GERÇEKLERLE YÜZLEÞMEYÝ BEKLEYELÝM
Bizler eleþtiri yaparken neden her zaman kötü olanlarý eleþtiriyoruz?
Deðerli okurlarým, eleþtiri yapýyoruz yapmasýna ama her zaman ,her yerde hep kötü yönleri görmekten ileri gidemiyoruz. Bir de þunu yapýyoruz; eleþtirirken, yapýlanlarýn ne iyiliðine dikkat ediyoruz ne de kötülüðüne. Boþ atýp dolu tutma gayretine giriyoruz, sonra da diyoruz ki ‘ Biz eleþtiri yaptýk.’ Ama boþ atýp dolu tutmaya çalýþmak eleþtiri yapmak anlamýna gelmez ,bunun adýna gevezelik denir.
Aslýnda bu iþ öyle kolay deðil.Her zaman, her yerde hep kötülükleri eleþtirirsek iþlere tek taraflý bakmýþ oluruz. Hayýr, bizler eleþtiriyi yapalým ama tek bir yönü ile deðil.Ýyi yönlerini de eleþtirelim, yapýlan her ne olursa. Eleþtiriler tek taraflý yapýlýyorsa eleþtiri yapmak anlamsýz olur. Bir þeyi sadece olumsuz yönü ile deðil olumlu yönleri ile de eleþtirmeliyiz. Eleþtirmeliyiz ki bu olumlu gördüðümüz yönü daha iyi bir duruma gelsin ve bizim de eleþtiri yapmamýzýn bir manasý olsun. Bir þeyin sadece görmemiz gereken yönünü görürsek o eleþtiri olmaktan çýkar , yalnýzca açýk artýrmaya sunulan bir heykel yahut bir tablo misali insanlarýn karþýsýnda beklemeye baþlar. Ne boþ gevezeliklere meydan verelim ne de yapýlanlarýn açýk artýrmaya sunulan resim yahut da heykel misali beklemesine müsaade edelim. Ben þahsen her zaman yazýlarýmý siz deðerli okurlarým tarafýndan iyisi ile kötüsü ile eleþtiriye açtým .Fakat hiçbir þey göremiyorum. Beni sadece kardeþim eleþtiriyor ve bozuk plak misali ayný þeyleri tekrar ediyor.Diyor ki : ‘Her yazýnda ayný þeyleri tekrar etmiþsin.’ Bende þu cevabý veriyorum:’ Ben onu yazýp insanlarýn karþýsýna çýkarma cesaretinde bulunmuþum, sen de bir þeyler yapsan da bizler de senin bir þey yaptýðýný görsek.’ Yani demek istediðim þudur deðerli okurlarým; her zaman ayný þeyleri duymak eleþtirilmek deðildir. Ben diyorum ki benim þiirlerimi de denemelerimi de iyisi ile kötüsü ile eleþtirin. Ben de ona göre bir çizgi belirleyeyim ve çizgimi geniþleteyim.
Ama ayný kelimeleri, ayný cümleleri yazmayýn diyorum deðerli okurlarým .Ben iyisi ile kötüsü ile sizin eleþtirilerinizle var olacaðýma inanýyorum. Þunu da söylüyorum okurlarýma ve beni tanýyan arkadaþlarýma, bu görme engelli kötü olsa da iyi deyip de onu sevindirelim, kalbi kýrýlmasýn, demeyin .Engelli olduðumu düþünüp de iyi olduðunu söylerseniz asýl kötülüðü bana o zaman sizler yapmýþ olursunuz. Bir engelliye acýyarak bakmayýn. Asýl düþünmeniz gereken engelliye acýmak deðil , engellinin önündeki engellerin basamak olmasýný saðlamaktýr.Bu söylediðim þeyi yapmazsanýz engellinin önüne bir engel de sizler koyarsanýz. Engellileri bir gemi misali karaya oturtmuþ olursunuz.
Her ne ise , bizler eleþtiri yapma konusunda her daim iki yönlü davranmakta muvaffakiyet gösterelim. Sadece kötü olaný eleþtirmeyelim, gözümüzün önünde sadece kötü yönleri bulunmasýn yapýlanlarýn. Bana bir arkadaþým þöyle söylemiþti:’ Yazýlarýn ne iyi ne de kötü ,yazýlarýn orta dereceli .Geliþtirirsin, daha iyi bir hal alýr yazýlarýn.’Yalnýz bir yazarýn deneme kitaplarýný tavsiye etti ve ben de o yazarýn iki tane kitabýný buldum ve okudum. Gerçekten de arkadaþýmýn söylediðinde haklý olduðunu gördüm .Yazarýn kitaplarýndaki akýcýlýðý gördüm. Ben herkesin o arkadaþým gibi olmasýný bekliyorum. Eleþtiri yapma konusunda ne görüyorsa onu söylemesi lazým. Yazýmýn baþlarýnda söylediðim gibi, bizler tek tarafý ile görerek eleþtiri yapmaya çalýþýyoruz ama bu konuda baþarý oranýmýzýn yüksek olduðu söylenemez. Bana hep þu söyleniyor, her zaman senin doðrularýn doðru, karþýndakilerin doðrularýný görmezden geliyorsun. Ama o iþ göründüðü gibi deðil, ben kendi doðrularýmý doðru olarak görüp karþýmdakilerin doðrularýný görmezden gelmiþ olsam, yukarýda bahsettiðim arkadaþýmý hiçe sayardým ve bu boþ konuþuyor demekte bir an olsun tereddüt etmezdim. Ben yazdýðým þiirlerde hep aþk , arkadaþlýk, mevsimleri yazdým. Kýsacasý yelpazemi fazla geniþ tutmadým zamanýnda. Deðerli bir mesai arkadaþýma sordum ve benim yapmam gereken yazarlýk mý þairlik mi diye. Bana düþünmeden verdiði cevap þu oldu:’ Yazarlýk yap.’ O arkadaþým benim þiirlerime de eleþtiriler yaptý ve önümü görmemi saðladý.
Bizler her zaman yazýlan senaryolar, oynanan filmler , diziler, çizilen resimler kendi istediðimiz þekilde olmadý diyerek kötülüklerini eleþtiriyoruz. Ama düþünmek bile istemiyoruz, eleþtiri yapmanýn sadece kendi istediðimiz þekilde yürüsün gitsin hayat diye yapýlmamasý gerektiðini. Beni yürekten eleþtiren arkadaþlarýma ,siz deðerli okurlarýma saygýlar sunuyorum. Diyorum ki eleþtiriyi her zaman istediðimiz þekle girsin yapýlanlar diye yapmayýn ve yapýlana saygýda kusur etmeyin. Yapýlan her ne olursa olsun onu kötü görmek için deðil de gerçekten olmasý gerektiði gibi görmek için eleþtirin. Bir de þu ayrýntýyý gözden kaçýrmamaya gayret edin; yaptýðýnýz eleþtiriyi saygý çerçevesinde yapmaya özen gösterin. Bu bahsettiðim çizgi aþýlýrsa bu yapmýþ olduðunuz eleþtiri deðil, düpedüz saygýsýzlýk olur. Ýnsanlarýn kapýlarý eleþtiriye açýk olmazsa bizler yaptýðýmýz eleþtirilerin boþa olduðunu fark ederiz. Bir nevi boþa konuþmuþ oluruz. Bir yerde de hem vaktimizi hem de düþüncelerimizi israf etmiþ oluruz.
Son olarak þununla bitirmek istiyorum yazýmý deðerli okurlarým: Bizler karþýmýzdakine anlayacaðý dilden konuþalým, ona karþý saygýmýzý yitirmeyelim. Karþýmýzdakinin de bizim için yapmýþ olduðu eleþtirileri hiçbir zaman göz ardý etmeyelim. Her zaman her yerde birbirimize karþý saygý çerçevesinde kalalým. Kendimiz eleþtirebildiðimiz gibi karþý eleþtirilere de açýk kalalým. Bizi eleþtirenleri dikkate alalým.