Yanðýn

Menim yalançý günüme baþýküllü bir nene lazýmýydý ki, aðlasýn. Yalandan aðlasýn! (Adamlara bele lazýmdý!) Baþqalarýna günümü gösterib ele aðlasýn ki, baþqalarý da aðlasýn ve saire ve ileaxýr... Birce, meni rahat buraxsýnlar! Sonra da teketeklikde neneciyim baþýmý tumarlayýb:
- Düpbedüz elemisen menim balam, elivün lap içinden gelib can-ciyerim - desin.
***
...Hemin gün yanðýn Cuud Meelesinde - Nikolay evlerinin birinde baþ vermiþdi: men merkezi yanðýnsöndürme idaresine zeng eledim ve sonra özüm de yalanpýþdan ora baþ çekdim. Guya! Eslinde yanðýnsöndürenlerin üzbeüzündeki qapýya söykenib onlarý izleyirdim. (Ehtiyatda saxlanýlan variantým da vardý. Sonra deyerem, neyçün mehz merkezi yanðýnsöndürme idaresini terpetmek istedim). Lap indi deyim...
Bizim yanðýnsöndürenlerin parad furajkalarý yal döþünde aerodroma benzeyir. Onlarýn yerine ve qapý üzüne baðlý yanðýnsöndürme maþýnlarýnýn yerine üreyim sýxýlýr. Nenem mene çardaqlar ve taxtabacalar padþahý deyirdi. Men nenemin vaxtýnda çardaqlarda uçan quþlarý da sesinden bilirdim...
Evin çardaðýnda yalanpýþ yanðýn yaratdým ve baþqalarý da o yanðýný gördü: hetta binanýn içindeki adamlar bir-birine qarýþdý. (Beþinci mertebenin sað küncündeki birce adamdan savayý). Üstden geden qaz trubasýna spiçke vurdum, vessalam...
Dayanýb Merkezi Yanðýnsöndürme Ýdaresinin çaþ-baþ yanðýnsöndürenlerine baxýrdým: qapýlar açýlmýrdý! Qaynaqçý getirdiler. Qapýlarý kesdiler. Alabaþ yanðýnsöndüren maþýnlar darvazalardan çýxaný beþce addýmlýqdaký küçelerin içine gire bilmedi: heç gözetçi postundan taksilerin þütüdüyü týxaca dürtüle bilmedi. Siqnal-miqnal boþ þey oldu! Bele olur: lap istesen de bele olur. Bu basdýrýqdan hara çatmaq olar?
***
Bütün sirr cib telefonundaydý: hemin beþinci mertebenin sað kücündeki menzilden mene zeng gelmiþdi: yataqda yanðýn vardý. Bezen, hemin qadýna güclü köpük lazým olur. Ýsteyir, köpük onun yataðýna, yorðanýnýn altýna ve bütün menziline dolsun...

En esas

- ... Gelin, gelin keçin! Oturun. Buyurun. Belke birbaþa lüklarýn yanýnda dayanaq? He, ele yaxþýdý! Buyurun baxýn içeri... Orda bele olmayacaq. Sözsüz, bele olmayacaq... Ýþýðý özümüz salmýþýq. Burdan siz, bele demek mümkünse, görünmez bir iþýða teref qaçacaqsýnýz. Divarlara fikir vermeyin: orda demirden deyil, betondur. Ýliþgi yeri var. Yaxýn gelin. Bura ne metro deyil, ne adi tunel. Siz qaçýrsýnýz: teliniz ömrüboyu nemo qalan siçovul býðlarý kimi sifetinize tökülüb. He, bir vacib mesele: siz, beton tunellerin dairevi ve sürüþken divarlarýyla ele süretle qaçmalýsýnýz ki, bu qaçýþ xüsusi effekt yaratsýn. Sürüþmeler olsa bele, caynaqlarýnýzý içerideki ovxalanmýþ korroziya yerlerine keçirmeli ve tempden düþmemelisiniz. Caynaqlarýnýzýn sesi plastik olsun. Plastika... Orda kifayet qeder yer var. Esas quyruðunuzdur: eger elbette o sizde varsa. O sizde varsa, kanalizasiya sularýna deymemelidir. Quyruðunuz varsa deyin, biz heç vaxt quyruðunuzun olub- olmadýðýný yoxlamayacayýq. Bu, bizim iþe xelel getiren bir araþdýrmadýr. Sadece, o þeraitde quyruðu gizletmek imkansýz bir þeydi. He, esas suya deymemekdi. Tesevvür edin, siz bütün yolu fýr-fýra kimi fýrlanýr, bununla bahem qabaða qaçýrsýnýz. Borunun dibiynen axan sulara toxunmadan getmelisiniz. Çaþýb suya düþsez, ya quyruðunuz (eger varsa) deyse, öz iþinizdir, yol tezeden baþlanmalý ve suya deymeyene qeder eyni þeyi tekrar etmelisiniz. Esas odur ki, size ve tellerinize istediyiniz qeder nemiþlik verilir. En Esas mesele mütleq, mütleq dairevi qaçýþdýr. Bu qaçýþýn trayoktoriyasý dairevi ve süretli deyilse, qaçmaða deymez. Her þey son derece þarmlý, süretli ve plastik olmalýdýr. Plastika... Sizin sonucdaký taleyiniz divar dibine siyen ve aðzý yara töken eyalet uþaqlarýnýn taleyine benzemeyecek. Sonra sonsuz bir azadlýq gelecek. Sonra siz müqeddes Maqdonalsýn altýndaký çýxýþa çatacaq ve ordan Parapete çýxýb kefiniz çeken qeder veyillene bileceksiniz...

Tranpline qeder

Þapke. Þapkeli. Baþsýz. Þapkeli planet. Maniken. Qarýþqa ve mis-qalaylý maniken. Planet. Þapke. Baþ. Þapkeli tozanaq. Qurbaða. Nemli qarýþqa. Naðýl. Naðýl ve maniken...
***
Güzgü. Baxanda dostum özünü gördü. Gözünü görmedi. Qarýþqasýný görmürdü. Arxasýndaký manikeni görürdü. Sinesine baxýrdý. Manikenin baþsýzlýðýný görmürdü. Sivirteli baþ. Üste tuþlanan el kimi sivirteli baþ yeri ve qabaða gerilen ekzotik beden görürdük. Aðlý kesir: "Tranplindi!" Tekce sivirteli baþ deyil... Üste uçmaqsayaq duran maniken bedeni arxayýndý. Sivirteli baþýn qurtaracaðýndan sonraký hava boþluðuna qeder tapdologiya. Tapdologiya. Tapdaq. Manikende görünen tapdaq.
***
Dostumun gözünün arxasý yaþýl-bataqlýq kimidi. Orda qurbaðalar ve qamýþlar bitmir: orda qarýþqa dairesi var. Qarýþqa dairesi fýrlanýr, fýrlanýr: Saturnun etrafýndaký çýr-çýnqýl kimi. Amma burda çýr-çýnqýl deyil. Burda etli-dýrnaqlý, carlý-caynaqlý ve bir-birinden berk-berk yapýþýb her daim eyni semte fýrlanan... dostum ölenecen... o ölmese, lap kor olsa bele, hemin qarýþqalar onun gözlerinin derinliyinde yaþayacaqlar, lap gözü yerinden pýrtlayýb çýxsa da... Çünki onun da arxasýnda nemli hörümçek toru var.
***
Manikenler, mis-qalay sifetli manikenler, baþsýz ve baþlý manikenler. Barmaqlarýmýn ucunu vitrinlere sürtür, keder ve ümidsizlikle yoruluram...
Menim qarýþqalý dostumdansa baþsýz manikenler yaxþýdý. Dostum menimle baþsýz manikenlerden teminat mektubu almaða gedib-çata bilmedi. Yarýyolda güzgüye söydü. Onun söymeyini baðýþladýlar. Sadece, gözlerinin arxasýndaký qarýþqalarýný ve nemli hörümçek torlarýný menden evvel görübmüþler. Men onlarý qýnamýram. O ise deyirmiþ ki guya manikenlerin döþünün ucu göynemir. Onlarda bizim qadýnlar kimi bala duyðusu yoxmuþ...
O ele hemin yerde dayandý: "Seni aldadýb getirdimmi? Seni manikenimin döþlerine balaca çýnqýllar atmaða mehkum etdimmi?" - dedi.
Ve geri qayýtdý.

Humanitariya

- Pampersün var?
- Yazva!
- Yaxþý, onda "O.key O.bey"ivü göster.
Bir-birlerini döþekcelediler.
- Pampersünnen utanýrsan beyem?
- Tý sovsem obnaqlela!
- eto ne ya, eto ONA! - qarþýsýndaký köhne, arxadan baðýrsaqlarý görsenen yarýrengli "Beryozka" televizoru gösterdi ve elindeki döþekceni ekrana tolamazladý.
- MTV-ye vur!
- Davay, poskoçim na MCM...
- Onda Shannel V-ye at! Bolee takoé, ne ambisioznýé... - MTV - moskovskie. Luçþe býlo-bý aziatskoe çto-li?
- Luçþe býlo-bý ne fiqnÿ! Gele, baþývu sox teleÿùikin içine, bil!
Döþekceni refiqesinin baþýna büreyib televizora - evin ortasýna teref sürütledi. Cýrmaqlaþdýlar. Durdular. Öpüþdüler. Ve elüstü iki adama bir siqaret yandýrýb növbeli sümürdüler. Tüstünü buruxlandýrýb bir-birilerinin dodaðýna itelediler.
- Vse kanalý upravlyaetsya iz odnoqo mozqa. Vse! Poçti VSE, ssukiný deti! Eti, qumanitarnýe ssuki! Oni smotryat na nas kak barani staya, blin! Oni sobiraet nas vmeste, oni nas stareet, nad nami uçyatsya! A potom rojdaet novix pokolenii. Toje samoe! Potom pereodivaet druqix-je, iz naþix, opyat-taki. Ý vot takix, kak vot ýtot tvari-vedushie! Vo vsem yest kokoe-to qumanitariya, tý çuvstvueþ eto? Qumanitarnaya nasiliya, tý eto nyuxaeþ?!
- Özüvü cýrma, bildik de!
***
- Ýçmeyin var?
- Çaé.
- Belke krantdan su...
Þaqqanaq.
- Toqda Sprate!
- Quduzluðuna etibar et!
Çoxlu söyüþ.
- Pro qumanitarii rasskasoval mne odin çuvak, takoy urodlivýy, no besspodobnýy...
- He, bizim de bir itimiz vardý, uy daad, nece uzaqlarda qaldý. Çoox uzaqlarda. Bozdar. Ov itiydi. Kendde. Çox mezeliydi, amma aðýllýydý...
- Tý vseqda ne to qafqaeþ, vseqda...
- Qafka, qafkayu... MTV ele Kafkadý de... MTV - eto Kafka!
Þaqqanaq. Döþekce davasý. Sonra mütekkeye, sonra yastýða cumdular...

Aydýnlýq

- Vyetnamkalar yadýndadý?
- Maz?
- Yox, çekelek.
- He, qehveyi kimi.
***
Sekiden düþüb-çýxýr, o boyda qarýnnan qabaðýndan gelenin birinin yoluna keçmir. Sekiden düþende de, qalxanda da qarnýnýn atýlýb-düþmeyi bir yana, fýr-fýr fýrlanýr.
- Saat altýdan sonra yeyenin atasýna nehlet!
- Yeyirsen, ye de. Cehenneme ye.
- Bura seninçün Avropa-zad deyil.
- Avropada qarýnlý adam bizden çoxdu.
- Be ne deyirsen?
- Bu qeder sallaq görünmür. Þalvarý yuxarý çek, sen menim caným! -
Yeni, boðazýma qeder?
Bir de sekiden qalxýb-endi, bir de qarný öz oxu etrafýnda azýnnan üç defe dövre vurdu. Düz çenesinin altýnda...
***
- Vyetnamkaný niye soruþdun?
- Polkaya vyetnamka getirirem.
- Satmaða?
- Ýþletmeye!
- ...
- Vyetnamka de. Qýz. Yataqxanadan tutmuþam.
- Ela milletdiler.
- Neden bilirsen?
- Ýki terefden de baþlarýna gülle diremiþdiler.
- Kim.
- Amerikanlar, bizimkiler.
- Hansý bizimkiler?
- Ruslar. Hamý... Mennen tanýþ ele!
- ...
- Danýþýr?
- Rusca.
- Vyetnam barede... danýþýr?
- Ne danýþsýn?
- He de...
***
Papkasýný qoltuðunun arasýna sýðdý.
- Burda iki nüsxe götürmüþem. Guya senin hökumet maaþýn beþ þirvandý.
- Onda emek haqqýnýn neçe mislince cerime var?
- Bunun dexli yoxdu, ister bir milyon al, cerime iki mislince hesablanýr. Pive içdiler. Noxudnan. Piti yediler.
- Ýster beþ milyon al, he, yene iki mislince?
- Yene.
- Gele, bu da sene iki misli.
- Mene yox, ona. Papkaný açdýlar. Yazdýlar ki, bu müddet erzinde fealiyyetimiz "ölü" olub.
- Özüve de aydýndý, elemi?
- Bele de, ümumen. Qarmaqarýþýq aydýndý...

Ekspert

...- bacýmsan, meyite toxunma de, olmaz... He, sað terefinde dur, he , bax hele! Oop! Çox saðol! Vessalam, indi keçe bilersen... Yoox, orda durma, bacýmsan...
***
...- bele olur ki, hüceyre ölmür. Günlerce. Bu barede bilirik de. Lap aylarca ölmeyenleri var... Çekir, çekir, çekir-uzanýr de... Ýndi, bundaký kim bilir, ne qeder çekesidi. Sen deyen kimi, uzun çekse, özü eriyib-gedir ki... Atamýn qebri haqqý, deyir, durduðu yerde eriyib-itir... Men de hemiþe deyirem de. Deyirem, hüceyre ölmür axý. Biri saðda, biri solda. Heþarat kimi þeydi. Onu ötürdün içeri, iþ-iþden keçdi. O, ne qeder ki var, virus da var. Sað yumurtalýqda da, sol yumurtalýqda da... Bundan ibaretdi heyat. Sene bir gün... yaxþý, gel bir azdan ordan keçek, men obyekti qurum, dediyimi de gösterrem...
***
...- he, men onlara demiþem. Atamýn çürüyen qebri haqqý, o andýrý geymirsen, geyme. Onda qýçuva baðla! Mesele tekce bunda deyil ey! Orda içeride kaþa-malaþ bir dünya var. Adam az qala her defe öz elini içeride-içeride görür. Ele her defe el ora çatýnca da oranýn iþleri korlanýr: zibilxanaya dönüb gedir de iç... Adam indi aðcaqanaddan da qorxur, atam haqqý!
***
...- demeli, evvel deyirdiler ki, sað yumurtalýqda olan sol yumurtalýða keçmir. Ýndi yumurtalýðýn içinde ne var, az qala qarýnda, ellerde gezir. Az qala uçub gedir havaya. Bilirsen, havadandý ey, ne varsa. Elimizden her þey uçub-gedib quþ kimi, alýcý quþ olub qayýdýr de üstümüze, ata haqqý!
***
...- indi baþuvu sal bu deþikden. Torqovýný görürsen? Ne görürsen? Fenerler. Vitrinler. Balkonlar. Koka-kola, loto... Adamlar da görürsen... Ne teher görürsen, bele birteher, he... Saðýna-soluna yaylanýr, saðýný-solunu vurur, eti-etceyi sallanýb ele bil. Çiyinleri düþük-düþük, görürsen? Ýndi gör men ne çekirem. Müþteriler ordan bura baxanda meni görür, men de müþteri olmadýmý, burdan ora baxýram. Herden sen görmediklerini görürem. Söze gelesi deyil, atamýz haqqý! Dur, çekirem seni!
***
...- qerdeþimsen, meyite toxunma. He, bir azca sað terefe dur, he bax bele! Yox, yoox, orda durma, sen Allah, qerdeþimsen...

Ensiklopedi

...- ata dodaqlarýnýn qýraðý çatlaq, qaný qaçýb, bedbext elebil çörek yemir. Balasýyçün ölür. Ayaqüste de özü. Hardan tapýr, bu qeder çoxistemekliyi...
***
...- indi, Elibala müellim, min cür ensiklopediya çýxýb. Heyvan, tebiet, maþýn, silah, Afrika, Amerika, okean, ne bilim, min cür... Her gün birini alýb-getirir, her gün de boxçasýnda kere yaðý, tendir çöreyi... Herden üzbeüzdeki qaçqýnlardan fetir götürür. Uþaq da her defe atlanýr, yazýq o qeder yorðun olur, uþaðý qucaðýna almýr, çökür, çömelir qýzý qabaðýnda. Heftede bir fýrça getirir, tuþ, reng, karandaþ, pozan. Ölür bu qýzçün... Ýndi fýrçalar hamýsý zay gündedi. Her gün de ona pul verir. O da qaçýr. Dondurma alýr: kefdedi. Arvad deyir, arvadý qýza yüzmanat-yüzmanat yýðdýrýr, ata da bu terefden her gün bir tablo çekdirib eserleri qýzýnnan pulnan alýr...
-... kapital...
***
- ... izm?
- Ýzm, Elibala müellim... Baxçaný alman sefirliyi yemleyir. Dünen getirdiler. Arvad cuuddu. Yaman düþübler bu cuuddarýn üstüne...
-... neynirler ki?
- Karobka-karobka, karobka-karobka gelir. Harda cuhud var, orda alman barmaðýdý, ya da tersine. Deyesen, almanlar bu yolnan cuhudlarý her yerde kontrola götürür.
- Getdi ta...
- Bilmey olmaz, Elibala müellim...
- ...olsaydým...
- Ne?
- ...
***
- O gün bir ensiklopediya da men aldým neveme. Heyvanlardan. Eþþi, bu Afrikanýn ne qeþeng rengleri var, emelli-baþlý tebieti-zadý. Biri de Amerika. Men ele bilirdim, Amerikada heyvan-filan yoxdu.
- Ne var?
- Adam, maþýn, maqnitofon, ne bilim axýr, bele birteher bilirdik de.
-... ayýlýrsýz...
***
- Ensiklopediya qalmayýb ta, Elibala müellim. Ensiklopediyaný oxuyursan, dünya semiçkaçýrtlamaq kimi bir þey olub, sirr qalmayýb. Uþaqlara maraqsýzdý, nevem bir az çevirdi o üz-bu üze, atdý.
-...oxutdurma...
- ...ne teher oxutdurmuyum?!
- ...özü baxsýn...
- ...ne danýþýrsan, eþþi...

Maðar. Maðara

Demir krovat bezdirdi. Kalafa kimidi! Bir arþýn quyu derinliyinde. Keleyi kesilir. Qýzlarýn arasýndan atlanýb qoyun derilerinin üstüne yayxandý. Xýrda qýza belini ovdurdu...
***
Qýzlar dalýnca baxdý. Bulaða getdi. Baldýrðan qýrýb getirdi. Özü yedi, soyub qýzlara da yedirtdi. Böyük Qýz baldýrðanýn en uzununu götürdü: qalýn ucundan tutub nazik ucunu boyun-baþýna, göbeyine sürtdü. Baldýrðaný qarnýna-göbeyine dayadý. Qurþaðýna uzatdý. Baldýrðan eyilib-sýndý. Yarýsý Böyük Qýzýn göbeyine düþdü, yarýsý bunun dizlerine. Böyük Qýz onu aralarýna çekmek istedi. Elini atladýb durdu. Balaca Qýzýn elinden yapýþýb çýxdý...
***
Sünnet sabah olacaq! Evcik-evcik qurmaðý istedi. Qýz onun da demir-dümürünü eteyine yýðdý. Alça budaðý, gilenar budaðý sýndýrdý. Aðzýyoxuþa yýxýla-dura qalxdýlar. Þikeste oxuyurdu. Saðýný-solunu vura-vura qalxýrdý. Qýz ondan xeyli dalda dýrmanýrdý. Sürüþende dýrnaqlarýný daþa-torpaða atýr, eteyini yayýlmaða qoymurdu...
***
Þeytan sýldýrýmýnýn üstüne qalxdýlar. Ordan her yer görünürdü. Bütün çaylaq ve bütün vadi. Qýz üstü mamýrlanmýþ xýrda bir qaya altýnda eteyini boþaltdý. Evcik üçün yer qazdý. Evcik qurmamýþ çeperledi: xýrda, rengli daþlarý torpaða batýrýb düzdü. Çeperin baþýna daha iri bir daþ batýrdý. Daþýn qýraðýna qab-qacaq, tava-oxloy qoydu. Ayaðýna alça çiçeyini, gilenar çiçeyini basdýrdý. Hamýsýnýn üstüne að tül perde qýrýðý çekdi... ***
Sýldýrýmýn üstünde bir cýr palýd bitmiþdi. Altýnda ayaq deymemiþ maðara. Ora yol yoxdu. Palýddan tutub, mamýrlýðý arada qoyub saqqýz kolunun içine atlansaydý belke görünmezliye düþüb tike-parça olmazdý. Atlandý, sürüþdü, düþdü...
***
Maðara içinden sesi geldi. Balaca Qýzý çaðýrdý. Evciyi de eteyine yýðýb gelmeyini ayýtýrdý.

Ovuntu yaðmuru

Terpendi! Kertenkeleler ve ömarlar üstüme qaçýrdýlar. Ele bildim, mene cumurlar: üzü yuxarý çýr-çýnqýl axýnýna teref. Terpeniþin kökünden qaçýrdýlar. Aþaðýdaký çaylaq terefden, qarþý quzeyde görünen saqqýz ve zirinc kollarýnýn dibindekiler - qaçmaðý bacaran ne vardýsa, heþarat, ilan-çeyen. Bir ilan boðdum. Biri de meni sancdý. Bir quþa el atdým. Maðaranýn küncüne sýðýnmýþdým. Quzeyden kol-kos, bur-budaq, burdan çýnqýl, sal qaya parçalarý çaylaða fitillenirdi...
***
Nergizleri qabýrðama sýðýb aþaðý götürüldüm. Tolamazlandým. Çoxlu kertenkele ve koramal cesedlerinin içinden keçdim. Bir az da aþaðýda görünmemiþ soxulcan, qýrxayaq, eqreb, dozanqurdu cesedlerini adladým. Ýri, etli-canlý. Cesedlerinde de dýrmanmaq iddiasý. Heresinin bir caynaðý bir parça çýnqýlýn üstüne iliþik qalmýþdý. Bütün caynaqlar da yuxarýya teref. Yeqin aþaðýda - çaylaqdaký qýzýl balýqlar da yuxarýya atlanýblarmýþ. Ora yolum getmirdi. Amma baxdým. Ora sadece örtülmüþdü ve güneyle quzey arasýnda çýnqýl göllemesi düzelirdi.
***
Peyenin dalýný delmek istedim. Henirti eþitdim. Peyin iyi. Peyenin qapýsýna teref cumdum: sel nohurlarýndan adlayýb, dýrmaþýb peyenin içine atýlmýþdým. Özümü camýþlarýn içine yetirdim. O vaxt yaþým az olardý. Belke de körpeydim. Bilirdim ki, bu direkler palýddandý.
***
Palýd sevmek sirli bir þeydi. Palýd neneden ve camýþdan sonra üçüncüydü. Amma camýþdan þübhem vardý. Palýda inandýðým qeder heç neye inanmamýþdým. Direkler ovulurdu. Birden-bire ovulur, sonra biraz dayanýr. Her direyin içinden teze qatlar çýxýr. Bu qatlar da ovuntu helqeleridi. Camýþ direyin birini buynuzladý, üstüne çýðýrdým. Teze ovuntu qatý açýldý. Bu qeder ovuntu bizim camýþlarýn ve bizim peyenin direklerinde hardanýydý. Dünenecen sürtülüb nazilmiþdi. Semend madyan ayaðýna oxþayýrdý. Qabýðýný gemirib qurtarmýþdýlar, lap çoxdan. Özü sürtük qayýþ kimiydi. Dik dururdu.
***
Qaçýb dedeme-neneme xeber verince kelçeni çöle atmaq gerekirdi. Diþi kelçe. Bes erkeyi. Erkeyi de burda qalsa?! Erkek kefindeydi. Direkler ovulduqca men içeride qalýrdým. Bu qeder sonsuz ovuntu görmemiþdim. Ovuntu gedir, dayanýr, gedir. Ne camýþlar, ne kelçe, ne camýþ buðasý damdan çýxmýrdý. Ovuntuya baxmýrdýlar. Keder ve xestelik gününe düþdüm.
***
Peyenin bacasýna baxdým. Dýrmaþdým ve elimle toxunmaq istedim. Nemiydi. Bir parça güzgüden ovulub tökülen ve sonluðu buludlarýn elinde olan yaðmurlar kimi bir axýntýydý. Kederli. Yaðmur ovuntu.

Melefe. Kelefe.

Ayaðýn altýnda - düz yerecen üçkünc hava boþluðu var. Düz yerecen. Amma yer görünmür. Yere sýðýnmýþ yarýmzirzeminin damý bizden doqquz mertebe aþaðý - demeli, heresi en azý üç yarýmdan... ve bir az da orasýný-burasýný üstegel, doqquz mertebe! Amma lap da ayaðýmýzýn altýnda að melefenin ucu yellenir. Kimin ola? Hardan gele? Paltar ipinde tek melefe! Hanýki, paltar ipi? Yoxdu axý paltar ipi... Ki, bize iliþe. Belke, ayaðýmýzýn altýnda eyvan var? Yox, bu þüllüt divarda eyvan harda?.. Yoxdu ki, yoxdu!
***
Qabýrðalarýmýn sesi gelir. Divarlarýn elinden özümü göye baðlayýb doqquzuncu mertebedeki að, qanlý qadýn yataðýna teref boy atýram. O da ordan bir delik açýb. Pencere. Ora gelib çatanacan laðým atýb, laðým! Ve yalquzaq bir pencere qayýrtdýrýb. Altýna paltar ipi düzeltdirib. Her iki ucu öz deliyinin hendeverine baðlý. Melefe her gün, her gece yellenir. Að-appað. Ortasý gölmeçe kimi qan lekesi...
***
Yuxarý baxdýlar! Þebekesi iri pencerelerin arxasýndan binalarýn arasýnda yaranan üçkünc boþluða baxdýlar ve o melefeni gördüler: "Orda ya qadýn, ya da qadýn ruhu yaþayýr". Bir qocanýn bu qeflet ixtirasý hamýný heyrete saldý. Sen fehme bax! Burda - þebekeli pencerenin dalýnda, gizlinde, sehv elemiremse, ikinci, ya üçüncü mertebede gözlerinin altý tuluð, erincek, süst ve her gün özünü min kere, herden bir kere, herden heç kere yataðýndaca içinden asýb gelen kiþiler iþleyir. Sudurðasý tutub-buraxmýþ adam kimi göm-göy göyermiþ kiþiler bir binaya iþe gelir. Onlardan biri bir vaxtlar qaçýb Yelli Yurdda qaymaqçiçeyi çemeninde torpaða sürtünmüþ, sonra demiþdi ki, xeyri yoxdu, bizden asfalt iyi gelir...
***
Kassir otaðýndan (bank otaðý) melefenin ucu görsenir. Qýzýlý büstün qarþýsýndan iki gözel xaným keçir. Biri portotip telefonu elleþdirir, o birisi tay qab elinde. Birinin qara yubkasý, qýrmýzý qoftasý, o birinin qaymaðý qoftasý, sarý yubkasý. Gözel ayaqlarý. Bele olmalýdý. Heç kes eyriayaq qadýnlarý sevmir. Qadýnlar yaðlovça qablarý yumaða gedirler ve budur, radio sesi. Pencereden radio musiqisi üçkünc hava boþluðu boyu yuxarý qalxýr. Sonra, günün-günorta çaðý kimse gelir ve vestibüldeki qýzýlý sudan çýxmýþ büstü melefeye bükür ki, toz olmasýn. Birisi de axþamüstü gelir ve vestibüldeki büstü azacýq iteleyib ele qoyur ki, Büst yellenen melefenin ucunu da görmesin...

2000