Yaþam hoþtur, ölüm rahat ve huzurludur. Zor olan geçiþtir. -Asimov |
|
||||||||||
|
Totem meslekleri, üreten iliþki oluþla ön ittifaklarý ve ön ittifaký sentezi ortaya koyarken; ön ittifaklar ve oluþan biyo sosyal ve kültürel ve toplumsa inþalý adýmýn sentezi, genel olarak sosyo öznel anlayýþ paralelinde ve daha çok sosyo öznel anlayýþ içinde oluþla ifade ediliyordular. Bu dönemler bu nedenle ilahi anlayýþlý dönemlerdi. Totemi yönetimin merkezi olan süreç; ön ittifak içinde birleþti. Baðlaþýk hareket eden ve sentezlenen gruplar ittifaký; üreten iliþkiler giriþmeli oluþla ortak akla; ortak sentezi bilince ve tüzelin lige dönüþtü. Ýþte bu kültürel ve yönetsel sentezli dönüþme, kült temsilciliði ve kült yönetimiydi. Artýk saygýlama tapýmý totem yalýnlýða deðil sentezi kültür, sentezi aitlik ve sentezi yönetimin gücüneydi. Bu sentezi kült merkezi algýsýnýn içinde her bir totem temsilcilerin birbirine göre temsilciliklerine ilah dendi. Ýlah kavramý, totem temsilciler eliyle, bir tek totem grup birliðine ait oluþla; tekildi. Ama ittifak içinde üç grup varsa, üç grubu temsilen tekilliklerin her biri, üç gruba ait üç ilah olmakla çoðulluk oldular. Yine totem grup kiþileri olup ta kendi içinde üremi çoðalmalarý yasaklanan bu saf katýþýksýz etnik kiþilerin her biri ittifakýn melez insanlarýna göre ilahtýlar. Yani "tekil görünümlü totem grup ilah algýsý", grup kiþileri sayýsý kadar "ilah çoðullaþmasý" oluyorlardý. Grup 30 kiþiyse, 30 ilahtýlar. Bunlar totem grup temsilcisi oluþla ittifaký takdir eden, ittifakýn melez insanlarýna bilmediklerini öðreten ve ittifaký düzenleyen oluþla da ilahtýlar. Ölmekle sayýlarý gün gelip tükenecekti. Tükenenlerin yerlerinde býraktýklarý boþluk devinmeli algý, sembollerle dolduruldu. Ön ittifak içinde sentezi olana tapýmlý yönetimin merkezi oluþtu. Bu oluþma kült merkezli tarihselliði ortaya çýkardý. Böylece kült merkezli (tapým eksenli) yönetimin biçimlenen iskeleti ortaya kondu. Yönetimler bu biçimlenmeye ister bilinçli þekilde uysunlardý ya da uymasýnlardý! Yönetenler bunun farkýnda olsunlardý ya da olmasýnlardý! Kendisini kült olarak belirten bu zorunluluk, eninde sonunda kendisini duyurtuyordu. Kendisini duyurtan bu zorunluluk; "yönetim olarak, kült merkezi olarak geçmiþi sentezi arþiv etmekti". "Geçmiþin seçme ayýklama yapýlmýþ kýsýmlarýný, inþanýn kuralý yapmaktý". "Bu inþa, sosyo toplumun hafýzasý dediðimiz sosyo toplum belleðini ve sosyo toplumun unutmamasýný oluþmaktý". "Bu sürecin devamlýlýðý demekti". "Sosyo toplumun hafýzasý; geçmiþi depolamakla þimdinin inþasýný ortaya koymak demekti". "Þimdilik sözlü aktarýmlar ve yontu üzerinde yapýlan iletiþmeler organik yollar üzerinde depolanan bu bellek içerikleri kategorize bilgi içinde kalýplanmakla, hafýza sürecini kategorize eden arþivlenmeydi". "Kategorize etmeli anlatýþ, düþünülüp taþýnýlýp, böyle olsun diye kesikli sürekli oluþla ortaya konmadý”. Söz gelimi, kült merkezinin çevresi yeryüzüne doðru geniþledikçe, kült merkeziyle geniþleyen alan arasýndaki bire bir baðýntý kuran iletiþimde gecikmeler aksamalar ortaya çýktý. Böylece merkezden çevreye doðru geniþleyen, uzaklaþan alan içinde yönetimin gözü, kulaðý, eli, ayaðý olan temsilcilikler kategorize edildi. Bu temsilcilikler bey, ensi (vali vs. türü) yetkilenmeli oluþla anlam geniþlemesine uðradýlar. Yani geliþen durumu yönetmenin organizesi, kendisini; biçim olarak dayattý. Bu zaten baþlý baþýna kategorize olma ve organize olmaydý. Kiþiler üzerinde bellek ediþ; bilinç kýlýþ kiþileriyle ölürken; sosyo toplumun belleði çocuk, genç, yetiþkin kuþaklar kesikli sürekliliði aktarmalý zincirleme oluþuyla; ölmezlik kazanýyordu. Yani yönetim bir yandan organik tazelenmelerle, öznel hafýzaydý. Danýþýlmaydý. Sosyo toplumsa bellek, diðer yandan da hard disk olma, dividi, sidi olma türü maddi hafýza kayýtlarý olan verileri (datalarý) de içeriyordu. Yönetim ve kült merkezi bilgi iþlem ve bilgiyi deðerlendirme oluþla karar alma, karar vermenin iþlemler dizgeli oluþunun merkeziydi. Ýþlem merkezi de giderek karmaþýklaþýp entegrasyona dönmeydi. Bu karmaþýklaþan entegrasyonlar ne tür tek tek uygulamalar eþgüdümünden oluþuyordu? Söz gelimi kiþi mülkiyetli bir imtiyazýn ihtilafýnda ya da kiþi ölümlerinde hafýza olucuydular. Veya kiþi unutmalarý karþýsýnda, sosyo toplum belleði oluþla arþivdiler. Nitekim kiþilerin akýl yitimleri sonunda oluþan bir mülk imtiyaz hakký, sorunu; yönetimin belleði ve yönetimin depo bilgi arþivi oluþla devreye girer. Yönetim ya da kurumsallýk, böylece kiþilerine görevsel yükümlülük sunuyordu. Yani yönetimin inþasý birden deðil, imbikten süzülen ayný süreçlerin yineleyen binlerce deneyin bir cümleye dökülen kural kaide olmasýyla inþalaþmaydý. Geçmiþteki erken dönem sosyo toplumlarýnýn hafýzasýnda ve inþanýn kuralý içinde; "mülkiyet sahipliði" yoktu. "Rýzk olma ve rýzk kavramý" yoktu. Rýzklarý daðýtan güç olan; "rýzklarý tanrý verir" inandýrýlmasý yoktu. Ýnandýrmak için gizlenen bir þey de yoktu. Her þey somut ve anlaþýlýrdý. Yine erken dönem içinde "mülkü dilediðine dilediði gibi daðýtmanýn" söyletilmesi ve grup totem bilinci, edinmesi yoktu. Bunlar bilinmiyordu bile. Ve bunlarýn bilinme ihtiyacý dahi duyulmuyordu. Belki kiþi egolu nedenle bir av veya bir yiyeceði ilk önce sahiplenme ve tüketme isteði kendini ara sýra olasýlýkla deþifre ediyordu. Ancak sosyo toplumsa totemi hafýza, zaten bu içgüdüyü, öðrenme karþýsýnda bir süre; birinci öncelik olma sýralamasýnda çýkarýp, bu bencil eðilimi ikinci üçüncü sýraya geriletiyordu. Totemi öðrenme gündeminin içinde birinci sýrada önceliði grup yararý ve grup zenginliði alýr. Totem kiþilerini bu davranýþlara sevk eden tutumlarý meþrulaþýyordu. Kýsacasý köleci döneme dek, determine eden sosyo toplumsa hafýzada ve inþanýn temelinde; grup yararý ve grup zenginliði olan saðlama ve bunun baðýntý lamasý vardý. Yani ilk belirlenim koþul ve kuralý içinde mülkü ve köleliði hafýza eden ve mülkiyetçi iliþkiyi inþa eden sosyo toplumsa sözleþme yoktu. Özel mülkiyetçi anlayýþ asla ilki olur sosyo toplumsa hafýza ve inþayý baþlatmazdý, Doðada saðlama yapýlan dönemde özel mülkiyetçi iliþki, bir çekim alaný deðil; bir daðýtan inþayý ve sentezi bozan merkezi olurdu. Özel mülkiyetçi anlayýþ, totem inþayý baþlayýþ süreci içinde; zaten hiç olamazdý. Bu nedenle erken dönem içinde bilinmeyen özel mülkiyet, bu dönem içende ana belirleyenle inþa kuralý ve toplumsa inþa deðildir. Ve rýzk, rýzklarý daðýtma köleci toplum öncesi sosyo toplumsa hafýzanýn arþivi deðildirler. Bu nedenle köleci mutabakatýn içine, kiþi ve kiþiler çýkarlý virüs bulaþmýþtý. Bu virüs, geniþ çoðunluðu mülkten yoksun kýlýþla bu kiþileri mülkü olanlara ihtiyaçlý kýlýyordular. Böylece mülkü olanlar ihtiyaçlý olanlarý kolaylýkla yönetip güdüyorlardý. Ýstediklerini yaptýrýyorlardý. Sürecek
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |