bakarsanýz, yukarýdan aþaðý bir çizgi çizince Adalar Yeþilköy’ün hizasýna gelir. O zaman bu cümle kurulabilir. Bunda bile hata var. Kanýmca Ýngilizce’sinde biraz daha farklý bir þey kast ediliyordu. Adalarýn Yeþilköy’ün birkaç kilometre güneyinde olmasý gibi.

Örnek 2: Helikopterler kuzeye doðru yönlenmeye baþlayýnca artýk kara onlardan fazla uzak deðildi. (S. 272)
Bu cümlede de çevirinin iyi yapýlmadýðý görülüyor.

Örnek 3: “Kavaklýdere’deki küçük park…”
Bu park Kuðulu Park. Hiçbir Ankaralý Kuðulu Park’tan böyle söz etmez. Ancak oralarý görmüþ, parkýn adýný bilmeyen yabancý biri böyle söyleyebilir.

Örnek 4: “Boðaz köprüsü ortadan ikiye ayrýlmýþtý. Diðeri saðlamdý.”
Boðaz deðil Boðaziçi. Diðeri de Fatih Sultan Mehmet Köprüsüdür, ‘diðeri’ deðil. Bunu da ancak bir yabancý söyleyebilir.

Örnek 5: Amerikalýlarýn Suriye’den Toroslara kadar olan geçiþinde belirsizlik var. Damadan düþer gibi geçmiþler. Bölgeyi bilmeyen biri yapar bu iþi ancak. Halbuki yolda Amanos daðlarý vardýr ve orayý aþmak Toroslarý aþmak kadar zordur. Arada yalnýz Belen geçidi vardýr. Aklý olan Türkiye’ye ya Nizip üzerinden girer, ya da Adana’ya, Mersin’e asker çýkarýr. Kitapta böyle bir þey yok. Irak’ta çatýþma var, otobüs büyüklüðünde bombalar var, o kadar. Belki gerisini anlatmak için, burayý önemsiz bulduklarý için üstünkörü geçmiþ olabilirler. Ama daha sonra Hatay’da konuþlanmýþ Türk birliklerinin Ýstanbul’a sevkinden söz ediyorlar.

Bazý þeyler tam Amerikan kafasý ve kültürü ile yazýlmýþ.

Örnek : Türklerle futbol oynamayacaðýz. (S. 271)
Burada söz edilen futbol, kýran kýrana geçen Amerikan futbolu olmasý gerekir. Bizdeki futbol deðil. Bunu yazarken yazarlar ya çok iyi konsantre olmuþlar, tam Amerikalý gibi düþünüyorlar, ya da Türkçe’ye çevrilirken böylece çevrilivermiþ. Bunun gibi daha baþka örnekler var. “Ham filmler akýyordu…” (Yani montajý yapýlmamýþ filmler) “Helikopterler hover pozisyonunda…” (Yani ayaklarý yere deðmeden)

Kitapta zaman hatasý var. Süre bütün kitapta 3 hafta.

Örnek 1: Bir yerinde Amerikalýlardan kaçan Gökhan’ýn kolu kýrýlýyor. Kitabýn sonunda da bu kiþi birini kaçýrýp iþkence ile öldürüyor. Kýrýk kol iki haftada birini kaçýrabilecek kadar nasýl iyileþir?

Örnek 2: Maaþlar ödenmemeye baþlanmýþtý.
Türkiye’de maaþlar benim bildiðim aylýk ödenir. 3 hafta içinde maaþlar nasýl oluyor da ödenemiyor? Gerçi bir tane aybaþý geçiyor. Öyle bile olsa anlatýþtan sanki aradan aylar geçmiþ gibi bir þey anlaþýlýyor.

Kitabýn kuruluþu, iki gücün çarpýþýp bir tarafýn zor durumda hep kazanmasý üzerine. Amerikalýlar zor durumda kalýyor ama hep kazanýyorlar. Amerikalýlarýn kurgusu ve düþüncesi. Yazarlar ya çok Amerikan filmi izleyip kitaplarýný okumuþlar, ya da çeviri nedeniyle böyle olmuþ.

Türkler tarafýnda ise mutlak itaat var.
Örnek: Polis, Ersin’in ensesine bir tokat vurup “Geç lan þuraya,” dedi. (s. 276)
Ersin savaþanlara yardým etmeye gelmiþ zayýf biri. Ona raðmen polislerce aþaðýlanýyor.

Bunun yanýnda Türkiye’ye ihanet edenler var. Bu olabilir ancak daha kötüsü zengin Ýstanbullularla fakir Ýstanbullular ayrýþtýrýlmýþ. Ýstanbul’un zengin semtleri iþgale ses çýkarmýyor. Amerikalýlar hep gecekondu bölgelerini bombalýyor. Bu çok tehlikeli, kendi insanlarýmýzý yaralayýcý bir düþünce, belki yazarlarýn belki de yazarlarýn bulunduðu grubun düþüncesini, Türkiye’ye bakýþ açýsýný yansýtýyor. Kitabýn bazý bölümlerinin dizginlenmiþ, törpülenmiþ ülkücülük çerçevesine girdiðini söyleyebilirim.

Verilen silah detaylarý, ABD ve Avrupa’nýn kaba da olsa bazý detaylarý, Fransa, Hollanda, Bonn gibi ancak Avrupa’da yaþamýþ birinin bilebileceði bazý þeyler, baþka bazý þeylerin Amerikalýlarýn aðzýndan ve gözünden anlatýlmasý, bir kitabýn bazý yerinin öyle, bazý yerinin böyle olmasý beni þu sonuca ulaþtýrýyor. Bu kitap aceleye gelmiþ bir takým çalýþmasýdýr. Aradaki tutarsýzlýklar, üslup deðiþiklikleri bundan kaynaklanýyor.

20.Mart.2005