Süreç doðal akýþ þartlarý içinde er ya da geç oluþur. Bu demek deðildir ki doðal akýþ önünde hiçbir fren iliþkisi; hiç bir direnççe karþý koyuþ olmaz. Aksine sosyo toplumsa süreçler bu konularda çok sancýlý çok kes de kanlý olur. Oligarþiye karþý El yapýlarý, dirençti. Oligarþiyle, oligarþi sentezine karþý da bir önceki oligarþinin kendisi dirençti.

Eski, yeni olmaktan korkar. Bu korkular içine köleci inþa içinde kiþinin zenginlik yoksulluk kaygýlý statüleri girdi mi; dirençli oluþun kat sayýsý yapay olarak artar.

Lugal El Lugal tarzý mal mülk ve meslek sahipliði birleþmesi olan oligarþin yapýlar; El tarzý küçük yalýtým içindeki özel mal mülk sahipliði olan yapýlar birleþmesiyle oluþuyordu. Yönetim olarak mutlaktan (ortak tanýmaz oluþtan) yeniden ortak tanýrlýðýn meþruiyetine geçiyordunuz. El tarzý oluþumlara göre bu oligarþin yapýlar köleciliði büyüttüler.

Büyümenin yaný sýra ancak oligarþi gibi birleþen yapýlar baðýntýsý içinde kazanýlan potansiyel özelliðe sahip oldular. Bu tür potansiyelli oluþ umulmayan diðer geliþmelere çýðýr açýcý oldu. Bu da eskiye göre yeni oluþtu. Ýkinci bir yeni oluþ ta oligarþi ile oligarþi yapýlar arasýndaki sentezle ortaya konacaktý.

Süreç El tarzý temel özel mülk sahipliði içinde, El ile El birleþmesi olan Oligarþin yapýyý da aþmýþtý. Þimdi de oligarþi olan yapý ile diðer oligarþi olan yapýlar arasýnda köleci ittifaký, yapýyorlardý. Bu yeni durum içinde yeni oligarþi duruma karþý direnenler de, bir öncesinin eskimiþ olan oligarþileriydiler.

Nemrut ya da Ýbrahimi anlayýþlý köleci ve özel mülkiyetçi süreçler ilkin; El tarzý süreçlerdi. Þimdi oligarþin süreçlerdi. Ve þimdi sonrasýnda da oligarþi ile oligarþi birleþmeli feodal imparatorluktu süreçlerdi.

Oligarþin olan süreçler; Ýbrahimler-Nemrutlar ikilemli efendilerdi. Firavunlar-Musalar gibi ikilemli efndiler de, oligarþin süreçler olmakla bunlardý. El; Nemrut ve Ýbrahim olmakla kolektif oluþa karþý yeni olandý. Ve yeniydi. Oligarþi olan yapý da Nemrudi ve Ýbrahimi olmakla Nemrut ve Ýbrahim’diler ve yeniydiler; birbirine karþýydýlar.

Yani yukarýdan beri anlatýmýna giriþtiðimiz sosyal mantýklý söylemlerin, tarihi nesnel durumu içinde irdelenmesini oluþturan þu söylemler de; “Kendisini Allah sandý; Ýhtiþamlý oldu. Heykellerini yaptýrdý, tapýnak içine birçok heykelini koydu” türü hikâyeler içindeki Nemrut Nemrut’a; Ýbrahim de Ýbrahim’e karþýydý.

Sosyal mantýðýn en bilinen, en tanýdýk sembol ikilileri olan Ýbrahim ve Nemrut ilkin El yapýlý mana anlayýþlarýnýn söyleniþiydiler. Oligarþi karþýsýnda El türü yapýlarla Ýbrahim ve nemrutlar eskidiler. Nemrut ve Ýbrahim’in yeni söyleniþ ve yeni anlatým biçimi oligarþiydi.

Kolektif oluþa karþý El; takdirce özel mal mülk ve köle sahipliði olmanýn söyleyiþ biçimiydi. Bu biçim içinde El; Ýbrahim ve Nemrut olmakla kiþisi sahipliklerdi. Kiþisi sahiplikle "benim olan benim El'im olan" anlamýna "Rabbim" diyordu. Ve El'i kiþisel sahiplik kýlýyordu.

Köleye yeniden çalýþmasý karþýlýðýnda rýzk verirken de "Rab (El) olan benim" anlamýna "Ben Rabbim, Ben El'iniz olaným" diyordu. Kendisinin sahipliði ve iredesi olmakla El oluþunu söylüyordu. Bu seyir üzerine olan doðal akýþ oligarþiyi zorunlu kýlýyordu. Þimdi Ýbrahim ve Nemrut ayný statü ile oligarþi içinde olmakla Oligarþin tarzý içindeki "yeni" olacaklardý.

Yeni tarz Oligarþi olan Ýbrahim ve Nemrut’a karþý birçok eski tarz El vardý. Yani eski tarz yapý içinde kalan Ýbrahim ve Nemrut ta Oligarþi içindeki yeni Ýbrahim ve Nemrut’a karþýydýlar. Ýlaha göre yeni olan El tarzý Ýbrahim ve Nemrut oligarþi karþýsýnda eskimiþlerdi. Ve oligarþi içindeki El olanlar da yeni Ýbrahim ve yeni Nemrut olmuþlardý. Yeni Nemrut, eski Nemrutla; yeni Ýbrahim, eski ibrahimle; her nemrut, He Ýbrahimle çatýþýyordu.

Yani; yeni olan eskimiþ; eski olan da yeni olmuþtu. Bu kes de oligarþi eskimiþ; yeni olan feodal ve cihan devleti olucu durumla oligarþi ile oligarþi ittifaklarý ortaya çýkmýþtý. Oligarþi ikizleþmeleri eskimiþ; oligarþi oligarþi ittifaklý feodal imparatorluklar olacak yeni süreç baþlamýþtý.

Oligarþi olarak kalan Eski Nemrut ve Ýbrahimler; oligarþi-oligarþi içinde köleci ittifaký olan yeni Nemrut ve Ýbrahimlere karþýydý. Kýsaca Eski yeni olmaktan korkuyor; eski de eskimekle yeni oluyordu. Bu çeliþkiydi. Geliþmenin özüydü. Yeni eskinin ölümünü yaþýyordu. Yeni olan da eskiyerek ölüyordu. Ölenden geliþme doðuyordu.

Ýbrahim ve Nemrut kavgasý; yeni eski gelenek oluþ, kavgasýydý. Ýbrahim veya Nemrut; yeni karþýsýnda direnen oluþuma olmakla kendisi kendisine karþýydý. Kendisi yeni olan oligarþi; þimdi de çevredeki âlemler olan diðer oligarþilerle-oligarþi sentezinin yapýlmasýna karþý direnç gösteriyordu.

Put yapma ( heykel dikme-dikit dikme) El mantýklý özel mal mülk sahipliði içinde El topraðýna konan zorunlu sahiplik iþaretiydiler. Bir El topraðý, diðer El topraðýndan bu dikitler sayesinde ayýrt edilen bir sýnýr ve aitlik taþlarýydý. El; put denen dikitler El'in hükmü takdiri olmakla da o El'in irade sembolü dikitlerdi. Yani baþka El iradesi karþýsýndaki putlar; her hangi bir El'in mülk tescilini tanýmlayan El mührüydüler.

Bu nedenle Ýbrahim’e Nemrut’a verilen özel mülkü tescil etmekle; Ýbrahim ve Nemrut süretli dikitler vardý. Put; üzerinde süret olan yontu olmakla, taþ dikitin daha bir resmileþmiþ iman aktiydi. Putta neden suret vardý?

Suret tapmak için deðildi. Mülkiyet iliþkisi dýþýnda tapmak için yapýlan suret yoktur. Tapma ve mülk bir birinin paralelinde vardýrlar. Aitliðin kiþi olarak kime ait olduðunun suretiydi. Yani put mülke ait suret. O sürete ait mülkün göstergesiydi.

Siz de o akti o suretin sahibiyle yaptýðýnýz için sureti gördüðünüz sahplik alaný olan her yerde anlaþmayý (ahdi) hatýrlayýp; o anlaþmayý saygýlayan ritüeli yineliyordunuz. Suret ile o sahipliðin kime ait olduðunu resmen biliyordunuz.

Put; Ýbrahim’e Nemrut’a yani her bir sahipliði olan kiþilere bu mülkleri veren suretli (fotoðraflý) El’in iradesini sembolize eden dikitlerdi. Sahipliðiniz olan mülkün sýnýrlarýna konuyordu. Elbette o dikit ve o mülkün sahipliði olan dikitler; sekiz bin yýl öncesinde o mülkün sahibi olan kiþiler suretinde olacaktý.

Yani El; kime mal mülk verdiyse, El’in sureti de mal ve mülk verdiði o kiþinin suretinde beliren bir tapu-El olacaklardý. Ýbrahim’e mülk veren baþkaydý. Dikiti de Ýbrahim tipinde ve Ýbrahimi iradeyle belirecekti. Nemrut’a mülk veren El baþkaydý. Bu El’i de Nemrut tipinde görerek Ýbrahim’in El’ inden ayýracaktýnýz.

Dahasý, köleler de üzerine o simge suret oyulmuþ sahiplik olan El’in suret amuletlerini (muskasýný) kendi boyunlarýnda taþýyacaklardý. Böylece Nemrut suretli bir amuleti taþýyan kiþi Nemrut sahipli El’in kölesi ve korumasý içinde olmakla baþka El sahiplerinin dokunamayacaðý bir yasak kapsamýndaydý.

Muska ya da amulet veya ikon veya heykel; kaba kalýp üzerine oyulan suret fotoðrafla sahipliði simgeleyen etki týlsým olan put simgesi; sahiplik ve sahipliðinde olananýn korunmasý; o El’e teslimiyet oluþun manifestosuydu.

Lugal El Lugal olucu bu yeni durumlar karþýsýnda oligarþiye katýlmak istemeyen; Nemrut gibi lugal ya da monark dediðimiz bay erkleri olan kimlikler vardý. Oligarþiye katýlmakla yeni oligarþi içinde Lugal El Lugal olmuþ baþka Nemrut lugal El Lugaller vardýr.

Bunlarýn her biri bir yeni sahiplik yeni bir korumacýlýk olan himaye egemenliði olmakla hem geçmiþe hem geleceðe göre her biri bir direnç, firen etkisi olmakla Nemrutluk; Ýbrahimlik deðiþme kadar sürecin aksama iliþkisiydiler.

Bu nedenle mülk, sahiplik ve üretim, paylaþým, tüketim iliþkili saltanat sürekli El deðiþmeye baþlamýþtý. Tam da bu köleci ittifaklý her bir yeni tevhitler sýrasýnda da Nemrut’un da Ýbrahimin de uykularý kaçmaktadýr.

Rüyalarýna giren, uykularýný kaçýran açýk açýk bilinir olan bu nesnel kaygýlarý Nemrut yine de yorumlatýr(!) Yorumcular der ki; "Efendim, krallýðýnýzda dünyaya gelecek bir çocuk, sizin tahtýnýzý ve saltanatýnýzý yýkacak, ülkeniz üzerindeki hâkimiyetinize son verecek" derler.

Hâlbuki ki tacý tahtý yýkan þey; önünde durulamayan köleci oligarþin ittifaklý tevhitleri içinde olan doðal akýþýn büyümesiydi. Fetih yapma sömürüsüydü. Saltanata iliþkin miras sorunuydu. Yapý sizin için olumlu da olsa; olumsuz da olsa; doðal nedenlerle büyür. Küçülür. Büyüme ve küçülme sizin gözyaþýnýza bakmazdý.

Bu tevhide katýlmak istemeyenler olduðu gibi, katýlacaðý varsa da oligarþin tevhit içindeki iradece birleþme içinde irade sahipliði eriyip gidecek olanlar sürece direniyor ve sürece bu tür kaygýlarý içinde takozdular.

Takoz oluþ direncini ortaya koyan kiþisi sahiplik, sadece El’ler arasý rekabeti bir sürtüþme deðildi. Miras oluþ sorunu da, özel mal mülk sahipliði nedenle ortaya konan bir yanýlsatmaydý. Köleci miras, sahiplerin kendi sahipliði içinde olan þeyleri; o sahipten kendi ailesi olan nesle geçmesi sorunsalýydý.

Miras býrakanlarýn karþýlaþacaðý büyük tehdit, miras býraktýðý soyun kendi nesebi olmayabilmesiydi. Sahipler için mirasçýlarýn gerçek bir mirasçý olmayabileceði kuþkusu mal sahibinin uykularýný kaçýran bir durumdu. El takdir eden bir iradeyle bu kiþiye malý mülkü vermiþti! Ama takdir eden bir iradeyle de bir türlü sahih bir mirasçýlar ortaya koyamýyordu.

Sahih bir mirasçý býrakma iradesini ortaya koyamayan El tehdit edip korkutuyordu. Buna zina diyordu. En büyük günah olmakla günahý kebir diyordu. Nesep sorununu haliyle mülkü haline getirdiði evliliklerle; zina anlamasý adý altýnda düzenleyip; soyu olabildiðince garantiye almaya çalýþýyordu. Daha ileri þekliyle de kadýný kafese sokup, dýþarý dahi çýkartmýyordu.

Mülk sahiplerinin uykularýný kaçýran ikinci büyük tehdit te, mirasýna konup yerine geçmekle irade sahibi olacak veliaht ya da þehzade veya tiðin, prens, prenses sorunuydu. Ýþte daha ölmeden yerine geçmekle hükümranlýðýný elinde alacak olan veliaht Nemrut’un Ýbrahim’in uykularýna giren karabasanlardý (kâbustu).

Çeþitli kaygýlarla Ýbrahim ve Nemrutlarýn bu endiþeleri; rüyalarýný yorumlattýðý bir kaygý durumuydu. Yokluk yoksulun ruh yapýsýný bozarken; mülk sahipliði de kiþiyi yeni durumla, yeni kaygýlara açýk hale getirmiþti. Bu da o kiþinin ruh yapýsýnýn bozulmasýydý.

Ýþte sahipliði olan kiþinin yerine geçecek olan veliaht sorunsalý sahipler için takoz olan bir durumdu. Adamin ölmeden mirasýna göz dikilmesi, adamýn uykularýný kaçýran bir durumdu. Mülkü ben verdim diyen El; tehdit te etse; korkutsa da; kan ile tahta geçilmesine; gaspa; darba; zinaya engel olamýyordu.

Nemrudun; Ýbrahim’in mülk alaný içine sahiplik iþareti olan dikit veya dolmen taþlarýnýn konup dikmesi; yazýnýn olmadýðý dönemde bu tür mal mülk sahiplik tescilleri o suretlere benzeyen atýflardan içkin olmasýyla anlam edilen put ya da dikittiler. Bu bir imzaydý. Bu görsel olucu, ilk kes olan fotoðraflý tapu tesciliydi.

Yontu þimdiki tapu kâðýdýydý. Kalýp taþýn üzerini suretinizden oymanýn tapu aitlik fotoðrafýydý. Yontudaki size benzetilen suret, sizin fotoðrafýnýzdý. Bu tapu ile bu fotoðraf; ikisi birlikte mülk sahiplik belgenizdi. Siz bu sahiplikle El ’diniz. El de bu resim yazýlý yontu olan puttu. Bunda þaþýlacak olan garip olan bir taraf yoktu.

Þimdi bu mülk tescil tapusunu; görünür bir yerde; okunsun, anlaþýlsýn, aleniyet kazansýn diye asmanýza sýra gelmiþti. Tapu kâðýdýnýz o dönem kâðýt yokluðu nedenle; yontudan, heykelden ya da puttandý. Tapunuz puttandý. Baraatýnýz yazýlý kâðýt olmadýðý için taþ basmalýydý.

Kâðýda (put kalýplý taþa) basýlan da (oyulup resmedilen de) sizi ve sizin El Mülkül El Malik sahipliðinizi ifade eden suret biçim olmakla shipliðinizi ifade eden fotoðrafýnýzdý. Resimli yazýnýz olan kalýp taþ da, puttu.

Put, o günkü köleci yapýlý ortam içine ve köleci ortam dýþýna yapýlan sahiplik beraat deklarasyonuydu. Put, þimdiki tapu tescil kâðýdýnýn o günkü adýydý. Put, resimli anlatým ifadesi olmakla þimdinin resmi yazýsýydý. Resmi makam da, El ve El iradesinin oturduðu mana ekseniydi. Bu mana eksenini dolduran kiþinin kendisiydi.

Put o günlerin (erken dönemin) özel mal-mülk ve irade sahipliðinin ortaya koymanýn bir kartvizit ya da imza atma þekliydi. Put, erken dönemin imza, mühür, damga, alamet, sahiplik-koruyuculuk tanýnma iþaretiydi.

Put o günkü mal mülk sahiplik belgeniz olmasýnýn, im, iz, iþaret, damgasý olmakla sahiplik ve koruma hakkýnýzý tescil eden meþruiyet ilikti. Put, mülkünüzün görünür yerlerine konmakla sahipliðiniz; irade sahibi olan hükmünüz okunsun, anlaþýlsýn, sahiplik ve koruyuculuk olan teslimiyetiniz bilinsin diye konuyordu.

Putun gerisinde böylesi bir özel mülkiyetçi tapu tescil inhasý olmanýn nesnel gerçekliði vardýr. Put þimdiki anlatýlan gibi azýtma, sapýtmayla tapýlan deðildi. Ýnsanlar soyut sosyal mana anlayýþýna tapýyorlardý. Soyut sosyal mana anlayýþý içinde geçmiþte yaþanmýþ ve unutulmuþ olan gerçekliði vardý. Unutulmuþ olan gerçekliðin bu tarz aktarýmlarýna yeni yaþantýnýn mana edilmesi vardý.

Put denen El’in; mal mülk sahibi olmasý vardý. Bu mana edilme içinde El’in mülkü takdirle istediði kiþilere vermesi vardý. Bu mana edilme içinde, El'in mülk verdiði kiþiler adýna, kiþi suretli yontularda sahiplik tasarruflu, izafe atýflar vardý. Bu mana edilme içinde put atýflý resmi belgenin kiþisine tasarruf iradesini meþru etmenin büyü ve etkisi vrdý.

Bu mana edilme içinde sahiplik tescilinin; resimli heykel dili içinde bu iyeliði anlatma þekli vardý. Bu mana edilme içinde kendi yoksulluðuna; kendi umuduna, nefsine uyma (bencilliðine uyma) bilinci vardý. Bu mana edilme içinde vaat edilene, tehdide, korku ve bilmezliðe, eþeðini dövemeyenin semerini dövmesine; tapýnma vardý.