..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
"Yumuþak olma ezilirsin, sert olma kýrýlýrsýn." -Victor Hugo
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




12 Eylül 2017
El Kavramý 8  
Bayram Kaya
Kolektife ait kolektif gücün, kolektif geçmiþin, kolektif mirasýn da sahibi olmasýndandý. Bir kere kolektif sahipliði ele geçiren kiþi ya da kiþiler; kolektif dolaþýmlar üzerinde, çalýþan kiþinin kendi üretmesiyle sahipliði olmasý gereken kendi emek güçlerinin de dolaylý sahibiydiler. Dolaylý oluþ çevrimi; kolektif olanýn üzerindeki toplumsal güç ve toplumsal bað enerjisinden ileri geliyordu. Bu çevrim yolu uzatmakla zamandan bir parça gecikme ortaya korsa da; çok çok katlanmýþ bir deðer saðlamasýný da ortaya koyar.


:FII:
El ilahýn sömürüye dönük yaný, ilahýn galat-ý meþhuruydu. El sahipliðinin meþruiyet içinde olmamasý demek özel sahiplikler edinmesi nedeniyle deðildir. Üretim hareketi içinde neyin özel sahipliðe açýk neyin özel sahipliðe kapalý olmasýnda açýk, net olmamakla; özel sahiplik konusunda yasa tanýmazla sýnýr tanýmamakla; ahlak, ilke, kural bilmeyip kâr için her þeyi yapýlabilir kýlmasý; meþruiyetle olamamasýydý.

Kolektife ait kolektif gücün, kolektif geçmiþin, kolektif mirasýn da sahibi olmasýndandý. Bir kere kolektif sahipliði ele geçiren kiþi ya da kiþiler; kolektif dolaþýmlar üzerinde, çalýþan kiþinin kendi üretmesiyle sahipliði olmasý gereken kendi emek güçlerinin de dolaylý sahibiydiler. Dolaylý oluþ çevrimi; kolektif olanýn üzerindeki toplumsal güç ve toplumsal bað enerjisinden ileri geliyordu. Bu çevrim yolu uzatmakla zamandan bir parça gecikme ortaya korsa da; çok çok katlanmýþ bir deðer saðlamasýný da ortaya koyar.

Kolektif üretim ve kolektif paylaþým içinde kiþilerin kendi emek güçlerinden dolayý, kiþinin kendi emek gücünün de kendi sahibi olmalarý demekti. Ki kiþi emek gücünün içinde, kiþilerin doymalarý gereken emeðinden çok daha fazlasý olan emekleri ve bilgi beceri yol yöntem olur kolektif miraslý donmuþ emekler vardýr. Kolektif miras o anki kuþakla gelecek kuþaklarý içerir bir zenginlik kaynaðý olmakla zaten yine kolektiftir.

Kiþilerin doymalarý gerekenden daha fazlasý olan emekleri de bir baþkasýnýn da kendi doymasýndan daha fazlasý olan diðer kiþi emeklerine karþýlýk gelir. Birbirine karþýlýk olan emekler, farklý kullaným deðeri olan emeklerdir. Deðiþtirilirler. Deðiþilen emekler de, doyulan emekler gibi yine tüketilirler. Birikmek için deðildirler. Ama kolektif güçle kontrol edilmezse sömürü de olacak olan; ilk grup emeðinden bu yana birikme olgusu da ortaya çýkmýþtýr.

Emek gücü kolektiftir. Ancak kolektif oluþla ortaya konur. Siz kolektif olaný kiþi sahipliði yaparsanýz kolektif olan üretim hareketi kiþi yararý olan üretim hareketi doðuran sonuçla yoluna devam eder gider! Kiþi yarýn yeniden tüketmek için yeniden çalýþýr. Kiþinin bu çalýþtýðý kolektif emek gücü içinde kiþinin yine doymasý gereken emeði ile deðiþtirme deðeri olan emeði; yarýn yeniden çalýþacaðý bir süredurumla kiþinin potansiyelli oluþudurlar. Üretim hareketi içindeki kiþi potansiyellidir. Bu potansiyel çevresi içinde etki ve giriþme alaný ortaya koyar.

Ýþte hünerli olan emek bu deðiþilen kolektif emek olmakla üreten emektir. Sömürülen emek te, bu deðiþilecek olan emek olmakla üreten kiþinin emek gücüdür. El iki noktadaki sahipliðe benim der. Ýlki ölü olan boþ araziyi bað, bahçe, tarla yapan; buralarda çalýþmak için kullanýlan araç, gereçler gibi üretim nesneleri veya üretim gücü olan araç gereç ve arazi gibi mülk üzerinde birikmiþ olan emeðe benim der. Üstelik bunlarýn içinde bir de kolektif miras olan emek gücü ile birikmiþ olan bir donmuþ emekler vardýr.

El’in ikinci sahipliði de, sahibi olduðu mülkleri üzerinde araç gereçleriyle kiþiyi çalýþtýrýr. El’in mülkü üzerinde, Elin araç gereç, öküz ve sabanýyla çalýþan kiþinin ürettiði deðiþtirme deðerine de El benim der. Yani kiþinin doymasý dýþýnda kalan emek gücü de El’indir. El kiþi ve kiþilerin kolektif miras olan geri beslenin deðerli, birikim olan donmuþ emek güçleri haklarýna ve yine kiþilerin canlý emek güçlerine benim diyordu. Yine El kolektifin olan mülk üzerinde çalýþma meþruiyetini kiþiler elinde alýp bunu kiþinin “iþ bulup bulmama kýsmetine” çeviriyordu! El bu noktada, bu tür davranýþýyla; meþruiyet siz oluyordu.

Geçmiþ; birikmiþ bilgi gücü deneyim demektir. Geçmiþ miras demekti. Çapa, kazma, týrmýk, saban, öküz gibi araç gereçti. Tarla, bað, bahçe ile deðiþilen emekler gücünü olgusunu ortaya koyan giriþmelerdi. Geri baðlaným yasasýydý. Bu ortaklaþtýrmalarý gelecek nesiller sahipliðine, aktarýlmalarý demektir. Bunlarla ya da geçmiþiyle veya hafýzasýyla giriþemeyen kiþi; üretemez. Kör, saðýr yazýlýmsýzdýr. Ýnput ve output (girdi-çýktý) etmiyor demektir. Ya da kiþiler kolektif birikim ve kolektif bilinç olmadan yapabilirler ise tekrardan bunlarý veya bu hafýzayý yeniden oluþturmak için her gün yeniden baþlangýç yapmalarý gerekecekle, kiþiler yine üretemezler.

Geçmiþiyle oluþup baþlangýç yapamayan üretim hareketi, hafýzasýz kalýp üretim yapamaz. Yani kolektif miraslý geçmiþiniz yoksa ya da geçmiþ mirasýnýz ve hafýzanýz “bir baþkasýnýn sahipliði olmuþsa” sizlerin de üretim yapmanýz olasý olmaz. Gelenekler de geri baðlanýmý olan bir hafýzadýrlar. Geçmiþi olmayanýn þimdisi olmaz. Ýþte El; “geçmiþinizin üretim araçlarýna ve bunlarýn kolektif patenti üzerindeki hafýzanýza ve þimdiki canlý emek gücünüze, sahip olmakla; meþru oluþunu yitirir galat-ý meþhurla meþru iken meþru yetisiz olur.

Kiþi birikimli çalýþma kolektif birikim gibi birikimli olamaz. Kiþi hafýzasý geri beslenin ile olan gelenek olmakla kolektiftir. Her kiþi deðil, sadece sahipliði olan kiþi kolektif olaný kullanýrken meþruiyet sizdir. Her kiþi kolektif olaný kendi akýl ve beceri yetisi le kullansa bile kullaným nesneleri ve kullaným süreci olan deðer yasalarý yine kolektiftir. Kiþisi birikim ufak bir birikim olsa da, bu birikimler kiþi emek gücü çalýþmasý kadarla sýnýrlý olacaktýr. Karþý tarafta da, ayný þekilde bir brikim olacaðý için durumlar yine eþit potansiyelli farklý kullaným sahipliði olacaktý. Diðeri üzerine egemenlik ihracý deðildir.

Kýsacasý kiþinin toplum dýþýnda emek gücü yoktur. Olsa da bu emek gücü mucizeler yaratan emek gücü davranýþlý dönüþmeleriyle belirir olamayacaðýndan ekonomik deðer olukla hiç bir iþine yaramazdý. Emek gücünü yine toplum; yani kolektif oluþlar belirler. Tüm saðlama ve üretim hareketi kolektif olurlarla baþlamýþtýr. Bilgi, bilinç, deneyim, gelenek te, sizin bunlara katýlýmýnýz da kolektiftir. Öðrenilen beceri kolektifledir. Doymanýz bunlar üzerine konan emeðinizle; özgürlüðünüz kolektif emek gücüyle.

Bir iþin ortaya konmasý kiþiler üzerinde parçalý iþ oluþun (uzmanlýk) sonunda, kolektife bir bütün halinde ortaya konmasýyla kolektif grup (sektör) gücüdür. Grup güçlerinin baþka grup güçleri karþýlýðýnda emek gücüne dönüþmesi ile emek gücü kolektif ya da toplumsal olup herkesin kullanabileceði özgürlüklere dönüþür.

Yine emek güçlerinin giriþme yaptýðý doða veya coðrafya alanlar; araç gereçler, hayvanlar bek raundu kolektif sahipliðiniz oluþla, sizin dýþýnýzda; sizden ve sizin düþünce bilincinizden baðýmsýz olan; kolektif giriþmenin miras ürünüdürler. Sizin dýþýnýzdaki nedenlerle; sizin dýþýnýzdaki sosyo toplumsa mirasýn genetik kodlu ortak kromozomlar nedenle sizin deðil. Toplum kolektif oluþ üzerine zorunlu baðýntýdýr.

Özel sahiplik, bu kolektif baðýntýnýn kolektif oluþu üzerinde tüketilecek bir daðýlýmla ancak olasýdýr. Ay'a gidiþ tüketim olan çalýþmalarýn bu özel baðýntýsý içinde o ulusun ve o sektörde çalýþanlarýndýr. Ama genel baðýntý içinde giriþen toplumlarýn birikimleriyle kolektif gücü olan insanlýk gücünün baþarýsýdýr. Hem geçmiþten mirasla, hem (casus faaliyeti olsa bile) haldeki baðýntýyla us üniversaldýr.

Ýþte salt bu nedenlerle bile kolektif güç üzerindeki El sahipliði, meþru deðildir. Kolektif güç tüzeli, hükmi, kolektifi olmak zorundadýr. Çünkü kolektif gücün þimdiki birikmesi de geçmiþinde olduðu gibi kolektiftir. Biliyoruz ki kiþi ne kadar birikimli olur birikim yaparsa yapsýn; kiþi satýn alma gücü (!) yedi milyarýn ya da sektörlerin veya sektörün emek gücünü satýn alamaz. Kiþi bir kat biriktirirken elli kiþilik sektördekilerde kiþinin hiç bir zaman, hiçbir birikimiyle hiçbir zaman satýn alamayacaðý elli kat yeni birikimleri ortaya koyar. Bir birikime karþý ayný anda yedi milyar kat birikim ortaya konur. Kiþi ben bunu satýn alýyorum fiyatýný ödüyorum diye buna sahip olamaz: Ol vakit bu galat-ý meþhurla özgürlüðünüz de gider.

Kolektif oluþun eylemini üretim hareketinin altýndan çektiniz mi, ortada hiç bir þey kalmaz. Kolektif baþlayan süreç; kolektif sürecekle, kolektif sürmesi zorunlu olmakla durumu çok açýk olan kesikli süreklilikti. Bu süreç önce sosyal sahipli saðlatma ve sonra da üretim hareketi olmakla halâ da kolektif olmanýn üretim hareketidirler. Bilgi ve bilgi teknolojili araþtýrma geliþtirmeleriyle, tasarýmýyla, emek gücüyle bir kiþinin sahipliði deðil, kiþiler (kolektif) sahiplikledirler.

Nasýl hava sizin dýþýnýzda bir var oluþ olmakla sizin solumanýz kadarla kiþisel sahipliðe dönüþüyorsa; kolektif var oluþ ta sizin dýþýnýzda; sizin emek gücü katýlýmýnýzla ve sizin dýþýnýzdaki sosyo toplum oluþun kolektif mirasý kadarla sizin yaþamsal ve refah payý olukla kullanýmlarýnýzýn kiþisel sahipliðine dönüþür.

Bir kiþinin düþünmesi kiþinin kendisinde iken; kiþideki mc2 ile baðýntý oluþan kiþisi düþünceler kiþinin kendisinden deðildir. Bunun üzerine düþünce kendisinindir. Bu düþünce dýþtaki kolektif düþüncelerle giriþip sýnýrlanýp kýrpma eklemeleriyle yeniden kolektif olur. Kiþiler ve üretim hareketi dýþarýdan ve kolektif olandandýr. Ahmed'in yaptýðý tasarým, Mehmed'in yaptýðý bir buluþ; hem dolaylý hem doðrudan kolektif etkiden olmakla kolektif mirastýr.

Kolektif mirastan fazla olan kýsýmla sizdeki niceli tasarým sizindir. Ne var ki siz o buluþu yaparken; sizin dýþýnýzdaki kolektif oluþ size ekmek, kundura, kumaþ, saðlýk geliþtirmesi yapýp bunlarý üretiyorlardý. Sizde bu sayede buluþ yapýyor buluþunuzu ekmeðe, kunduraya kumaþa saðlýða vs.ye karþýlýk olarak ortaya koyuyordunuz. Yani yine kolektiftiniz. Kaçýþ yok.

Ýþte kolektif oluþun zorunlu bað enerjisi budur. Ýþte emek gücünün toplum dýþýnda oluþamamasýnýn nedeni ile kolektif ýralý olmasý buydu. Yine bir alan bilgisine karþý, farklý bir alan bilgisine karþýlýk olan teknolojilerin üretilip, takas edilen giriþmeleri de; kolektif katýlýmla kolektif sahipliðin bað dokusudurlar.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Anlamak Gerek 26
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.