Günümüz anlayýþý yeni bir deney öncesinde o deneyden yansýma olacak belirimleri anlamak; kontrol altýnda tutmak için o deneyin büyük ölçekli uygulamalarýný yapmadan önce deneme bölgeleri (pilot bölgeler) oluþturulur. Pilot bölgeler her ne kadar öngörülebilir bir bilmeyi içerseler de; farklý süreçli uygulamalarýn bað enerjisi içinde yine de çok farklý belirimleri (semptomlarý) olacaktýr. Yeni bir þeyin uygulanmasýndan önce kurulan bu tür örnek bölgelerle bu projeler hayata geçirilirler.

Ýlk ittifaklardan bu yana uygulana gelen yüzbinlerce deneylerdeki elde edilen bulgular þimdiye kolektif mirastýrlar. Bu miras örnek alýnan bir ön deyi olurlar. Bu öngörüler; uygulama içinde bize baþlangýç koþulunu ve baþlangýca baðlýlýðý iþaret etmektedirler. Öngörüler öznel insanlar için böyledir. Ýnorganik ve kimi organik düzlem için bu öngörü pratiði yoktur. Gerçekleþmenin kendisi, öngörülerimizi oluþur.

Bu nedenle insan atalarýmýzýn, ilk yapýlan ittifaklarý bize gizem dolu sözlerle anlatmasý çok normaldi. Bu gizem nereden geliyordu? Kuþkusuz ki doðaüstü güçlerden meydana gelmiyordu. Ýlk deneyimler kendi beraberinde bu beraberliðe iliþkin bað ve baðýntý giriþmeydiler. Yeni bir uygulamaya baþlanýþ alaný olacaktý. Yeni olan da, bu ön deyilerle anlaþýlmanýn baðýntý mantýðý olacaktýr. Ve böylece bu yeni mantýklar da yeni durumla yeni anlama alanlý olan birçok boþluk devinmeleri ortaya koyuyordu.

Uygulama alanýna iliþkin oluþan yeni boþluk devinmeleri, yeni anlamlarla anlaþýlýp anlatýlacaktý. Bu tür yeni boþluk devinmeleri yeni uygulamalarýn alaný olacaktýr. Her kesinde boþluk devinmesini oluþan karþýlýðýn bizlerde mana anlam iliþkileri oluþamamaktadýr. Yani her durumla beliren boþluk hareketini bazen tam okuyamayýz. Ýþte okuyup, anlam iliþkilerini kuramadýðýmýz bu boþluk devinmeleri anlamsýz olmakla görünmez olan birçok kara noktalara dönüþür. Bu kara noktalar, birer kara delik gibi davranýr.

Örneðin; su içine atýlan kütük ile kütük-su giriþmesi etrafýnda biz görelim ya da görmeyelim birçok boþluk alan devinmesi oluþur. Görülenleri anlam baðýntýsýyla ortaya koyarýz. Anlam baðýntýsýyla ortaya koyamadýklarýmýz zaten görünmez olurlar. Söz gelimi kütüðün yüzmesi ile etrafýnda olaylar oluþacak. Anlamalar oluþacak birçok boþluk devinmeleri ortaya koyarlar.

Yüzen kütüðün üzerine oturulmasý; kütük etrafýnda oluþan somut bir boþluk devinmeli olay ufkunun içi üzerine oturmayý düþünme anlamýyla ve üzerine oturma eylemiyle dolar. Böylece içi dolan boþluk devinmeli alan, bu anlam ve eylemle görünür hale gelir. Üzerine oturulan kütükle beraber bir yerden bir yere gitme gibi durumlar nesnel somut uygulama alanýný oluþurlar. Bu tür somut görüngü olay durumlarla; içi dolup anlamaya konu olanlarýn tümü; boþluk devinmesi olan giriþtiricilerdir.

Bu boþluk devinmeli alan hareketleri özneler dünyasýna yansýr. Bu yansýma düþüncelerin uygulama ile doðruluðu kontrol edilir. Her düþünme ve eyleme uygun bir boþluk alan devinmesi karþýlýk gelirken; her boþluk alan devinmesi de bir düþünceye ve eyleme neden olur. Bunlarýn yaný sýra var olup ta eylem ve düþünce yüklenemeyen boþluk devinmeli alanlar, görünmez olurlar. Bu durumlarýn hem gerçek hayatta, hem kendi özne ve öznel dünyamýzda kendi karþýlýk baðýntýlarý bize göre oluþmamýþtýr.

Suya atýlan kütüðün çevresi, boþluk devinmeli alanlarla anlama ve eylemli olmanýn olay ufkuydu. Bu olay ufku meydanýnda karþýlýk baðýntýlarýný oluþturduðumuz ve karþýlýk mana ve eylem baðýntýlarýný oluþturamadýðýmýz birçok boþluk devinmeleri oluþur. Bunlarýn her biri kendisini duyurtan ama görülüp anlaþýlmamakla; bu boþluk alanlar eylem alanýna konulamayan kara deliklere dönüþürler.

Suya atýlan kütük etrafýndaki olay ufkunda kütüðün batmasý, kütüðün yüzmesi, kütüðün yarý batmasý ve kütüðün yarý yüzmesi gibi görünen somut anlam olan ve eylem olan birçok olaylarýný göreceðiz. Görülen olaylarýn görülme karþýlýðý olan zihin sel anlamalarý içinde nedenli anlamalar oluþmazlarsa; nedenle anlama olacak durumun zihnimiz içindeki boþluk devinmeli alan karþýlýklarý oluþmazdý. Zihnimiz içindeki mana karþýlýðý oluþamayan boþluk devinmeli yerde, soru iþaretleri oluþur.

Yine kütüðün batmasý; kütüðün yüzmesi; kütüðün yarý batar yarý yüzer halde olmasýný görmemiz yanýnda anlaða uygun bir neden sel anlamalarý oluþamaz. Batma, yüzme ve yarý batmaya iliþkin “nedeni ile anlamayý” oluþamayan boþluk devinmeli alanlar, kendisini duyurtan bir karadeliktirler.

Nedenle anlaþýlýp bilinemeyen bu karadelikler yüzünden biz eylemli olamayýz. Eylemli olamadýðýmýz için bu karadelikler içinde gizli kalan nedenler yüzünden, bu nedenlerin teknik, teknolojik koþullarýna uygun eylemleriyle transatlantikleri yapamýyor; deniz altýnda seyahat edemiyor olacaðýz.

Bu anlam ve eylem iliþkilerini kuramadýðýmýz boþluk devinme alanlý, olan olay ufku süreçleri nedenle; yapamayacaðýmýz transatlantik ve deniz altýlarýndan kaynaklý kayýplarýmýzla; kütüðe mahkûm kalýrýz.

Yine yüzen bir kütük ile su ve hava arasýnda üçlü bir giriþmenin neden sel baðý vardýr. Yoðunluk farký, hacim farký, su içinde kaplanan yerin kaldýrma kuvveti, suyun viskozitesi vs. gibi birçok neden sel baðlar vardýr. Ki bunlar o an için bilinmez, görülmez olmakla zaten boþluk devinmesinin tam da kendisidirler.

Siz su içinde yüzen kütüðün yüzme nedenini bilmeseniz de su olmadan da kütüðün yüzmeyeceði türünden yüzeysel çýkarýmlar yaparsýnýz. Su olsa da bir taþýn neden yüzmediðine cevap oluþamazsýnýz. Varlýðýndan ötürü yüzeysel akýl çýkarýmlarýna yol açmakla boþluk devinmeleri, kendisini size duyurtur.

Yüzen kütükle su arasýnda olup biteni nedeniyle bilmediðiniz alan boþluk devinmesi, kendisini size duyurtur. Siz kendisini duyurtan bu boþluk devinmesinin içini, su ile baðýntýlý yanýný Tiamat'ýn gücü ile olup bittiðini söylersiniz. Su ile yüzen kütüðün; yel, rüzgâr ile olan baðýntý yanýný da, El olan üfürükçü El'lilin ya da Enlil'in üfürmesi ile tanýmlarsýnýz.

Böylece üfürükçü Enlil sayesinde o kütüðü ya da kayýðý veya yelkenliyi yüzdürür olacaksýnýz. Dikkat edin gizem olan her yerde; kendisini duyurtan karadeliðe dönüþmüþ bir nesnellik vardýr. Nesnel neden sel bað olan boþluk devinmelerinin içi Enlil gibi Tiamat gibi mana anlayýþlarýyla doldurulur. Somut ortam içinde baðýntý karþýlýðý olan su ve rüzgâr gibi somut giriþmeli gerçekler üzerinde yapýlan sanal çýkarýmlarý ile bu tür boþluk alanlý devinmelerin içi doldurulmaktadýrlar.

Bir olgu veya olay eksenli çevrim alaný içinde oluþan boþluk devinmeli alanlarýn hepsi, insan anlamasý içinde bilinir, görülür ve anlaþýlýr olmayabilir. Görünseler de görülenin somut nedenli mana anlayýþýný ortaya koyamadýðýnýz için bu boþluk devinmesi sizin eylem alanýnýza açýk deðildir. Kendinize eylem alaný açamamýþsýnýz demektir.

Yani pedal, zincir, teker baðýntýsý olan boþluk devinmeli alan iliþkili baðýntýyý bilmiyorsanýz kendinize bisiklet yapar olmanýn eylem alanýný açamýyorsunuz demektir. Bisikletin farkýnda bile deðilsinizdir.

Çocuklarýn sek sek oyununu hatýrlayýn. Sek sek oyunu dört yaný çizgilerle belirlenmiþ birçok boþluk alan devinmeli þekildir. Her boþluk alanýn kendine göre eylem þekli vardýr. Kiminde yürürsünüz. Kiminde mutlaka durursunuz. Kimi içinde durmak bir yana, ayak bile asamazsýnýz. Bu nedenle de üzerinde atlarsýnýz. Yani boþluk alaný görseniz bile baypas geçersiniz. Ýþte burasý bir olay baðýntýlý neden sel anlam iliþkisini kuramadýðýnýz yerler olmakla baypas geçtiðiniz boþluk alan devinmesidirler.

Ýçinde yürüyerek geçtiðiniz; beklediðiniz çizgi kompartýmanlar; anlam iliþkisini kurduðunuz yerler olmakla, kendinize eylem alaný açtýðýnýz yerlerdir. Baypas yaptýðýnýz yer ise kendisini size duyurtmakla sizi üzerinde atlattýrýr. Ya da sizi çevresinde dolaþtýrýr. Sizi içine sokmamakla sizin anlam veremediðiniz engeldirler.

Siz pedal, zincir, teker baðýntýsýný bilmezseniz; baþkasý tarafýndan yapýlmýþ eylem alaný olan bisiklet olan eylem alaný içinde kalýrsýnýz. Oysa pedal, zincir, teker baðýntýsýyla bisiklet ortaya koymak demek; bu baðýntý ekseninde kendinize “bisiklet yapmanýn” alan boþluk devinmesinden bir eylem alaný açmaktýr.

Pedal, bisiklet, teker baðýntýsýna uygun biçimde önce bisiklet yapma entegrasyonu ile entegrasyon ekseni çevresi içindeki oluþan boþluk alan devinmesini kendinize bisiklet inþa etmeyi alan açma olarak deðerlendirirsiniz.

Ýkinci olarak sizler inþa olmuþ bisiklete binmekle; bisikleti kullanmanýzla; entegre eksenli alan çevrimi içinde ikinci bir boþluk alan devinmesini kendinize eylem alaný olarak açarsýnýz. Açýlan yeni eylem alaný sizin bisiklete binmenizdir. Pedal, zincir teker baðýntýsý ve bisiklet entegreli inþa olmadan “bisiklete binme” dediðimiz eylem alaný ortaya konamaz.

Üçüncü olarak baðýntýya baðlý bisiklet entegreli eylemin boþluk devinmesini ortaya koymak. Üzerine bisiklete binme eksenli alaný açma yanýnda üçüncü bir alan açma iþi de bisiklet onarmadýr. Bir arýza anýnda pedal, zincir, teker üçlüsünün baðýntýsýný biliyor olmakla; kýrýlan bisikleti onarýrsýnýz. Daha birçok boþluk alan devinmesi vardýr. Ama bu kadar olaný konuyu anlamaya yeter sanýrým.

Yapýlan bisiklet eksenli çevrim etrafýnda yeni alan boþluk devinmeleri oluþur. Eðer siz bir önceki baðýntýyý bilmiyor olmakla sadece bisiklet sürmenin boþluk alan devinmesini kendinize eylem alaný olmakla ortaya koymuþsanýz; üçüncü bir eylem alaný olan bisikleti onarma gibi tamir eylemli bir alaný da kendinize hareket alaný olarak açamazsýnýz. Zorunlu olarak onarým sürecini baypas edersiniz.

Müruru zaman nelere kadir görüyorsunuz. Buðdayý un edemiyorsanýz; buðday alanlý çevrim içinde hamur yoðurma boþluk devinmeli alan hareketini de bilmiyorsunuz demektir. Bu da süreci baypas etmeniz olur. Hamur yoðuramayanýn hamur yoðurma eksenli alan içindeki ekmek yapma, ekmek piþirme, ekmek satma gibi birbiri içinde ve birbiri üzerine oluþan boþluk alan devinmelerini kendisine eylem alaný olarak açamamasý olup; süreçte bir yýðýn karadelikler oluþmasý demektir.

Bu boþluk alanlarý, sürecin içinde olan sizin zorunlu uðrak ve geçiþ alanlarýnýzdýr. Seksek oyunundaki kompartýmanlar bilme anlama baðýntý kurma olarak eðer sizin deðilse siz o boþluk alanlý kompartýman üzerinde atlarsýnýz. Yani baðýntýlarýyla olan yansýmalarý bilmiyorsanýz, bilmediðiniz boþluk devinmesini siz baypas geçersiniz.

Bu tür uðrak ve geçiþ alanlý boþluk devinmeleri içindeyken siz; kendisini duyurtan boþlukla, boþluðun baðýntý merkezli çekim nedenlerini birbirine iliþkin kýlmak istersiniz. Neden sel olanla, neden olanýn özellik yansýmalarý olan boþluk devinmelerinin arasýný; "kurmakla, kurguyla" tamamlarsýnýz. Böylece gerçek olmayan kurgusal neden sel baðýnýz, gizemliliðe dönüþür. Gizemli olan da artýk, yalancý neden gibi davranýr.

Boþluk alanlarý, giriþme ortaya koyan durumun dört boyutunu da çevrelerler. Anlak alýr keskinliðinize göre siz buralara uðrayabileceðiniz gibi bu baðýntý boþluk alanlarýný baypas edip, üzerinde atlarsýnýz.

Ýþte gizemlilik bu karadelik biçimli görünmezlerin çekimi olaný olan boþluk devinmelerinden oluþur. Çekim alaný, gizemli oluþu akýl ile kotarýyordu. Gizem olanda mana olukla bu boþluklarý dolduruyordu. Süreç olaylý bu boþluk devinmeleri; bilgi, bilme ve öngörü ile baðýntý anamadýðýndan algýnýz; bu boþluk devinmeleri üzerinde düz baðýntýyla geçer.

Düz baðýntýlý alan, nedenle bilmemekten ötürü vardýr. Gerçek boþluk devinmeleri uygulamada ve anlaðýmýz içinde; bilme, bulma, bilinç, merak olan karþý boþluðunun, gölge yansýmalarýný oluþacaktý. Ýþte biz de gölge boþluðu; gerçek yerine gerçekle baðý kopmuþ olan gizemli anlamalarla dolduracaktýk.

Totemi mana anlayýþý tümüyle ve büyük oranda öngörülebilirdirler. Oysa ilah yeni kulvar ürünü olmakla büyük oranda öngörülemez belirimlerin de ürünüdür. Üreten iliþki gibi onca somutluklarýna raðmen, üreten iliþkilerden doðan yeni alanlý boþluk devinmelerinden ötürü öngörülemez olanlarýyla ilahlar zorunlu olukla biraz da bu birçok yönüyle öngörülemez olan ittifaký belirmeler için de vardý.