Tarla Cadýsý, Anneanne ve Neveser Haným

Seval Deniz Karahaliloðlu

Bu tarla cadýsýnýn, seneler sonra anneanneyi, Neveser Haným sayesinde buluþunun kýsa öyküsüdür.
O öldüðünde hiç aðlamadým.
Bu akþama, Neveser Haným’ý dinleyene kadar.
Neveser Kökteþ’in Çaresizim þarkýsýný.
Çoktan unuttuklarým, yada unuttuðumu sandýklarým,
Yüreðimin en dip köþelerine sakladýklarým.
Her biri usulcacýk dýþarý süzülüverdi.
Sahi, ben anneannem öldüðünde hiç aðlamadým.
Bahçede koþtururken elinde köftelerle ardýmdan geliþini anýmsýyorum.
Kaç yaþýndayým? Üç mü, dört mü?
Yengeç gibi badi badi koþturduðuma bakýlýrsa fazla deðil.
Sonra, eline aldýðý tanburu eþliðinde söylediði eski zaman parçalarýný.
Eftelya Hanýmlarýn, Neveser Kökteþlerin seslendirdikleri þarkýlarý hafif titrek bir sesle nasýl mýrýldandýðýný.
Söylediðine göre hep bir mandolini olsun istermiþ.
Ben neden ona hiç mandolin almadým?
Aðzým iki karýþ açýk, þaþkýn ama meraklý bakýþlarla onu dinlerdim.
Biraz daha büyümüþtüm. Ýlkokul birinci sýnýf filan olmalý.
‘Anneanne ne olur biraz daha çalsana.’
‘Amaaan sen de, artýk ben de ses kalmamýþ’ der, sonra o titrek sesiyle yine de mýrýldanýrdý.
Karþýsýnda onu dinleyen sümüklü, saçý baþý daðýnýk, tarla cadýsý için.
Ne mal olacaðým o zamanlar belliydi zaten
Yemek masasýnýn çevresinde fýr döndüðümüzü bugün gibi hatýrlýyorum.
Benim hale yola gelmeyen saçlarýmý düzelteceðim diye yolunca,
Benim de tepem atmýþ,
Utanmadan karþýsýna geçip ilk önce baþýmý deli gibi saða sola salladýktan sonra, saçlarýmý bir güzel daðýtmýþ, hatta ellerimle þöyle bir de karýþtýrýnca,
Benim Rapunzele benzeyen at yelesi iþin içinden çýkýlmaz bir hal almýþtý.
Elinde tarakla ardýmdan koþturan anneannem öfkeden deliye dönmüþtü.
Sonra hýzýmý alamamýþ,
Kendi stilim olarak tasarladýðým ve bugünün gençleri tarafýndan büyük raðbet gören saç modeline göre saçlarý onun gözde makasýyla kýrpývermiþtim.
Çok mutlu, kendinden emin aynada yarattýðým ‘þahesere’ bakarken onun tarafýndan yakalanmýþ ve soluðu mahalle kuaföründe almýþtýk.
Bir yandan anneannemin anlattýðýný dinleyen bir yandan da baþýný iki yana sallayan berber rahmetliyi onaylayan bir sesle ‘zamane’ demiþti.
Hiç de deðil.
Yarattýðým modanýn ilerde tutacaðýný ben o zamanlardan biliyordum ama bunu anneanneme ve kuaföre anlatmak mümkün olmamýþtý.
Bir de ara sýra baktýðýmda içimin sýzladýðý siyah beyaz bir fotoðraf var.
Eskidikçe büyüleri mi artýyor nedir?
Yoksa biz mi hafiften yaþlanýyoruz.
Kenarý týrtýklý bir parçasý da kopmuþ sarýya çalan siyah beyaz fotoðrafta pek de ýþýltýlý çýkmýþtý.
Ne kadar da genç? Halbuki o zamanlar da benim anneannemdi.
Ben de resmin saðýnda tam da onun önünde duran þu basma entarili kara kuru þey.
Bacak kadar boyumla, objektife soran bakýþlarla bakmýþým.
Üstelik, affedilmez biçimde bir parmaðým aðzýmda.
Acaba eliyle, elime vurmuþ muydu? Öyle pat diye vuru verirdi. Kötülük olsun diye deðil.
Sadece torununun týpký kendisi gibi bir hanýmefendi olmasýný istiyordu. Arsýz, kenar mahalle kýzý tavýrlarýna hiç tahammülü yoktu.
Bütün ömrü boyunca, beni adam etme konusunda kesin kararlýydý ve beni bir ‘haným kýz’ yapma konusundaki umutlarýný ölene kadar taþýdý.
‘Yapma, çek bakayým parmaðýný aðzýndan. Haným kýzlara yakýþýyor mu?’
Haným kýz mý? Kim, ben mi?
Sahi, Osmanlý terbiyesiyle büyütülmüþ anneanneye yakýþýyor muydu þu çingene kýlýklý, saçý baþý daðýnýk, tarla cadýsý.
Diðer kuzenlerim gibi akýllý, uslu, söz dinleyen bir havam hiç olmadý.
‘Haným kýzlara’ yakýþmayacak biçimde, baþýnýn dikine giden, aklýna koyduðunu yapan tavrým onu deli ediyordu.
Ama sessiz sakin dizinin dibinde oturduðum anlar da vardý.
Beþ yaþýndaydým.
Onun yaptýðý kanaviçelere, örgülere büyük bir merakla bakar.
Onu taklit etmeye çalýþýrdým.
Ýþte, ittifak yaptýðýmýz ender huzurlu anlar.
Lolipop þekerlerinden arta kalan beyaz saplarý hemen musluðun altýna tutardým.
Çünkü onlar benim yün þiþlerim olurdu.
O da bana yünlerinden bir parça verirdi. Ben de hayali bebeklerime, hiç giydiremeyeceðimi bildiðim minik elbiseler örerdim.
Sonra, nasýl örmem gerektiðini gösterirken, sanki tüm hayatým buna baðlýymýþçasýna onu dinler ve söylenenleri (pek de ben de beklenemeyecek bir ustalýkla) yapardým.
Anneannem mutlu ve gururlu ‘aferin’ deyince, (bunu çok nadir duyardým) dünyalar benim olurdu.
Ýðneye ilk iplik nasýl geçirilir ben anneannemden öðrendim.
Sadece örgüyü deðil, artýk bez parçalarýnýn üstüne, rengarenk ipliklerle iðne ardý iþlemeyi de.
Sonra, anneannem iþlediðim bu bez parçalarýný misafir odasýndaki ahþap sehpalarýn üzerine koyar, gelen misafirlere göstererek ‘torunum yaptý’ derdi.
Bir hafta, ortalýklarda sanki Waterloo savaþýný ben kazanmýþým gibi þiþine þiþine dolaþýrdým.
Seneler sonra, evi boþaltýrken, o eski, çoktan çöpü boyladýðýný düþündüðüm ve beþ yaþýndaki tarla cadýsýnýn renkli ipliklerle iþlediði bezleri bulunca, iki damla usullacýk süzülüvermiþti.
Sanýrým anneanneciðimi en çok onun istediði gibi olamayýþým üzüyordu.
Zaten her ailede bir ‘kara koyun’ vardýr öyle deðil mi?
Bizim ailenin ‘kara koyunluðunu’ ben gönüllü olarak üstlenivermiþtim.
Ýlk torunu, ilk göz aðrýsý, benim için yaptýðý fedakarlýklar, ördüðü kazaklar, yolladýðý reçeller hatta bugün bile sakladýðým eli henüz kalem tutuyorken parmaklarý müsaade ettiði kadarýyla el yazýsýyla yolladýðý bayram kartlarý ve nice anýlar.
Hepsi birden yavaþ yavaþ açýlan sandýðýn kapaðýndan, Neveser Kökteþ’in þarkýsýnýn ezgileriyle birlikte dýþarýya doðru süzülüyorlar.
Sýcak bir iki damla.
Öyle çok da uzak olmayan bir geçmiþte, bugün gibi, kime yaptýðýný bilmediðim kazaðýn þiþlerinin þýkýrtýsý eþliðinde örgüsünü örerken benim beþ yaþýndaki halim de büyük bir ciddiyetle kanaviçe yapmaya çalýþýyor, ben de hemen onlarýn yaný baþýnda yerimi alýyor, Neveser hanýmýn yanýk ezgisinde, tekrar sevgili anneannemin dizinin dibine oturuyorum.

Önemli Not: Yýllar sonra, Tarla Cadýsýný yeniden Anneanneyle buluþturduðu için baþta Ýncesaz ekibi olmak üzere, Ýncesaz-2 / Eylül Þarkýlarý / Kalan Müzik ve solist Melihat Gülses’e sonsuz teþekkürler.

Bir de, ‘Neveser’ isimli sunumu hazýrlayarak Neveser Kökteþ’in ‘Çaresizim’ isimli þarksýndan haberdar olmamýzý saðlayan düþ doktoruna (diþ deðil) sonsuz teþekkürler. Bugün hayatýnýza bir güzellik katýp kendinize bir hediye vermek istiyorsanýz, ‘Neveser’ isimli müzikli sunumu izleyebilir ve bilgisayarýnýza kaydedebilirsiniz. Bunun için www.ergir.com adresinden ‘Neveser’ isimli sunuma ulaþmanýz yeterli…