Bir varmýþ, bir yokmuþ. Masallarýn gerçek, gerçeklerin masal olduðu bir ülkede büyük bir karýnca topluluðu yaþýyormuþ. Bu karýnca topluluðunun yuvalarý yeraltýndaymýþ ve karýþýk dehlizler ve sayýsýz odalardan oluþuyormuþ. Karýnca topluluðunun büyük kýsmýný oluþturan iþçi karýncalarýn bir kýsmý topluluðu beslerken, asker iþçi karýncalar da topluluðu savunuyormuþ. Topluluðun çoðalmasý için kanatlý diþi karýncalar yumurtluyor, erkek karýncalar da yumurtalarý döllüyormuþ. Topluluðun diðer üyeleri olan kanatsýz diþi karýncalar ise yumurtalarýn ve larvalarýn bakýmýný saðlýyormuþ. Bütün karýncalar yaþamlarý boyunca bu düzen içinde hiçbir þey düþünmeden görevlerini yapýyor ve sakin bir yaþam sürdürüyormuþ. Ýþçi karýncalarýn topluluðu beslemekten, asker iþçi karýncalarýn topluluðu savunmaktan, kanatlý diþi karýncalarýn yumurtlamaktan, erkek karýncalarýn yumurtalarý döllemekten, kanatsýz diþi karýncalarýn ise yumurtalara ve larvalara bakmaktan baþka bir amaçlarý ve düþünceleri yokmuþ. Ama kanatsýz diþi karýncalardan biri yaþamýndan ve görevinden mutlu deðilmiþ. Yumurtalara ve larvalara bakmanýn çok önemsiz bir görev olduðunu düþünüyor ve her gece yeryüzündeki yaþamýn nasýl bir þey olduðunu hayal etmeye çalýþýyormuþ. Dehlizlerde rastladýðý her iþçi karýncaya yeryüzündeki yaþamý soruyor, kanatlarý olsa kendisinin bir gün bile bu yuvada kalmayacaðýný ve yeryüzüne doðru uçacaðýný anlatýyormuþ. Ama iþçi karýncalar her seferinde kendisini tersliyor, yeryüzündeki yaþamýn merak edilecek bir yanýnýn olmadýðýný ve görevinden baþka bir þey düþünmemesi gerektiðini söylüyormuþ. Ýþçi karýncalar devamlý garip sorular soran kanatsýz diþi karýncayla dalga geçmek için, ona uçmak isteyen kanatsýz diþi karýnca anlamýnda Uçiskazdika adýný takmýþlar. Uçiskazdika ise,bütün karýncalar kendisine gülse ve alay etse de sorular sormaktan ve kanatlarý olsaydý neler yapabileceðini hayal etmekten býkmamýþ. Hayalleri yüzünden bazen görevini bile unutuyor ve azar iþitiyormuþ.
Bir gün Uçiskazdika yine hayaller dalmýþ düþünürken arkasýnda biri “ Hey küçük “ diye seslenmiþ. Dönüp bakmýþ, konuþan karýncaya benzemeyen ve daha önce hiç görmediði bir yaratýkmýþ. Korkuyla “Sen de kimsin “ diyerek kaçmaya çalýþmýþ. Yaratýk “Ben bir hamamböceðiyim, korkma “ diye cevap vermiþ. Uçiskazdika hamamböceðine dikkatlice bakmýþ, onun çok yaþlý olduðunu ve korkulacak bir yaný olmadýðýný anlamýþ. Hamamböceði Uçiskazdika’ya doðru aðýr aðýr yaklaþmýþ ve neden bu kadar dalgýn olduðunu ve ne düþündüðünü sormuþ. Uçiskazdika da ona hayallerini ve bir çift kanadýnýn olmasýný ne kadar çok istediðini anlatmýþ. Hamamböceði Uçiskazdika’ya sevecen gözlerle bakmýþ ve ona bir çift kanat edinmenin çok zor olduðunu, ama kendisinin bu iþi baþarabileceðini söylemiþ. Uçiskazdika’nýn sevinçten gözleri parlamýþ,büyük bir heyecanla “Lütfen “ demiþ, “ Ne olur, bana bir çift kanat verin, her istediðinizi yaparým.” Hamamböceði sevinçten yerinde duramayan Uçiskazdika’ya sakin olmasýný ve sabretmesini söylemiþ. Sonra da aðýr adýmlarla oradan uzaklaþmýþ.
Uçiskazdika o gece hiç uyumamýþ ve kendi kendine “ Benim de kanatlarým olacak, benim de kanatlarým olacak “ diye bütün gece þarký söylemiþ. Aradan günler geceler geçmiþ, Uçiskazdika sabýrsýzlanmaya baþlamýþ. Sonunda günlerden bir gün hamamböceði gelmiþ ve Uçiskazdika’ya büyük günün geldiðini ve kendisini takip etmesini söylemiþ. Uçiskazdika hemen hamamböceðinin peþine takýlmýþ ve birlikte dehlizlerde ilerlemeye baþlamýþlar. Uçiskazdika’nýn þimdiye kadar hiç görmediði ve bilmediði dehlizlerden geçmiþler. Hamamböceði dehlizlerden birinde durmuþ ve Uçiskazdika’ya dehlizin açýldýðý odalardan birini göstermiþ. Uçiskazdika hamamböceðinin gösterdiði odaya bakmýþ ve orada yumurtlayan bir diþi karýnca görmüþ. Hamamböceði “Bak “ demiþ, “Eðer kanatlarýn olursa, sonunda sen de böyle bir odaya kapatýlacak ve ömrün boyunca yumurtlamak zorunda kalacaksýn “. Ama Uçiskazdika’nýn gözü hiçbir þey görmüyormuþ. “ Olsun “ demiþ, “ Bir kerecik olsun uçayým ve yeryüzünü göreyim, bana yeter “. Hamamböceði Uçiskazdika’yý bir daha uyarmýþ, “Eðer kanatlarýn olur ve uçarsan yuvana bir daha dönemezsin “ demiþ. Uçiskazdika ise, yuvasýný sevmediðini ve geri dönmek istemediðini söylemiþ. Bunun üzerine hamamböceði baþka bir þey söylemeden dehlizde ilerlemeye devam etmiþ. Dehlizin karanlýk ve kuytu bir köþesine geldiklerinde hamamböceði durmuþ ve Uçiskazdika’ya “Ýþte geldik “ demiþ, “ Benim yaþadýðým yer burasý “. Uçiskazdika etrafýna bakýnmýþ, ama ortalýk öylesine karanlýkmýþ ki, hiçbir þey görememiþ. Bir süre sonra hamamböceði ona bir kabuk uzatmýþ ve içindekini içmesini söylemiþ. Uçiskazdika kabuðun içindeki iðrenç kokulu sývýya þöyle bir bakmýþ, sonra duraksamadan kabuðun içindeki sývýyý bir dikiþte içivermiþ. Aradan bir kaç dakika geçmiþ, Uçiskazdika korkunç bir acýyla kývranmaya baþlamýþ. Sanki bütün eklemleri koparýlýyor, bütün organlarý alt üst oluyormuþ gibi bir duyguya kapýlmýþ. Çýðlýk atmamak için kendisini zor tutuyormuþ. Sonunda dayanamamýþ ve dehlizlerde yankýlanan korkunç bir çýðlýk atarak bayýlmýþ. Ayýldýðýnda yalnýz olduðunu görmüþ, hamamböceði ortalarda görünmüyormuþ. Birden bütün yaþadýklarýnýn bir hayal olduðunu sanmýþ. Sonra kanatlarýný görmüþ ve sevinçle baðýrmaya baþlamýþ. “ Artýk ben de uçabilirim “ diye çýðlýklar atýyormuþ. Ardýndan bir an önce yeryüzüne ulaþmak için koþmaya baþlamýþ. Dehlizlerde deliler gibi koþmuþ ve sonra ýþýðý görmüþ. Korku ve merakla dehlizden yeryüzüne çýkmýþ ve kanatlarýný çýrpmýþ. Ýþte sonunda uçuyormuþ. Kanatlarýnýn altýndaki yeryüzü o kadar büyüleyici imiþ ki, nefes almaktan bile korkarak yalnýzca uçuyor uçuyormuþ. Kanatlarýný çýrpacak hali kalmayýncaya kadar uçmuþ, sonra yorgun ama mutlu yere inmiþ. Yuvasýndan ne kadar uzaklaþtýðýný anlayýnca bir an garip bir korku ve özlem duymuþ,ama uçuþunun büyüsü ve gördükleri aklýna gelince bu düþünceleri kafasýndan atmýþ. Dinlenmek için bir taþýn altýna girmiþ ve derin bir uykuya dalmýþ. Rüyasýnda yine uçtuðunu görüyormuþ. Birden ani bir acýyla uyanmýþ ve etrafýnda tanýmadýðý iþçi karýncalar görmüþ. Ýþçi karýncalar ona “ Yeni yuvana hoþ geldin “ demiþler. Uçiskazdika doðrulmuþ ve artýk yeryüzünde olmadýðýný anlamýþ. Nerede olduðunu anlamaya çalýþýrken kanatlarýnýn olmadýðýný görmüþ ve baðýrmaya baþlamýþ. Hem “ Kanatlarýmý istiyorum “ diye baðýrýyor, hem de aðlýyormuþ. Þaþkýn iþçi karýncalar ona kanatlarýný kendilerinin kopardýðýný ve artýk yumurtlamaya baþlamak için odasýna gitmesi gerektiðini söylemiþler. Uçiskazdika “ Neden “ diye baðýrmýþ, “ Neden kopardýnýz kanatlarýmý “. Ýþçi karýncalar “ Bizim görevimiz bu “ demiþler, “ Senin görevin de odana gidip yumurtlamak “ diye eklemiþler. Sonra Uçiskazdika’nýn gözyaþlarýna aldýrmadan zorla onu odasýna götürmüþler. Uçiskazdika günler, geceler boyu aðlamýþ,ama hiçbir karýnca onunla ilgilenmemiþ. Sonunda yapacak baþka bir þey olmadýðýný anlayýnca görevine razý olmuþ ve yumurtlamaya baþlamýþ. Bir yandan yumurtluyor, bir yandan da o tek uçuþunun sevincini ve o günkü duygularýný unutmamaya çalýþarak kendisini avutuyormuþ.
Gökten üç çift kanat düþmüþ. Biri tek bir uçuþla yaþamlarýnýn deðiþeceðine inananlara, diðeri o tek uçuþun anýsýný bile unutanlara, üçüncüsü ise uçarken hiç yere inmeyeceðini sananlara.