Bayramlar,
Çocuklarýn göz bebeklerine baktýðým günler...
Hep çocukluðumda kalan bir ýþýðý arar dururum.
Ayaklarýna bakarým çocuklarýn, bayramlarda çocuklarýn ayakkabýlarý yeni olur çünkü
Hani son akþam baþucuna alýnýp yatýlan ayakkabýlarý hangi çocuðun ayaðýnda görebilirim umuduyla ayaklarýna bakarým çocuklarýn önce, sonra da gözlerine...
Öyle üç otuzunda bir adam falan deðilim.
Anneannemi en son 18 yaþýnda bir delikanlý iken 1978 yýlýnda gördüm.
Her türlü gýda maddesi için uzun kuyruklarýn olduðu yýllardan biriydi.
78 yaþýnda, hafýzasý yerinde, her þeyi dün gibi hatýrlayan bir Karadeniz kadýnýydý.
Her bayram olduðu gibi, o bayramda, o meþhur sözünü söyledi kendi kendine.
“Ýyi güne kalmadýk! Kimbilir kaç ananýn bu bayram da elleri koynundadýr.. Geçen bayram, --kim öle kim kala- dediydim de hepiniz gözümün içine bakmýþtýnýz!” dedi.
Bu yýl da ölmedim dercesine...
O bayramdan sonra anneannemle görüþemedik bir daha..
Hep kendi çocukluðunda geçen bayramlara özlem duyardý, benim þu anda duyduðum gibi.
Her þeye raðmen 1970’li yýllarla mukayese edildiðinde anneannemin çocukluk yýllarý daha yoksulluk içinde geçmiþ olmasý gerekirdi, anlattýðýna göre öyleydi de zaten.
-Bu kadýn bu yaþta neden ve neye özlem duyar ki- der, bir türlü anlamazdým.
O’nun özlem duyduðu þeyin aslýnda akýp giden zamana olduðunu yaþým kemale erdikçe anlýyorum. Su gibi, rüzgar gibi elimizden, ömrümüzden akýp gidenlere...
Baþucumda sabahladýðým ayakkabýlarýn sýrrýný þimdi-þimdi çözebiliyorum.
O ayakkabýlar nitelik olarak ayaða giyilen bir nesneydi belki ama ayakkabýlarda ertesi gün toplayacaðým ve tadý bile o günlere has þekerler vardý.
Komþumuz Gönül yenge’nin verdiði mendilin yumuþaklýðý,Yusuf abi’nin avucuma sýkýþtýrdýðý kaðýt beþlira’nýn rengi, babamýn alýn terinin kokusu, baðcýklarý sanki aðabeyimin ilkokuldan sonra torna atelyelerinde alet tutan küçük parmaklarý gibiydi o ayakkabýlarýn. Ben o yüzden severmiþim demek ki ayakkabýlarýmý. Hepsiyle birden yatarmýþým bayram akþamýndan sabaha kadar tüm sevdiklerimle koyun koyuna.
O zamanlar bayramlar kýþ aylarýna denk gelirdi. Sokaklar çamurlarla kaplýydý. Bastýðýmýz yerlerde izleri kalýrdý ayakkabýlarýn. Býrakýlan her iz bir arkadaþýmýn yüzüymüþ meðers ve herbirinde adýlarý kalýrmýþ; çamurlu sokaklarda cývýl cývýl ve sýmsýcak..
Çocuktuk,
“Kurtlar kuþlar bile bu gün oruç” derdi anneannem.
Biz de arife günü oruç tutuyorduk.
Kurtlar kuþlar kadar olamýyor muyduk.
Çocuktuk.
Ertesi gün bayramdý çünkü; çok çok heyecanlý, tarifi mümkün olmayan, tarifi bayramlarla özdeþ, heyecanýmýz ölçüsünde mutluyduk.
Kuþ oluyorduk hepimiz, evet birer kuþ, kuþlarla birlikte; hatta onlardan daha þen, daha þakrak uçuyorduk..
Þimdi gözlerine bakýyorum çocukalarýn.
Iþýðý arýyorum çocukluðumda kalan...
Hayatýmýn 30 yýl öncesini aydýnlatacak ýþýk, çocuklarýn gözlerinde biliyorumda acaba hangisinde? Yoksa hepsinde bir den de gözlerim kamaþýyor, göremiyor muyum...
Ve ayakakabýlarýna bakýyorum çocuklarýn her bayram sabahý...
Babamýn alýnteri kokusu, aðabeyimin parmaklarý, arkadaþlarýmýn ayak izleri,
mendilin yumuþaklýðý, beþlira’nýn rengi, ablamýn sevgisi, annemin nasihatý- öpücüðü hangi ayakkabýnýn içinde gizli acaba.
Nice nice bayramlara dostlar, mutlulukla saðlýcakla, huzurla...
Mübarek olsun; önce çocuklara ve ayakkabýlarýný arayanlara.

Yavuz Nufel
12 ARALIK 2001 ROTTERDAM