Kemalist Alevilerin düþüncelerini anlayabilmek için, Kemalizm ve Cumhuriyetin ilkelerinden (Atatürkçülük) altý oku geniþçe incelemekle mümkündür.
Cumhuriyetin kuruluþ ilkelerini inceleyip anlamak isteyen kiþiler, çok derin bir kültür bilgisine sahip olmasý gerekir. Çünkü dar düþüncelerle Kemalist ilkelerin hem birbiriyle nasýl çeliþtiðini, hem de temel bilimsel felsefelerden uzak ve karmaþýklýðýný çözmek mümkün deðildir.
Bu yüzden Alevilerin geneli gerek yaþadýklarý katliam ve travmalardan, gerekse Cumhuriyetin çarpýklýðýna baðlý kalmalarý, Kemalizmi çözmelerinin önünde en büyük engeldir. Türkiye'de insanlarýn eleþtirme, alternatif oluþturma imkanlarýnýn bulunmamasý, Cumhuriyetin modern ve ileri bir devlet sistemi olduðuna inanýlmasýna sebep olmaktadýr.
Bir kiþi ya da topluluk, bilimsel temel felsefi düþünceye dayanýp, kendi kültürel yapýsýný bununla sentezlemediði sürece, öz kültür deðerleriyle yaþamasý hiçbir zaman mümkün olamaz. Böyle toplum ve kiþiler sürekli baþkalarýnýn arkasýndan giden veya onlarý taklit etmeye mecburdurlar.
Örneðin Kemalizmin temel ilkesi, Ýslam Dini ve Devþirme Yapay Türkik Irkçýlýða dayanýr. Ve bu ilke doðrultusunda devlet kurup toplumu buna göre þekillendirmeyi sürdürmesi.
Mustafa Kemal'in sahip olduðu kültür, içerisinden geldiði Müslüman Osmanlý'nýn kültürüyle ayný olmasý iþini daha da kolaylaþtýrmýþtýr. Bu yapý her þeyi bozup kendisine benzeten kültür katliamcýlýðýdýr.
Bozulan siyasi kültürlerden sosyal demokratlýk, laiklik, halkçýlýk, modernizim ve demokrasi gerçek özünden boþaltýlmýþ olup, Ýslamcý devþirme yapay Türkik ýrkçýlýða dönüþtürülmüþtür. Bu yüzden deðil midir? Türkiye'de solculuk hep Kemalizmle karýþtýrýlmaktadýr.
Kemalist Aleviler yaþadýklarý katliam ve baskýlar sonucunda, kendilerini ifade edemedikleri gibi, kendi içlerinden bir lider de çýkaramamýþlardýr. Yaþatmaya çalýþtýklarý Kemalizmi geniþçe düþünme, tartýþma, araþtýrma ve alternatif sunama gibi imkan ve olanaklarýnýn olmayýþý, öz kültür deðerlerinden ve bilimsel temel felsefeden uzaklaþtýklarýný görüyoruz.
Kemalist Alevilerin düþüncelerine bakýldýðýnda ne saðcý, ne solcu, ne dinci, ne dinsiz, ne liberal, ne demokrat ne de sosyalisttirler. Biraz sýkýþtýrýldýklarýnda bir numaralý Ýslam ve devþirme yapay Türkik milliyetçi kesilirler. Tüm bu noktalar; Cumhuriyet yönetimi ve savunucularý tarafýndan bazen açýk bazen kapalý faþizm þeklinde yaþatýlýr.
Cumhuriyetin ilkelerine baðlý hareket eden Aleviler de, üstü örtülü Ýslam gericiliði ve devþirme yapay Türkik ýrk milliyetçisi olduklarýný henüz anlayacak seviyede bir kültürel aþamaya gelmemiþlerdir. Ve bu yapýnýn en büyük çarpýklýðý þu þekildedir.
Atatürkçülük veya Cumhuriyetin ilkelerinden Halkçýlýk, Cumhuriyetçilik, Devletçilik ve Milliyetçiliðe sahip olmak dinci, saðcý ve liberal düþüncelerin savunduðu faþist bir siyasi yapý demektir.
Diðer taraftan Laiklik ve Ýnkýlapçýlýk özünde pozitif bilimlere dayanan, gerçek demokrasiye inanýp uygulayan ileri toplumlarýn düþünce ve yaþam þeklidir. Kemalizmin Laiklik ve Ýnkýlapçýlýktan anladýðýysa, þal ve þalvarcýlýkla devrim yapýldýðýna inanýlýp, Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý gibi Ýslam'ý resmi devlet dini yapmasý, akýllara zýyan iþtir.
Bir taraftan devþirme yapay Türkik ýrk milliyetçiliðinin yüceltilmesi, diðer taraftan laik olduðunu ileri sürüp, Ýslam'ýn resmileþtirilmesi tam bir aldatma ve karmaþalar yumaðýdýr. Ýfade edilenlerden anlaþýlacaðý gibi Kemalizm, farklý felsefe ve kültürleri dejenerasyona uðratan katliamcýlýktýr.
Bunlara baðlý yapýlan Anayasa da, temel ilke olarak Ýslamcýlýk ve devþirme yapay Türkçülüðü yücelten ikame çarpýk bir laik modernite hakim kýlýnmýþtýr. Bugüne kadar devletin tüm uygulamalarýna bakýldýðýnda sahiplenilen her ilke, birbirini sürekli yalanlayan, boþa çýkaran, uygulanmasýna engel ya da tartýþýlmasýna neden olan derin bir Nihilistlik taþýr.
Kemalizm; modernlik ve çaðdaþlýðý sadece insanlarýn saçýný baþýný açýp, etek, pantolon, takým elbise ve makyaj kullanýlmakta anlamasý. Diðer taraftan Sosyal hukuk devlet olmanýn temelini ise, devleti tanrý kadar büyütüp kutsayan, Ýslam Dinini devletin temeli yapmasý.
Sözde Laikliði sahiplenen, Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý gibi Arap Ýslam gericiliðini resmileþtirip ilerici düþüncelerin yasaklamasý, insaný aptallaþtýrmaktan baþka bir anlam taþýmamaktadýr. Ayný zamanda Laikliði kiþilerin giyim ve kuþamýna göre anlamlandýrmasý gibi anormallikler, temel bilimsel felsefe ve siyasi yapýlardan tamamen uzaktýr.
Kemalizm; bu faþist düþünce yapýsýnýn üzerini kapatýp insanlarýn bir þey anlamamalarý için, entelektüel gevezelik niteliði taþýyan sözde sosyal demokrat, laik, halkçý ve modern devlet yaygarasýyla, insanlarýn bilinçlerini tamamen dumura etmiþtir. Ýfade edilen Ýslam ve devþirme yapay Türkik ýrkçýlýk ilkesi, Anayasada yer alan sosyal hukuk devlet ve laiklik gibi tüm maddeleri boþa çýkarýp hiçbir iþe yaramayan çöpe çevirmektedir.
Böylece neye benzediði belli olmayan, sadece elde edilmiþ toprak bütünlüðü ve devlet olmanýn saðladýðý maddi varlýklarý korumak için, kendinden olmayan herkesi katleden veya yok sayan gerici faþist bir anlayýþtýr.
Kemalizmin böyle açýk bir faþist yapýsý olduðu halde, tarihte Osmanlý gibi Arap Ýslam gericiliðine karþý savaþmýþ Kýzýlbaþ Aleviler, bu faþist düþünceyi neden ve nasýl anlayamadýklarý önemli soru olarak karþýmýza çýkmakta. Bu soruya þu cevaplarý verebiliriz.
Daha öncekilerle birlikte 1570 yýllarýnda Kýzýlbaþ Alevi Piri ve Lideri Pir Sultan Abdal, Osmanlý tarafýndan idam edildikten sonra, Aleviler tekrar bu aðýr yenilginin vermiþ olduðu korku psikolojiyle yeraltýna çekildiklerini görüyoruz. Da sonra 1915 yýlýnda baþlayan Birinci Dünya Savaþý'nýn yaratmýþ olduðu boþluktan yararlanarak yeniden harekete geçereler.
Hareketin öncülerinden Sivaslý Kürt Alevi Piri Ali Þer, Dr. Nuri Dersimi, Erzincan Alevi Dedesi Ali Þan Bey ve Dersim Alevi Dedesi Seyid Rýzalar'dýr. Diðer taraftan Türkiye'nin farklý bölgelerinde Türk veya farklý etnik yapýlardan olan Alevi lider ve ileri gelenlerin çabalarýný da anmak gerekir.
Bunlardan Demirci Efe, Torlak Kemal, Mustafa Börklüce gibi kiþiler kendi bölgelerinde direnerek, yeniden Osmanlý gibi gerici bir anlayýþýn egemenlik kurmasýna engel olmaya çalýþmýþlardýr.
Osmanlý'nýn daðýlmasýyla Mustafa Kemal, Enver Paþa, Talat Paþa, Rauf Orbay gibi þahýslar, Ýttihat ve Terakki Cemiyeti (ÝTC) adýyla bir araya gelip, sözde yeni bir Türk dünyasý yaratmak için çalýþýrlar. Ancak neden kaynaklandýðý çok net bilinmese de, þu noktalar bir gerçekliðe iþaret eder.
Belki Talat ve Enver Paþalarýn izlediði yolun çýkýþ getirmeyeceðinden, belki Sarýkamýþ daðlarýnda yaþanan hüsrandan ya da Avrupa'nýn galip devlerinin yönlendirmesi sonucunda, Mustafa Kemal ve arkadaþlarýnýn Ýttihat ve Terakki Cemiyeti'nden ayrýldýklarý görülür.
Böylece Amerika Birleþik Devletleri (ABD) baþta olmak üzere diðer Avrupa ülkelerinin yönlendirmesiyle, Mustafa Kemal öncülüðünde Anadolu'da yeni bir oluþum için harekete geçirilmiþtir.
Mustafa Kemal'e verilen planlar doðrultusunda önce Samsun ve Amasya (Karadeniz) bölgesindeki muhalif topluluklardan Rum ve Kýzýlbaþ Alevileri ziyaret edilir. Kendisine yardýmcý olmalarý halinde, kurulacak devlette her türlü haklarýnýn verileceðini söylemesi.
Arkasýndan Ýç Anadolu Bölgesinde Osmanlý'nýn etkisiyle Bektaþileþen Hacýbektaþ Tekkesini ziyaretiyle,Tekkenin Dedesi (Postniþin) Mehmet Cemalettin Çelebi'den (Ulusoylar) destek alarak birlikte hareket ederler.
Atatürk; Mehmet Cemalettin Çelebi'yi, Kürt Kýzýlbaþ Alevileri ikna etmek için diyalog kurmasý amacýyla kullanýr. Ancak Kýzýlbaþ Kürt Aleviler, Osmanlý ve Osmanlý'nýn kültürüyle yetiþmiþ Mustafa Kemal ve Osmanlý'nýn Bektaþilik anlayýþýndaki Cemalettin Çelebi'ye inanmayarak direniþlerini sürdürmüþlerdir.
Gerek Türkiye'nin Ege, Karadeniz, Güney, Ýç Anadolu bölgesindeki Kýzýlbaþlar, gerekse Doðu Anadolu'daki Alevi Kýzýlbaþlar son güçlerine kadar direnirler. Bilindiði gibi en son 1938 tarihinde Seyid Rýza ve arkadaþlarýnýn idamýyla Osmanlý'nýn gerici faþist zihniyeti, Mustafa Kemal'in Cumhuriyetin'de bir kez daha yeniden tekrarlanmýþtýr.
Yenilgi ve idamlarýn etkisiyle Kýzýlbaþlarýn bir kýsmý yeraltýna çekilerek intikamlarýný baþka bir tarihe ertelemek zorunda kalýrlar. Diðer çoðunluk Kýzýlbaþ Alevilerse, yalnýzlýk ve korku psikolojiyle, Cumhuriyetin ilkelerine Atatürk'ten daha fazla sahiplenmiþlerdir. Korkudan devletin laik ve modern olduðuna inanýp, Kemalizmin en sadýk savunucularý olurlar.
Yenik düþen Aleviler içerisinden yüksek eðitim görmüþ, devletin önemli mercilerinde yer alan kiþiler, Kemalizmin karmaþalar yumaðý olan Ýslam ve Devþirme Yapay Türkik Irkçý faþist yapýyý neden görememiþlerdir?
Faþist katliamlarý iliklerine kadar yaþayan Alevilerin çoðunluðu ciddi anlamda sinmiþtir. Korkunun vermiþ olduðu psikolojiyle, gerek kendi caný ve iþini, gerekse ailesinin bir daha aþaðýlýk þekilde katliama uðramamasý için tüm bildiklerini unutup, Kemalizmin verdikleriyle yetinmeyi tek yaþama þansý görmüþlerdir.
Derin travmalarýn kurbaný olan Kemalist Aleviler, aile veya çevrelerinden Kemalizme alternatif ve eleþtiri yapan tüm düþüncelere þiddetle karþý çýkarak, devletin sahiplerine kendilerini ancak bu þekilde kanýtlayacaklarýna inanmýþlarý.
Diðer taraftan kendi gerçek kültür ve kiþiliklerini nasýl kaybettiklerini hâlâ akýl edememektedirler. Onun için Aleviler, Anadolu'da Kemalist anlayýþtan baþka bir düþünceye asla sýcak bakmazlar.
Korku psikolojisi ve derin travmalar yüzünden, Aleviler geçmiþte Osmanlý ve Kemalizme karþý savaþmýþ atalarýnýn tarihlerini mümkün olduðunca yaþanmamýþ veya yanlýþ tercih olarak görürler.
Ayný þekilde Osmanlý'nýn Aleviliði Ýslamlaþtýrmasýnda olduðu gibi, Kemalizm de iþine geldiði dönemlerde Alevilerin Müslüman olduklarýný savunmuþtur. Devþirme Bektaþiliðe benzeyen Alevi dernek ve tarikatlarý maddi ve manevi destekleyerek, Kýzýlbaþ ve Sosyalistlerin örgütlenmesini engeller.
Aleviliði daha anlaþýlmaz ve içinden çýkýlmaz duruma sokmak için de, Þii Ýslam'la birlikte yapay Türkik Irkçýlýðý yüceltmesi. Genelde Alevi Derneklerinin baþýna derin bir korku psikolojisine sahip, kendi gerçek kimlik ve kültürünü inkar eden, Þiiliði ve Kemalizmi tartýþmasýz kabul etmiþ kiþileri koymasý.
Kemalist Alevilerin düþünce ve yaþamlarýnýn bu çerçevelerde oluþmasý demek, Alevilerin düþünemez ve alternatifsiz býrakýlmalarý anlamýna gelmektedir.
Kýsacasý derin bir korku psikolojisine yakalanmýþ; Kemalizm ve Þii Ýslam'ý tartýþmasýz kabul eden, dar, ufuksuz bir topluluktur Aleviler. Ve bu topluluk, Kemalizmin dýþýndaki tüm düþüncelere kendilerini kapatan tek düze, ikame yarý modern çarpýk bir laik kültüre sahiptirler.
Bu kitlenin aðýrlýkta olduðu siyasi yapýlar asla baþarýlý olamazlar. Çünkü artýk Cumhuriyetin tüm imkan ve olanaklarý çoktan bitmiþ durumdadýr. Çarpýk laiklik bir düþünceyle olumlu yönde deðiþmeleri asla mümkün deðildir.

Cemal Zöngür