Manik depresif aþýrý tutkulu ve intihar baðýmlýsý bir kadýn yazar – þair “Sylvia Plath”.
Ondaki intihar tutkusu “ölmek bir sanattýr.” sözüyle hep kendini açýða vurur. Hal böyle olunca da Hollywood’da bu balta girmemiþ ormana girmek için zaman kaybetmemeliydi ve nitekim de öyle oldu.

“Sylvia Plath”in, kocasý tarafýndan boynuzlanmaktan, çocuk bakmaktan ve kavga etmekten ne zaman vakit bulup yazý yazdýðýný merak ettiren bir film olmuþ...

Evet bu filmde “Sylvia”nýn ne zaman vakit bulup da þiirlerini yazdýðýný anlamak oldukça zor...
Filmin kötü adamý “Ted Hughes”un da baþlýca meþgalesi karýsýný boynuzlamak çocuk bakmamak ve karýsýnýn çýðlýklarýna maruz kalmak olmuþ...


Kýsacasý film hayatý bir kaleme indirgemiþ ve yaþamakta olduðumuz hayata, “Sylvia Plath”in hayatýna bana göre saygýsýzlýk etmiþ.

Bu filmde evlenme, çocuk doðurma, aldatýlma, boþanma durumlarýnýn hepsi var da bizim edebiyat kültü saydýðýmýz “Sylvia Plath” nerede? Ben onu görmedim.

Film insanýn aklýna ister istemez “The Hours”u getiriyor, malzeme olarak “Virginia Woolf” un kullanýldýðý bence “Sylvia”ya göre çok daha baþarýlý bir filmdi ya neyse, þimdi ise “Sylvia Plath”la uðraþma vakti gelmiþ. Ellerinde depresif intihara yatkýn bir kadýn edebiyatçý daha var mý onu da merak ediyorum doðrusu?

“Sylvia” filminin sonunda, hayat hikayesini izlediðini sandýðýnýz þairle ilgili bir iki paragrafýn belirmesi ve filmde mutfaktan kalan zamanlarýnda iki üç dize mýrýldandýðýný gördüðünüz bu kadýnýn nasýl olup da 20. yy’ýn en önemli kitaplarýndan biri olan “Ariel”e imza atmýþ olduðunu anlayamayacaksýnýz. Açýkçasý film “Plath” ile ilgili birþeyler edinmek, þiirleri, þairliði, hakkýnda ipuçlarý almak isteyenleri tam anlamý ile hayal kýrýklýðýna uðratýrken, aþk, aldatma, kýskançlýk, gözyaþý gibi ikonlara televizyon dizilerinden alýþýk olanlara hoþ da gelebilecek türden...

Belki de “Plath”le ayný özlemlere ihtiraslara tutkulara sahip insanlarýn kendi kendilerine
“Ýþte bende ayný acýlar içindeyim, bende hiçbir zaman yazamayacaðým” dedirtmek isteyen bir yeni bir tür... Film onun çocukluðu, babasý ve annesi hakkýnda, küçücük bir çocuk hakkýnda yazdýðý þiirlere yer vermeden sanki hayatý “Hughes” ile tanýþmasý sayesinde baþlamýþ gibi gösteriliyor ama gerçekler acýdýr; “Sylvia Plath”bütün o çamaþýr, bulaþýkla iki güzel çocukla birlikte mükemmel þiirler yazmýþ; bu tip filmlere asla sýðdýramayacaðýmýz kadar büyüklükte bir kadýn þair...

Bu tip filmler tamamen belgesel formatýnda olmalý demiyorum ama, bu iki edebi þahsiyetin zaten hassas olan iliþkisi popüler sinemaya kurban edilmemeliydi.

Bana kalýrsa sizde, “Sylvia” filminin sizde býrakcaðý iki saatlik uyuþma ve soru iþaretleri ile birlikte eve dönüp “Plath”in þiirlerini bir kez daha okuyun. “Plath”in þiirlerini okuyun diyorum, çünkü “Plath” filmde gösterildiði gibi, susma cesareti gösteremeyen ahmaklarýn imrendiði bir yalnýzlýðýn kurbaný, sadece kocasýný kýskanan ve kendisini yok etmek isteyen aciz bir kadýn deðildir. Batýnýn yaþam düzeneðine baþ kaldýran bir cengaverdir.

Ve onun þiirlerini okursanýz görürsünüz ki hayatýnda hiçbirþey onun yazma tutkusunun, þiirle varolma savaþýmýnýn önüne geçememiþtir. Aslýnda filmde üzerinde durulmayan bunalýmýnýnda belki de en temel nedeni budur.

“Sylvia Plath”, þiirlerini okuyalým atalým maskelerimizi de, aydýnlanalým biraz; onun güzel gülüþü ile zihnimiz açýlsýn. Yazdýðý son þiirinden bir alýntýyla saygýyla eðiliyorum,
“Sylvia” önünde bir kez daha kadýnlýðýmdan gurur duyarak...


Büsbütün olur kadýn
Ölü gövdesi
Baþarýnýn gülümsemesini kuþanmýþ
                         ( Uc / Edge)



Ömür Ýsfendiyaroðlu
12/08/2004 Perþembe