..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Bilge kiþi her þeye þaþan kiþidir. -Andre Gide
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




14 Nisan 2018
Kolektif Etki ve El 1  
Bayram Kaya
Þu halde kas gücünüz toplumsal gücün niceli, niteli ve yönelten katkýsý kadarla KOLEKTÝF emek ve KOLEKTÝF emek gücüdür. Kiþinin emek gücü hem kiþisi hem kolektiftir. Kiþinin ev sahipliði, otomobil sahipliði kiþisidir. Parklar yollar kolektiftir. Kiþinin üretim olmayan tercihleri kiþisidir. Döðer biçer, iþ makinasý gibi üretim gücü kolektiftir.


:FIB:
Bir sürücü olarak arabaya binersiniz. Bu durumda arabayý sürmek için harcadýðýnýz kas, beyin gücü ile arabayý süren; arabayý sevk ve idare etme eyleminde bulunmakla enerji harcayýp aracý süren sizsiniz.

Beyin eforunu ve kas eforunu harcayan sizsiniz. Ama bu eforlarýn ortaya koyduðu eyleme dönüþen nitelikli emekler ne sizden, ne de sizdirler.

Taþýttaki içten yanmalý enerji elde edilmesinden tutun da, dönme hareketini doðru harekete çeviren bilince kadar ne sizsiniz. Nede sizden bir etkidir. Tekerden tutun da aracýn kaportasýna; kaportadan elektrik aksamýna kadar onlarca ayrý ayrý iþlev baðýntýnýn ne bulucususunuz; ne ortaya koyucusunuz.

Kas ve beyin eforunu harcayan sizsiniz. Ama trafikli ortamda kavþakta bu eforunuz üzerinde akmasýyla ne yapacaðýnýza göre davranma olan belirim sizle siz deðildir. Sarý, kýrmýzý, yeþil ýþýkta ne yapýp ne yapmaz olacaðýnýzý söyleyen eylem ile harcanan enerji sizden. Ne yapýp yapmayacaðýnýzý söyleyen depo bilgi sizden deðil. Bilginin eylemi, bilgiyi oluþacak harcama sizden; ama bilgi sizden deðil.

Yol boyu ne tarafta gideceðiniz, hatta aracýn kendisi ve yol vs. olan bütün süreçler giriþmesi; sizin enerji sarfýnýzla ortaya konur. Ama enerji sarfýnýzla olan; bilme, kullanma yöneltmesi sizden deðil. Aracýnýz gibi durumlarý ortaya koyan öncel süreç sizle baðýntýdýr ama sizden deðildir. Bu baðýntý sizde sizi eylemli düþünceye sevk eder. Fakat bu sevk ediciler sizin dýþýnýzda, sizden ve sizin bilincinizden baðýmsýz olan niceli ve niteli durumlar olmakla siz deðilsinizdir.

Kýsaca siz enerji hattý olan tel iseniz. Üzerinizde akan elektrik enerjisi siz deðildir. Siz bilgisayarsanýz ne bilgisayarý çalýþtýran enerji sizsiniz; ne de yazýlým sizsiniz. Sizden önce ve sizle bir gerçekleþmedir.

Bu niceli ve niteli durumlar sizden de deðil. Sizden önce ve sizin, sizin bilincinizden baðýmsýz olmakla zorunlu bir durumdur. Sizde öðrenilir olan. Size kuplaj yapýlýr olan. Ve size yansýtma yapýlabilir olandýr. Sizde ve dýþýnýzdaki sosyo toplumda depo edilen birikimlerdir.

Bu depo niceli ve niteli durumlar içinde karar vermek, sýraya koymak, tercih etmek; üzerine düþünüp yeni bilgiler eklemek sizdendir. Yani rakamlar ve bunlarýn kullanýmý, yazýmý sizden deðil. Ama bunlarla iþlem yapan problem çözen de sizdiniz.

Sizleri bu tür öðrenilmiþ olan bu kararlarý alýr duruma gelmeniz için sizlere aþaðýdaki örnekte olduðu gibi söz gelimi yüz bin saatlik bir kolektif gücün çok kýsa bir süre içinde ilaç gibi verilmesi gerekir. Siz hayata baþlarken ister biyolojik olsun ister sosyolojik olsun, ister toplumsal belirimler içinde olunsun; hiçbir þeye sýfýrdan baþlamýyordunuz. Hep verili durumlarlasýnýz.

Biyoloji üç milyar yýllýk bir geçmiþi; sosyoloji yüz bin yýllýk geçmiþi. Toplumda on bin yýllýk bir geçmiþi ve üreten bir tarih bilinci olan diyalektiði size verir. Siz, size verilen belirlenimden itibaren kendi iþinize ve o iþe uygun eyleminize, o günkü düzlem basamaðý ile baþlýyordunuz. ÝÞTE BU KOLEKTÝF ETKÝYDÝ:

Kolektif etki olan duyuþ ve bilgiyi depo ediyordunuz. Duyuþ toplumsa kolektif ruhunuzdu. Ruhsal týnýlý bilinçli yönelimler de size kullaným kýlavuzu olan bilginizdi. Kolektif bilgiyi, kolektif duyuþlu ruh içinde eyleme koyuyordunuz. Depo edilen ve depo edilene göre eyleme konacak olanlar da sizdeki kolektif güçtü. Kolektif güç siz davranmadýkça olam bir potansiyel durumdur.

Kolektif olam sizin transferinizdir. Kolektifin içindeki potansiyel durum sizlere olumlu veya olumsuz nitelik kazanma ve donaným olmasýyla olamdýr. Sizdeki bu olam etki sizin iradenize dönüþmekle dýþa yönelir. Sizdeki enerji dýþta kolektif olanla kurduðu kontak nedenle alan (meþruiyet) kazanýp; eylemli uygulamaya dönüþür.

Ýþte siz bu kolektif gücü depo ederken ve uygulamaya koyarken; kiþisi yetenekle birlikte kiþisi kas ve beyin gücü ile sizdeki bilgi, beceri ve niteliðe dönüþmüþ olamlarýn eyleme konulmasý için bu olamlar size enerji harcatýyordu. Ýþte burasý kolektif olan nicelik ve nitelik birikimlerinin sizlerdeki enerji harcamanýzla uygulamaya, iþleyiþe dönüþmesi de kiþisel emek gücüydü.

Kiþisi emek gücünüz o iþleyiþ boyunca sizden harcanan enerjidir. Kolektif niceli ve niteli yansýmalar siz olmadan eyleme ve uygulamaya geçemez. Ama kolektif yansýmalý aktarým olan niceli ve niteliler olmadan siz sýfýr noktasýnda olmakla üreten eylemle ve üreten uygulama içinde olamýyordunuz.

Sizinle kolektif arasýnda böylesi bir bað vardýr. Bu bað; bu baðý ortaya koyan da bencil bendi. Bencil liginize dayanakla, dýþýnýzda beliren olam da; sosyal bencillik ve kolektif bencillikti. Sizlerdeki harcama olan bu enerji toplumsal gücün etkisi ve yöneltmesiyle iþlerlik olur. Sizin de sürece yeni bir biliþ buluþ olan katkýnýz; sizin ölümünüzle yeniden bir kolektif etki olacaktýr.

Yani siz zaten bir kolektif etkiden ve kolektif katkýdan donanýmla kolektifi etkileyen ve kolektiften etkilenen oluþla kolektiftiniz. Kolektif olaný eylemli uygulama kýlan; kiþisi emek gücünüz kadar; kiþisi mal-mülk sahipliðiyle irade kiþiydiniz. Üzerinizdeki kolektif etki kadar da zorunlu olarak kolektiftiniz.

Bir TV inþasýnýn nicel, nitel toplum gücü olan kolektif etkili birikimi sizde yoksa kas ve beyin gücünüz vardýr ama siz asla bir TV. Ýnþa eder olarak iþler olamazsýnýz.

Yani kas gücünüz her durumda kaba ve mekanik bir iþlerleþme içinde olur da; bu kendilik iþlerileþme uçak yöneten pilot olarak iþleri eþemezdi. TV. üreterek iþleri eþemez. Mühendislik hizmetleri vererek iþleri eþemez vs. Toplumsal güç sizden ve sizin bilincinizden baðýmsýzdýr. Ve sizden önce olmasýyla; sizin yaþayamadýðýnýz ömrünüzdür.

Kiþi olarak on bin yýl yaþayamýyorsanýz; on bin yýl yaþýnda olan toplumsal güçle siz; on bin yýllýk bir diyalektik bilinci yaþamýþ ömür gibi oluyordu. Yani en azýnda ilgi ve meslek alanýnýzla sizde on bin yýl yaþamýþla olmasý gereken bir sanal ömrünüzleydiniz. Kolektif güç; geçmiþ zaman tasarrufu olarak sizlere bir geçmiþ zaman aktarýmýný yaþamýþ gibi olmanýn baypasla ömürdürler.

Bay paslý bu ömürle siz; geçmiþ bir zaman içindeki ayný bir an içinde; binlerce kiþinin, binlerce bir aný olmakla sizin bir an dediðiniz öðrenme eðitim süreci; binlerce kiþinin bir anlýk çalýþmasý olur. O bir an olan yüzbinlerce eforlu an; asla bir kiþinin “an” eylemi olamamakla; binlerce kiþinin “bir an” olmasýdýr. Bir anlýk eylem sizindir. Ama o bir an; bir an içinde binlerce kiþinin eylemi olan bir an olmakla da sizin deðildi. KOLEKTÝF ETKYDÝ.

Örneðin siz bir gün içinde gidip bir dönüm alanda 8 saat çalýþýyorsunuz. Ayný gün ayný saat içinde diyelim yüz bin kiþinin her biri yine birer dönüm olan alaný çalýþmakla, yüz bin dönüm alanda çalýþýp gelecektir.

Bir gün bir kiþi için 8 saatlik çalýþma süresi olurken sizle sýnýrlýdýr. Hâlbuki bir gün yüz bin kiþinin, yüz bin tane sekiz saatlik çalýþmasýyla; sizlerin yüz bin günlük çalýþmanýza denk gelir. Buna ne ömrünüz ne beslenme düzeyiniz; ne de vaktiniz olanak verir. Ýþte KOLEKTÝF GÜÇ ve KOLEKTÝF ETKÝ böyle bir þeydir.

Sizin 8 saatlik bir çalýþma gününüz içinde; sizin dýþýnýzda ve sizden baðýmsýz; ama size taalluk eden bir baðýntý denk gelir. Yüz bin dönüm alanda; yüz bin çeþit ürün yetiþtirilmektedir. Siz bu sekiz saatlik çalýþma içinde buðdayý üretip eve geldiðinizde; hiç dahliniz olmadan, yaný baþýnýzda domatesiniz, þeftaliniz, patatesiniz, pancarýnýz, pamuðunuz, üzümünüz, mýsýrýnýz, etiniz, sütünüz, karanfiliniz, kunduranýz, giysiniz, otomobiliniz vs. olmakla yüz bin tür kullanýmýnýz karþýnýzda hazýr ve nazýrdýr.

Siz arabaya binerken arabanýn sevk ve idaresinde ne kadar siz iseniz; o kadar sizdiniz. Ve yine siz arabaya binerken ne kadar siz deðilseniz, o kadarda zorunlu olarak KOLEKTÝFTÝNÝZ: Þu halde kiþisel emek gücünüz ancak sizin enerji harcamanýz kadarla sizindir. Sizin sahipliðinizdir. Sizin kendi dýþýnýz için de sizi enerji harcamaya yöneltir olmakla; size yansýyan binlerce yýllýk toplumsal ömür olmakla; bu nicelik ve nitelik aktarýmlý mirasa göre harcanan enerji uygulamasý olmasý kadarda siz kolektifsiniz.

Yani siz hem kendinizsiniz. Hem kolektifsiniz. Kolektifsiz de olursunuz. Ama en baþta; en temel durumla olursunuz. Kat edeceðiniz bir üç yüz bin yýllýk yolun baþýnda olursunuz. Yeniden bir kolektif oluþ içinde olursunuz. Demek ki sizin emeðinizi emek yapan þey bu baðýntýdýr. Kolektif güçtür. Kolektif oluþunuz olmasa, emek gücü sahipliðinizi ortaya koyacaðýnýz bir durum da olmayacaktýr. Kas gücü harcanmasý tamamen sizdedir. Ama kas gücünüzü, uzay mekiðini süren bir astronot þekline harcatan güç te; kolektifliktir. Kolektiflik kas gücü olmadýðý gibi. Kas gücü de kolektiflik deðildir.

Þu halde kas gücünüz toplumsal gücün niceli, niteli ve yönelten katkýsý kadarla KOLEKTÝF emek ve KOLEKTÝF emek gücüdür. Kiþinin emek gücü hem kiþisi hem kolektiftir. Kiþinin ev sahipliði, otomobil sahipliði kiþisidir. Parklar yollar kolektiftir. Kiþinin üretim olmayan tercihleri kiþisidir. Döðer biçer, iþ makinasý gibi üretim gücü kolektiftir.

Kiþi kolektif donanýmýn belirmesi için bir enerji harcamasý olduðu kadar; kiþi bu belirmeleri için de ayný zamanda bir tüketmedir. Yine tüketen kiþimiz, tüketen kiþinin üreten eylemle iþler olmasý kadardýr. Yine kiþi, kiþinin kendi kiþisi emek gücü kadar da kiþimiz kiþisi mal- mülk sahipliðidir.

Demek ki kiþi toplumsal baðýntýyla iþler olduðu an; kiþinin emek gücü üzerinde sizden önce ve sizden baðýmsýz, zorunlu bir kolektif oluþun sizin üzerinizde pozitif ya da negatif durumla oluþu vardýr.

Ve yine kiþi, toplumsal baðýntý içinde; toplumsal baðýntýyla iþler olduðu an; kendisinde, kendisinden önce ve kendisinden baðýmsýz olmakla bulunan depo bir nicelik ve nitelikli yönelmesini uygulamaya döker. Kiþi dökülen bu enerji harcamasý kadarda kiþisi sahiplik; kiþisi irade ve kiþisi tasarruflarý vardýr.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Anlamak Gerek 26
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.