..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
Sevgi en azgýn yüreði uysallaþtýrýr, en uysal yüreði azdýrýr. -Alexis Delp
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




26 Temmuz 2016
Yapýnýn Temelinde Ne Var? 3  
Bayram Kaya
Görecelik bir çeliþme türüdür. Söz gelimi saf madde yoktur. Saf dediðimiz oksijen, altýn vs. ayný atom yapýsýna ait; belli enerji düzeyli oluþlarýndan ötürü, þeyler bu tür atom sal yapýlarýndan dolayý saftýrlar.


:AJGB:
Ýzin verirseniz burada felsefi motivasyonuma girmek istiyorum. Benim görüþümce felsefe bilimler sentezi bilimsel düþünce olmak zorundadýr. Yani bilimler bilimidir. Genel bilim yasalarýndan açýlýmla, bilimsel olmak zorundadýr. Boþ söz tartýþmasý felsefe deðildir. Boþ söz tartýþmasý imanýn ve inancýn iþidir.

Erken dönem anlamasý; inanç olan saný kanýlarla baþlayýp, deneysel oldukça bilim ve felsefe olmuþtur. Ýnanç; mana ve anlamalar oluþuyla zihin yetileri olmaktan öte; inancýn fiile ve fiili açýlýmlarýn deneysel olan yeni yeni geliþmelere dönüþemeyen her bir anlamalarý, inanç oluþuyla kalmak zorundadýr.

Ýman; totem dönemden ön ittifaký dönem içine geçen sosyal yapýlarýn akdidir. Ýman ilk kez ön ittifaklý gruplar arasý sosyal yapýlarýn kült merkezinde ön ittifak içine (söz ile) okuduklarý bildirgeleriydi. Bu tür manifesto ya da deklarasyonlar ön ittifak içi grup yapýlarýnýn ön ittifaklý ilahi yapýya olan sadakat ya da baðlýlýk dediðimiz yeminleþmelerini içeren antlardý (ahitlerdi).

Sosyal sözleþmenin kiþiler nazarýndaki manasý; kiþilerin o ittifaka baðlýlýk ve sadakatleri olmakla imanlarýydý. Ýnanç kiþilerin çevrelerini ve çevrelerinde olup bitenleri çevresel yansýmalardan etkileniþi ile bu etkilenmelerini geliþi güzel dile getiren mana anlamalarýydý. Pekiyi de iman niye vardý?

Ýman, totemi mana anlamasý olan sadakate karþý; ittifaký sözleþmeye baðlýlýk olmakla ortaya kondu. Yani yalýn ve izole totem sürece baðlýlýk olan zaman deðiþmiþti. Deðiþenin eskinin yerine; gruplar arasý iliþkilere sadýk oluþla, Ýttifaka baðlýlýk andý; iman olmuþtu.

Ýttifaka baðlýlýk totem gruba baðlýlýðýn önüne geçmiþti. Buna karþýn kiþiler totemi aitlikten kolay kolay vaz geçemiyorlardý. Kiþiler totem aiti olmalarýndan ötürü, ilah aiti olmayý benimser olmayý hiç içlerine sindiremiyorlardý. Totem gruplar arasý kültürel çeliþki çok büyük ve çok derindi.

Bu nedenle ilk imaný belirmeler, ön ittifak içinde ortaya kondu. Kiþiler imanlarý gereði ön ittifaklý ilah aitleri oluþlarýný yinelemek zorundaydýlar. Kiþiler kült merkezinde imanlarýný yinelemek ve imanlarýný tazeleme törenleri içinde yaptýklarý seremonilerle kendilerini göstermeyle yükümlüydüler.

Bu nedenle totemi damgaya karþýn, ittifaka baðlýlýk önemle ve kuvvetle vurgulanmaktaydý. Ýttifaký dek aitliklerin imaný olan ritüelleri ön plana çýkmýþtý. Ýttifak hafýzasý geçmiþi ve geri beslenmeyi biliyor ve unutkan olmuyordu.

Buna karþý kiþi hafýzasý unutkandý. Unutkan olan hafýza ezber yapýp, imaný ritüel içindeydi. Sosyal anlama içinde kültürel söylemlerin kolay anlaþýlýr olmasý nedenle abartýlýp öne çýkmasý sonucunda sentezi yapan nesnel nedensellik unutuldu. Nesnel nedenselliðin geri beslenmesi kiþiler nezdinde unutulmakla kültürel geleneksel totemi aktarýmlar giderek gizem sel bir havaya büründü.

Kýsacasý ön ittifaklý oluþum süreçleri içindeki çatýþan totem kültürleri nedenle sosyal alandaki kiþiler ittifaka baðlýlýk yerine; toteme baðlýlýk ifade ediyordu. Toteme baðlýlýðýn kýrýlmasý gerekiyordu. Toteme baðlýlýðýn kýrýlmasý, ittifak aiti olmakla olasýydý. Ýttifak aiti olmak ta iman oluþla söyleniyordu. Ve ittifak aiti olmak ta (mensupluk ta) imana baðlýlýkla,” imaný” ritüelime etmekle tescil ediliyordu.

Köleci dönemle birlikte, üreten emek iliþkili, totem meslekli sentezci olan sosyal manifestolar; üreten totem meslekli giriþmeler; totemdi sosyal gruplar arasýnda yapýlan mukaveler (sözleþme) olmaktan çýkmýþtý. Totemdi gruplar arasý ittifaký sözleþme olmaktan çýkan antlaþmalar; köleci sistemde efendiyle köle arasýnda bir sözleþme (mukavele) oldu.

Köleci dönemle birlikte mukaveleler özel mal mülk sahibi efendilerle; çalýþmasýndan, emeðinden gayrý bir þeyi olmayan; maldan, mülkten yoksun köleler arasýnda mukavele ve ant içme oldu. Ýþte efendi ve köle arasýnda yapýlan mukavelelerin (sözleþmelerin) kiþiler üzerinde içilen andý köleci dönemle birlikte köleci iman oldu.

Köleci aþmadan sonra iman, totem gruplar arasý ittifaký gözeten sosyal mukavele olmaktan çýktý. Mal ve mülkün eþitsiz biçimde rýzk olarak Mamon tarafýndan keyfi daðýtýlmasýna inanmaya; iman dendi. Mal mülk neye karþý eþitsiz daðýtýlýyordu? Ön ittifak içindeki iman sözleþmesine göre gruplar arasý totem meslekli üreten iliþkilerin ortaklaþmasýndan doðan saðlama ve zenginlikler ittifakýn olmakla herkesindi.

Herkesin olana karþý mal mülk, eþitsiz ve keyfi daðýtýlýyordu. Ortaklaþma üzerinde ola gelene karþý fiili bir olupbitti durum vardý. Bu olupbitti, mal mülk cinayetleriyle ve sosyo toplumsal tedirginlikleriyle ayyuka çýkmýþtý. Bu çatýþmalarýn mana anlamasý köleci iman üzerinde yürütülüp geniþ kitleleri köleci iman üzerinde ikna edeceklerdi. Yani köleci iman sözleþmesi efendi ve kölenin varlýðýný onaylýyordu.

Ýçilen yemin; irade sahibi efendiye baðlýlýktý. Ýradesiz ve aciz olan köleliðe razý olmayý dile getirmekti. Mülksüzler kendisini kul oluþla (köle oluþla) kulunuz-köleniz diye tarif edip; efendilerine, sahip ya da sahibim diye hitap ediyorlardý. Köle mülk sayýlmýþtý* "... Mülk edinilmiþ bir köle ile kendisine temiz rýzk verdiðimiz ..." diyen manaca oluþmalar sonunda efendiler iradesi olanlardý. Köleler eþitliði ve iradesi olmayanlardý.

Köleci dönemle birlikte iman efendiye teslimiyet ve itaatti (biatti). Efendiye kul-köle (abd ve abdetun) olmaktý. Abd erkek köleydi. Abdetun; cariye, halayýk da dediðimiz kadýn köleydi. Ýsimler artýk falanýn kölesi anlamýna... abd'la baþlayacaktý. Abd el lat, abdetun el uzza gibi.

Köleci dönemle birlikte efendiye kölelik ve baðlýlýk olan iman; totem gruplar arasý totem meslekli ittifak sentezini oluþan sosyal mukavele olmaktan çýkýp; köleci inancýn içine sokulup, kalmýþtý. Bu açýklamadan sonra ana felsefeye yeniden döneyim.

Varlýk ya da varoluþ, hem bir etkilemedir hem de bir etkilenmedir [yansýma ve yansýtma oluþtur (yansýlanmadýr)]. Eþ deyiþle (eþleyiþle) nesne; etki ve etkilenme oluþla manadýr. Somuttur. Mana olan nesnedir. Nesne olan da manadýr. Yani varlýk ikili ya da çoklu yansýmadýr.

Varlýk ve mana birlikte olan, birlikte giden, birlikte yansýyandýr. Biri deðiþerek ötekisi olandýr. Bir arada ve birbirine baðlý oluþla birlikte yansýma ve baðýntý þeklidirler. Varlýk ve yokluk manasý her ikisi birlikte kavranmakla, biri varken diðerinin olmamasýdýr. Biri burada yokken, diðer tarafta bir baðýntý belirmesi oluþla var olandýr.

Etki, etkiye uðrayan üzerinde anlam olur. Etki; anlam oluþla nicelce etkiye uðrayanýn üzerinde birikir (þarj olur). Birikmeler, etkiye uðrayanýn üzerinde çeliþkiyi oluþurlar. Çeliþki, kesikli sürekli olay ve oluþ olmakla devinimdir.

Çeliþkiye düþmeyen hiç bir var oluþ anlamýný oluþturamaz. Etki etmeyen hiç bir nesne anlamýný ortaya koyamaz. Evrendeki her þey çeliþkili birliktir. Çeliþkilidir. Görecedir. Göreceli olmayan bir þey yoktur. Çeliþki, özde kutuplaþma ve polarmalanma olan alan etkisidir. Dýþta bir bað ve baðýntý yansýmasý olan görecelik bir þeyin bir þeye göre giriþmesidir. Yalýtan ortam giriþmesiyle görece olan, özel baðýntýdýrlar.

Görecelik bir çeliþme türüdür. Söz gelimi saf madde yoktur. Saf dediðimiz oksijen, altýn vs. ayný atom yapýsýna ait; belli enerji düzeyli oluþlarýndan ötürü, þeyler bu tür atom sal yapýlarýndan dolayý saftýrlar.

Oysa atom; nötron, proton ve elektronla bileþiktirler. Nötron, proton, elektron da atom altý kuarklar, leptonlar, fotonlar vs. ile sentez olmakla; altýn ve oksijen de görece saftýrlar. Yani saflýk ta sentezi oluþta görecelidir. Yani saflýk ta çeliþikliktir. Ayný atom düzeli enerji konumu safken; atomlarýn kuark, lepton gibi parçacýklar içermesi görece hem sentezdirler, hem de sentez olanlarýyla çeliþikliktirler.

Her düzey ve düzlem görecedir (bir þeye göre olmaktýr). Çeliþkilidir. Gelip geçici çeliþkili birliktirler. Tabi ki sosyal yapýlar da, toplumlar da bu sondan kurtulamazlar. Her düzey ve düzlem baðýntýsý bu görecelik iliþkisiyle iþlerledir (kesikli sürekli, çalýþýr, çeliþir, geliþir, dönüþür, devinir, ölür, zamaný akýtýr vs.).

Bencilliklerimiz de görece bir düzey düzlem iliþkisi oluþla, görecelik iliþkisi içindedirler. Her bir görecelik iliþkisi; çeliþkin bir enerji düzey ve enerji düzlemi biçimlenmesi olmakla durumsal (potansiyel) etki ve eylemselliktir.

Su molekülü bileþik olmasýna raðmen, görece saftýr. Molekül zaten bileþik demek ve bileþiklerin en küçük yapý taþlarýdýr. Yani su molekülü; hidrojen, oksijen düzlemine göre sentezdir. Hidrojen, oksijen düzlemi su molekülünün geçmiþidir. Týpký kuarklarýn, fotonlarýn, leptonlarýn, mezonlarýn vs. atomun geçmiþi olmalarý gibidir.




Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Anlamak Gerek 26
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.