Yazýnsal alan içinde yapýlan çalýþmalarýn, bir sosyo toplumsa belleði ve bir de kiþilerin kendi duygusunu yansýtma belleði vardýr. Bu tür çalýþmalar en az bu iki kategoriyi yansýtýrlar. Bu tür çalýþmalarýn bu tür iki kategoriyi yansýtmalarýnýn "yaný sýra" üçüncü bir kategoriyi de yansýtmalýdýrlar.

Çalýþmacý yazarlar iki kategorik konunun kendi çalýþmalarý içinde yansýtýlmasý kadardan daha azýný üçüncü tür konu ile kendi çalýþmalarý içinde özgün ve özgür yoðunlaþýr olsalar da çalýþmacýlarýn üçüncü tür konuyu kendi çalýþmalarý içine daha bir önemle almalarýyla eserleri kapsamýnda nispeten bilgiyi ve güncel aktivasyonlarý da içertir olmalarý þarttýr.

Bu özellik benim okuduðum þiir ve þairlere de aradýðým bir özellik ve dikkattir de. Deðilse çala kalem yazýlan biçimsellikleri olumlu çalýþma olarak görmeyip, bu alanýn dýþýndaki her bir çalýþmalarý bir hobi olarak görmek olasýdýr.

Bu türden yapýlmýþ çalýþmalardan ötürü antoloji sayfasý, antolojiden geçilmez oluyor. Okur keyifle okuyor alkýþlýyor, ama okuyanýn okuduklarýndan aldýðý duygusal coþmasýndan öte, okunanýn okurda hiçbir kalým ve nicelime bir yaný olmuyor.

Hatta okuyan, okuduðu ile; kendi bellek bildiriþimi arasýnda, bir geribeslenim etkileþmeli, oto kontrol dahi yapamýyor. Þimdi bu türden yoksunluklarý olan okuma ve okutmalar, bizim kriterimiz olmalýlar mý?

Bunlarý niye yazdým. Elbette þairin konu seçimi, konu ifadesi, hele de yazým üslubu olmalýdýr. Bu þairin nevi þahsýdýr. Bu da þairimizde oldukça güçlü ve takdir edilir bir meziyettir de.

Ancak yazdýðý þiire henüz bismillah demeden ''Kadýna el kalkmaz anlat derdini; O bir anne o sevginin kucaðý'' derken daha buradan bu anlatýma çok takýldým.

Bu yaklaþým yapmam çoðumuza %99 oranla belki ters gelecek bir bakýþ olacak, ama durum öyle iþte. Sevgi, saygý yaklaþýmlarýmýza baðýntý edilen bu tür bir yaklaþýmý; sevgi saygý ve analýða temelleþip, böylesi tek yanlý yaklaþýmla olduðumuz içindir ki kendi kendisini aþmak olan erdemin konusu denen bu alanda pek baþarýlý olamýyoruz her halde.

Þiirde sevgi kucaðýna anaya el kalktýðý belirtilmekle Kadýnýn anne ve sevgi kucaðý olmasý kendisine el kalkmasýna engel olmuyor demek ki!

Daha doðrusu bu mantýk ile baktýðýmýzda "babanýn da babalýktan ötürü dövüldüðünü göremiyoruz". Diðer yandan anne olmayýp sevgi kucaðý olmayanlara el mi kalkacaktý?

Ters bir etki ile ve sanki zorunluymuþ gibi el kaldýrmamamýz için herkes bize anne olup, sevgi kucaðý olmak zorunda mý? Demek ki "annelik ve sevgi kucaðý olmak, el kalkmasýný önleyecek bir tamamlayýcýlýðý da içermiyordu.

Bu söylemin daha bir adým ötesi, "kadýn dövülmeye dövülür de sýrf ana olduðu için dövülmez" gibi garip bir savlamayý oluþuydu. Kadýnýn (insanýn) þiddete eðilimdeki yanlýþlýklarý, eðitimsizlikleri, kendi otantik yetiþmesi, ekonomik zorluklarý, travmalarý, pisiko somatik durumlar vs. gibi þiddete giden bir yýðýn kusur ve verimsizliklerin þiddeti kullaným yapmasýndaki etken oluþlarýnýn üstü örtülmektedir.

Bunlar da elbet el kaldýrmayý haklý lama konusu da deðildirler. Ana olsanýz da olmasanýz da sevgi kucaðý olsanýz da olmasanýz da savunma dýþýnda yýlana bile el kalkmamalý.

Þiddet uygulamanýn, þiddete uðramanýn (þiddete maruz kalmanýn) kadýný ve erkeði, insaný, hayvaný olmayacaðý gibi el kaldýrmanýn haklýlýðý da gerekçesi de olmaz. Hayata ve cana karþý olacak þiddet ve iþkencenin deðil uygulanmasýna gerekçe; uygulanmamasýna da gerekçe (bahane) söylenmemelidir.

Hayata karþý, cana karþý þiddet uygulamak; iþkence uygulamak, kabul edilemez ve hiçbir gerekçeyle açýklanamaz. Þiddet uygulamamanýn da iþkence uygulamamanýn da "býrakýn ana olma" gerekçesini, ya da þefkat kucaðý olma" gerekçesini, böyle koþullu söylemle durumun izahý bile "El kaldýrmayý çaðýrýr".

Üstelik burada þu paradoksta çok ilginçtir. El kaldýrmaya el kaldýracaksýn da "analýk ve þefkat kucaðý olmasýný unutma" der gibi bir ilenmeyle bu söylemde þiddeti ve el kaldýrmayý bilmeden aksi olan koþullu öðrenmeyle meþru etme vardýr.

Esasen bu dizenin; "kadýnýn karnýnda sýpayý, sýrtýnda sopayý eksik etmeyeceksin" diyen el kaldýrmayý meþrulaþan zavallýlýkla hiçbir farký yok.

Daha tehlikelisi "çocukla-sopa; analýk ve þefkat kucaðý olana el kaldýrmamak" söylemli sözlerin ikisi de koþullu öðrenme olarak, insan algýsýna tehlikeli biçimde etki sel bir efekt vermektedirler.

"Ana ve þefkat kucaðý olamama gibi bu kapsamýn dýþýnda kalanlara da el kalkmayacaðý gerçeði güme gidiyor. Yani çocuk doðurmayanlar sopadan kurtuluyor. Analýk etmeyen ve þefkat kucaðý olmayanlara da el kalkýyordu. Söylenen kadar söylenmeyenin zým edilen etkisi de çok önemliydi.

Okunaný irdelemeyen bir bakýþla konuya duygusal bellekle bakýp, ya þuna bak yahu ne iyi yazýlmýþ! hem kadýna þiddete de karþý, deyip okuduðumu allayýp pullayýp es geçecektim, ya da okurken daha en baþtaki izlenimimle kendi çatýþmalarýmý yazýya dökecektim.

Bir kere öyle denmediði halde azý çoða, acýyý tatlýyla çaðrýþarak anlamak gibi þiirin giriþi sevgi kucaðý ve ana olmayanlarýn dýþýna dayak atýlmayý öneriyormuþ gibi bir çýkarmayý zýmnen insanýn bilincine imliyordu. Zihnin bu anlatýmdan aldýðý imaj (anlaksal kopyalama depolama); ana olana ve sevgi kucaðý olana el kalkmaz olacaktý! Bu olumlu olanýn olumsuzunu olum lama (el kaldýrmayý meþrulaþma) emridir.

Olumsuzun, olumlusu, öyle olmayana onu yap demektir. Ana olana El kaldýrma, el kaldýrmayý yapma demek olanýn diðer imaj biçimi ise ana olmayana; sevgi kucaðý olmayana el kaldýrmayý yap demektir.

Yani þair olumsuzu olum lamayý istemiyor olsa da söylediði budur. Þair sevgi kucaðý ve ana oluþ dýþýna el kaldýr demekle "el kaldýrmayý zýmnen meþrulaþtýrmaktadýr".

Biliyorum ki bu tür olumsuzlaþma ne yazarýn hedefidir ne de okumayý yapanýn, anlamak isteyeceði açýk bir anlamadýr. Ama maalesef gerçekleþen inkiþaf (geliþme) böyle iþte.

Eðer þairin mesajýnda kasýt kadýna dayaðý yergi ise, ki iþin aslý da öyle olmamalý insana cana dayak atýlmaz. Bir can (hayat), bir insan olan kadýna da sopa atýlmaz. Ýnsana, hayata dayak atan kültür, elbette kadýna da dayak atar.

Emperyalist çýkarlar için yakýp yýkan; yakýp parçalayan þiddetin en yakasý açýlmaz olanlarýyla ölüm kusan insanlýk kültürü; ne yazýk ki þiddeti uygular.

Þiddete eðimli kýlýnanýn en ahmaðý da þiddeti ana, çocuk, adam, insan, bebe demeden gücü gücü yetene uygular. Siyasetin þiddet bulaþtýrmasý bunun tuzu biberi olur.

Þiddet yansýmasý ve þiddetin bulaþmasý sistemden kaynaklý suça eðilimler de sizdeki þiddete eðilimi körükleyen, öfke ortaya koyup; öfkenin kontrolsüzlüðünün kolaylaþtýrýcýlardýr. Sosyo toplumun belleði ve bu belleðin yansýmasý hasarlýyken ve böyleyken kiþisi bozukluklar da frenleri tümden tutmaz ederler.

Ýkincisi insanýn biyolojik yaklaþým tutumlarý baþa kakýlýr. Kiþiyi suça iten sosyo toplumsa ortam, kiþideki eðilimleri þiddet ile biçimler. Þiddete eðilimli oluþun birisi "Kafirse öldür. Ýmansýzýn caný malý ganimettir. Helaldir" diyen sosyal ortamla; sosyal mantýktýr.

Diðer biri de toplumsal ortamdýr. Toplumsal ortam birinin biriktirmesine, birinin açlýðýna ve sömürülmesine neden olur. Bu nedeni gayet iyi bilir. Sistem suçunu "gelir daðýlýmý eþitsizliði" diye örtüp kafalarý bulandýrmakla biriktirmeye ve birinin açlýðýna izin verir. Bu çeliþki karþýsýnda sýnýfsal nefisler ortaya çýkar.

Ne þefkatsizlik ne ana olmazlýk el kaldýrmanýn kaynaðý deðildir. Hem sosyal ortam hem toplumsal ortam þiddete eðilimin ana kaynaðýdýr. Ýþinden kovulan kadýn günlerce iþsiz kalmakla þefkat kucaðý olmasýný unutuyordu. Ýþsizlik, el kaldýrma nedeni mi? Hayýr! Ama iþsizlik aþaðýlanma açlýk bir eðilimin nedenidir."

Yani "eþeðini dövemeyen semerini döverdi”. Toplumsal biçimleniþ içinde toplum rüzgarýyla sürüklendiðimiz alan içi eðilimler; þairdeki gibi sanki kiþinin özel bir himmet ve gayreti gibi önceleyen bir abartmaya dayalý sorgu ve sýðýnmalarla dile getirilir. Böyle durumda geleneksel belleði yinelemenin mantýðý, güncel ve aktivasyonla deðildir.

Þairinin bu tür iddiasýna göre; ben bile derim ki, dayak atanýn da dayak yiyenin de o sevgi ve þefkat kucaðý olan ana ellerinde yoðrulduðunu söylesem, her halde bu çýkarsama abartma olmaz deðil mi?

Sosyo toplumsa nedenle elbette bu da tam böyle deðildi. Ama "suyun rengini kabýn rengi olduðunu" unutan þiirin temasýna göre kiþisi yetkin olmazlýk (suyun rengi) ile el kaldýrmayý özdeþleþen bu sav çok güçlü ve bu sav öyle göz ardý edilir gibi deðildi.

Hatta kadýna kalkan el yine bir ölçüde kadýnýn kendi duyuþuna göre kendi yetiþtirmesi olan ANALIK sevgi ve þefkatinden beslediðinden ötürüdür. Þiddeti toplum (kap) öðretir. Kadýn da þiddeti (insan da þiddeti), iyiyi kötüyü, "dayaðýn cennetten çýktýðýný" sosyo toplumda öðrenir. Çocuða öðretir ve uygular.

Görüyorsunuz el kaldýrmanýn þefkatle ana kucaðýyla hiçbir ilgisi yok. Sosyo toplumsal olaný yaptýrmayacaksan bir þefkat araya sokup olabildiðince durumu frenlemeye çalýþmanýn pansuman tedavisi yapýlýyordu.

Bu nedenle kalkan elin sahipleri analarýn eðittiði (!) þefkatle büyüyen insanlar olmaktadýr gibi bir çýkarýmla þiirsel bir anlamaya varmamýz da belki de yine þiirin demek istemediði bir sonuç olacaktýr.