En büyük mutluluk ve en büyük sýkýntý anlarýnda sanatçýya gereksinme duyarýz. -Goethe |
|
||||||||||
|
Bu iletime ve senkronlumasý yapýlan mananýn korunmasý iþi de totem simgeyle "atýlý" kýlýndý. Kiþiler anlamýn toteme atýlý kýlýnmasýyla mana edilen bu anlamlarý; yani kiþiler anlamla, totemi bir arada eþleþtirdiler. Yaðmurun kendisi, hem çevresel alan etkili bir oluþmadýr. Hem de yaðan yaðmurun kendisi çevresi içinde bir alan etkisini ortaya koymaktadýr. Yani alan etkisi olmanýn kendisi de bir alan etkisi ortaya koyuyordu. Yani bir çevredeki alan etkisinin eseri olan yaðmur, þimþek, gündüz oluþ, karanlýk türü her bir parçalý durumlarýn kendi alan etkileri de etkiledikleri kiþilerin ve çevrenin de ruh halini oluþurlar. Bu etki, tepki eþleþmeli ruh halleri de kiþinin bencilliðini güden, her bir aný duygularýnýn yerine geçerler. Ruh halleri kiþinin bencilliðine baðlýdýr. Kiþinin bencilliðine baðlý olan þey; sanki dýþtaki nesne olan þeyin kendisidir. Ruh hali o þeyin kendisi olmadýðý halde o þeyin kendisi gibi fiziki kimyasal etkili bir alan etkisi ile kiþinin bu duygularýný artýrýp, azaltýrlar. Bencillik oluþmadan, ruh haliniz oluþamaz. Ruh haliniz belirmeden de, bencilliðiniz dýþa açýlamaz. Ýþte kiþinin bencillik güdenli duygularýný harekete geçiren ruh halleri; sosyal alan içinde bir simgeyle (totem ile) yoðun etki kýlýnýr bir mana ile eþletilmeydi. Bu eþlem ilik ve eþlem siler; kiþiye totemdi ve totem etkisi olan bir ruh haliydiler. Totemin bir þeyi, bir þeyin yerine koyan eþletme sembolizmi olmasý demek; totemi mana anlayýþlý belirimlerin giderekten totemi mana anlayýþlý inþa aþmanýn, özü olmak demektiler. Totemi simge; grubunun içinde totem atalarýný, geçmiþlerini ve grubun þimdisi ile birlikte bir tasavvur olmakla hepsi kiþi bencilliði olan düþünmelerini mana ediyordular. Bu tarz simgesel mana edilme tarzý totem alan içinde totemi simge. Ýttifaký alan içinde ilahi simge oluyordular. Kiþilerin toplam bencilliði grup (totem) bencilliði; gruplarýn toplam bencilliði de ilahi bencillik olur. Mamon mülk sahibi bencilliðiydi. Toplam bencilliðin belirebilmesi de ittifaktaki gruplara göre düzen ve senkron kýlýnmakla oluyordu. Bir grubun ilkin yalýn grupla olan totem aitlikleri vardý. Totem aitti gruplar ittifak içinde “totem atadan” olmalarýnýn, totemi sosyal kimlikleri yanýnda bir de gruplar arasý ilahý vardý. Totemler sentez olucu ilah kimliðini taþýyamaz olduklarý için grup düzlemlerine göre totemler yedek ve yardýmcý ilahlardý. Bu nedenle ilahi düzenle ilah, dýþtan ikinci kez gruplar arasý sosyal baðcý bencil oluþun simgesiydi. Totemi ruh, bir grubun kendi yaþamlarýný, kendi tutum ve düþünmelerini kendi totemi, üzerinde sembol kýlmalý eþletim yapmanýn özümlemeleriydi. Grup varsa totem alan da vardý. Totem alan da, ancak grup üzerinde var olabiliyordu. Grup ve totem alan ikisi birlikte ete kemiðe bürünüyorlardý. Etki genel ve evrenseldi. Genel etkiyi, özel totemi alan kýlan da gruptu. Grubun bencil amaç birliði olan þey de, grubun mana düþüncesiydi. Grup, somut iliþkiler davranýþýydý. Totem bu somut iliþkilerin soyut mana simgesiydi. Totemi mana simgesi ittifak içinde gruplarýn birbirine göre tanýnmýþlýðý olmakla, ilahi simgeydi. Totem alan, ittifak içinde grup gibi parçalý bir alan etkisiydi. Grup sürü sosyal yaþamýndan çevrimli olabilen bir parçaydý. Totemi alan, genel çevre etkisi içinde yalýtýlýþla, sosyal alan içinde çevrim eþen bir parçadýr. Nasýl grubun bir ruhu varsa, grup kiþileri bu ruhu, totem alanýn ruhuyla giriþtirir. Kiþiler; parçalý kendi bencil ruhlarýný, sosyal grup ruhu kýldýlar. Yani grup ruhu “kiþilerdi bencil ruh” giriþmesidirler. Grup içindeki bu çoklu grup ruhlarý totem ruhla iliþkilenip; grup ruhunu tekil ve yalýn bir ruh kýldýlar. Grup ruhu ile totemi ruhun ikisi birlikte bir tek ruh oluþu ortaya koyarlar. Evren özel þartlarý içinde, her þeyi olasý kýlan; her þeyi süreç kýlmakla özel baðýntýlý kýlan, genel bir ruhtur. Yani evren de evrensel bir ruhtur. Totem alanlý ruh ve kiþi ruhu, evrensel ruhtan ötürü olasý olmaktadýrlar. Ama totemi alanlý ve kiþi alanlý özel baðýntýlý parça ruhlar, bütünün kendisi deðildirler. Bunlar özel baðýntý ile yansýyan, kýsmi bir bütün sel ruhturlar. Nasýl totemi alan, çevreden yalýtýlmýþ parça ve tanýmlý bir sosyal ruh olmakla çevrenin tamamý deðilse; totemi alanlý kiþi ruhu da; dünya ruhu da; evrensel olan ruhun tümdeþeni, deðildirler. Genel baðýntý içinde bir þey her þeydir. Maddedir, manadýr, harekettir, zamandýr, mekândýr, hacimdir, boyutlardýr vs. olur. Özel baðýntý içinde ise bir þey çok az þeydir. Sýnýrlýdýr, tanýmlýdýr. Kesikli ve parçalýdýr. Genelliðin kýsýtlý özel hal ile iþlevle belirme þeklidirler.
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |