..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Bir dost nedir? Öteki ben. -Zenon
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




17 Mayýs 2017
Ekici ve Çoban Gruplarýn Diretisi 5  
Bayram Kaya
Devri sadet (sadet devri-mutluluk çaðý) bitmiþ; hýrs, tamah, kin, gözyaþý, içinde hasedin, fesadýn da sürece karýþtýðý toplumsal tedirginliklerle sarsýlan yeniçaðlar baþlamýþtý. Ýnsanýn insana tahakkümü baþlamýþtý. Tahakküm, adaletli ve adil olmayý söyleyen süreçti. Saltanat ve devletlû olmak baþlamýþtý.


:GDB:
Ön ittifaklar, Ýlahi yapýlardý. Ýlahi yapýlar erken dönemin sonuna geldiklerinde El mana düþünmesini taþýyan benci tartýþmalarýn duygu ve hayalleriyle fýkýr fýkýr kaynýyordu. Kaynayan düþünce som insan bencilliðine hitap eden düþünceydi. Hayata bakýnca hayat bencillik üzerineydi ama özellikle de bencil olmak için doðmuþ gibiydiler.

Hayata baktýðýmýzda, korunmasý için öküze boynuz, file hortum, aslana pençeyle yýrtýcý diþ, ceylana çevik bacak; bakteri ve mikroplara organizma bedenine eklemlenme; virüse baþka DNA’lar üzerinde kendi formunu inþa ettirme vs. türü yetenekleri verilmiþ gibi olmakla da bunlarýn ara boþluklarýný dolduran akbaba, çakal, sýrtlan türü çürükçüllere; atýkla beslenme yaptýran zincirleri de görürüz.

Organizmalar bu tür farklý korunma yöntemlerini, olasý kýlýnabildikleri kadarýyla koloni, sürü gibi sosyal oluþun durumlarý içinde de oluþurlar. Ýnþa sosyal oluþla kalmaz. Arýlar gibi karýncalar gibi maymun gibi Afrika kargasýnda olduðu gibi alet kullanýcý ve iþ bölüþümü içinde olmalarýyla; kimi süreç iliþkileri iþini insan gibi olamamakla birlikte, kendi süreçlerini üreten iliþkilere kadar götürebilmektedirler.

Bu açýdan baktýðýmýzda canlýlarýn korunmalarý ve hayatlarýný sürdürmeleri için her bir yaþam; her bir farklý donaným sahipliðidir. Yaþam, hayatlarý; sosyal iliþki ve olasý üreten iliþkileri üzerinde tekrar ayný ortak noktada buluþturmasýyla hayat; sosyal oluþ ve üreten iliþki üzerinde organizmalarda ikinci bir ortak özellik olmuþ gibidir.

Yaþam taþýyan organizmalarla bizim birinci ortak özelliðimiz bencillikti. Hayvanlarla bencillik üzerinde temas kurabildiðimizi unutmayalým. Bir köpeði, açlýk bencilliði üzerinde bize karþý duygulu yaparýz. Bir aslaný, bir koyunu; benzer kaygý ve heyecanlarý güden bencillik duygularý üzerindeki yaklaþýmlarýmýzla uysal ve temas edilir yaparýz.

Ýnsan bin bir zorlukla doðada saðlamasýný yapan bencilliði üzerinde, önce sosyal yapýlarý; sonra da üreten iliþkili, ön ittifaklý toplumsal yapýlarýný inþa etmiþtir. Þimdi üreten iliþkili toplum sal yapýlarý üzerinde yeniden benci düzlemli sahipliklerin peþindeydi. Ýþte bu bencillik; hayatýn bize verdiði ve diðer canlýlarla da ortak karakterli olan som bencillik deðildi.

Bu bencillikte elbet som bencilliðe dönüktü. Ama sosyo toplumsa yapý üzerinde öðrenmiþ bir bencillikti. Öðrenmesi kendi dýþýnda; kendi varlýðýndan ve kendi bilincinden baðýmsýz olmakla, zorunlu ve iliþkin yasalarý ancak sosyo-toplumsa güç üzerinde saðlanan öðrenme yeteneðiyle tekil bir bencillik oluyordu. Ýnsanýn sosyo toplumsa iliþkileri olmadýðý zaman; insan hayatýn, kendisini korunma yaptýðý ilk bencil oluþ düzeyinin üzerinde koruma yapýyordu.

Ýþte bunlarý görmediðimiz zaman yapacaðýmýz durum deðerlendirmeleri bizi yanýltýr. Üreten iliþkili ittifaký yapý, kiþi insan öðrenmesi içine yetenekler ivmesi katmýþtý. Hani bu öðrenme kiþiye bir koyunu besleyip bakar olmakla; tek baþýna tohum eker biçer konum içinde olmanýn grup tavýrlý uðraþlarý grup eliyle gruplar tekil insanýna da kuplaj etmiþti (aktarma, yansýma, geçiþen etki etmiþti).

Hani nerdeyse bir kiþi bu donanýmýyla (mücehhez oluþuyla) maðaraya çekilip Robinson Cruseo gibi kendi baþýnýn çaresine bakabilecek bir yetenekti. Sosyo toplum üzerinde böylesi donaným kazanan tekil insan, geldiði geliþmiþlik düzeyi içinde bu tarz donanýmlarýnýn etkileri içinde; bu tarz som bencil sahiplik düþüncelerini beyninde geçiriyordu. Bu hal bir belirip bir kaybolan anlamlarýyla kiþisi fantezi düþünceler, insan beyninin ýþýk çakýmlarýydý.

Ön ittifaký niceleyen süreçler insaný bencilliðe kaptýrdý. Ýnsandaki bencilliði körükledi. Kiþide bencil oluþa iþtahý açtý. Ve insaný iþtahlý tutan geliþmeleri ortaya koydu. Geliþen süreç olanaklarý bu tarz düþünceleri, insanýn eline vermiþti. Herkes deðilse de süreç içinde kendisini derin düþünmelere kaptýran Claude Bernard’larý, Saint Simon’larý vardý. Bu tarz durum süreç gidiþini, insanlarýn ilk baþta olduklarý temel düzlemle olunan en baþa sarýyor gibiyse de, durum; hiç te öyle deðildi.

Çünkü baþta som bencilliðin yanýnda, insanýn üreten meslek bilir olduðu durumu olan özelliði yoktu. Yani þimdiki bencil oluþa yönelen bencillik; hiç te yalýn bencillik gibi davranamayacaktý. Oysa bu som bencilliðe yöneliþte insan, bencilce davranýr olduðu kadar da; meslek bilir iliþkilerini de hesaba katmak zorundaydý. Yalýn bencillik içinde olmayan da sosyo toplum ve sosyo toplumsa öðrenmeydi.

Yönelime bencillik, mesleðin gerektirdiði baðýntý iliþkileriyle davranan bir bencillikti. Ýlk bencilliðe göre ikinci bencil oluþtaki köprünün altýnda sosyo toplum olmak gibi birçok durumlarýyla, birçok su akmýþtý. Hedef alýnan bencilik artýk o som bencillik olamayacak kadar “bilen bir bendi”.

Yeni ben düzeyi sosyal iliþkilerle; meslek iliþkili toplumsa baðýntýlar yaþamýþ bir bilinç ve bilen özne olan bendi. Ýstese de som duruma dönmeyecek kadar meslekleri bilme nedeniyle, meslekler iliþkisi üzerinde kendisini kendisine frenleten bir bencillikti.

Meslekler üzerindeki donanýmla kiþisi mal mülk sahibi olmanýn, kiþisel hýrs ve kiþisel tamahýný öne çýkaran El’di. El benci durumdu. Ne getirip, ne götüreceðini hesaplayamýyorlardý. Rüzgâra kapýlmak þimdiden heyecan vericiydi. Rüzgârýn etkisi her birinde bambaþka bir rüyaydý.

Süreç zamana baðlý böylesi öznel sentez ve parçalanma süreçleri oluþla akýyordu. Sentezi gerektiren süreçler bir süre sonra kazandýðý ivmeyle ortamý hayali parçalayan süreçlere dönüyordu. Sentez süreçleri içinde insan, bir kaç mesleki donaným kazanmakla kiþi ve kiþiler sanki kendi baþýnýn çaresine bakarmýþ gibi olmanýn, duygularýna ve heveslenme yaptýrýmlarýna kapýlýyordular. Bu tür heveslere kapýlma iþi genel süreci; kiþinin kendisine, sosyo-toplumuna yabancýlaþmasýna kadar; vardýrdý.

Kapýldýðý düþüncelerini ilk baþlarda kimseyle paylaþmasa da "kendi baþýnýn çaresine bakabileceði fikri”, ilahi sentezli ittifaký daðýtacak denliydi. Bu kabilden içlerini kasýp kavuran mal mülk sahibi olma isteði türünden parçalanýcý süreç yansýmalarýný kiþiler, ciddi ciddi kafasýnda evirip çeviriyordular.

Bu tarz kaynayýþsa düþünce içinde olduktan epey sonra ön ittifaklý ortaklýk; El, mülkü olmakla birçok parçalý bay erki ya da efendi mülkü monark topraklarýna ayrýlmýþtý. Her bir parça toprak, özel El mülk topraklarýydý. Ve eskiye nazire olarak El mülkü; El topraðý diye söylüyorlardý. El topraðý El sahipliydi.

El sahipli topraðýn El paylaþýmlý mana anlayýþýna göre bu sahiplik içinde nasiplen olanla, nasipsiz olanlar yanýnda bir de nasipten kendisine kýsýk ve kýt verilenler vardý. Bunu El böyle takdir etmiþti nasiple olan efendilerdi. Nasipsiz olanlar da mal mülk sahibine çalýþmak zorunda olan kölelerdi. El topraðýndan yoksun, onlarca malsýz mülksüz aciz köleler yine El'in malýný, mülkünü oluþuyordu.

Devri sadet (sadet devri-mutluluk çaðý) bitmiþ; hýrs, tamah, kin, gözyaþý, içinde hasedin, fesadýn da sürece karýþtýðý toplumsal tedirginliklerle sarsýlan yeniçaðlar baþlamýþtý. Ýnsanýn insana tahakkümü baþlamýþtý. Tahakküm, adaletli ve adil olmayý söyleyen süreçti. Saltanat ve devletlû olmak baþlamýþtý.

Devletlû olmak önce El takdirli mal mülkün sahibi olmaktý. Sonra da sahibi olunan maldan mülkten yoksullara muhtaçlara ihsanda bulunmaktý. Bunca nefis karþýsýnda zor iþti devletli olmak doðrusu! Devletli olmanýn saltanat (sürme) özellikleri sayýlýyordu. 1 deniyordu adil ve adaletli olacaksýn. 2 Ýzzet ve ikbal ile devletlû olacaksýn. 3 cesur ve güçlü olacaksýn. 4 iyi bir çoban gibi tebaayý yönlendireceksin diye türlü türlü vasýflar sayýlýp duruyordu.



Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.