..E-posta: Þifre:
ÝzEdebiyat'a Üye Ol
Sýkça Sorulanlar
Þifrenizi mi unuttunuz?..
"Sevgi bilmekten doðar." -Mevlana
þiir
öykü
roman
deneme
eleþtiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katýlýmý
Yazar Kütüphaneleri



Þu Anda Ne Yazýyorsunuz?
Ýnternet ve Yazarlýk
Yazarlýk Kaynaklarý
Yazma Süreci
Ýlk Roman
Kitap Yayýnlatmak
Yeni Bir Dünya Düþlemek
Niçin Yazýyorum?
Yazarlar Hakkýnda Her Þey
Ben Bir Yazarým!
Þu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm baþlýklar  


 


 

 




Arama Motoru

ÝzEdebiyat > Bilimsel > Felsefe > Bayram Kaya




10 Þubat 2015
Ýdealize Etmek 7  
Bayram Kaya
Tarihsel süreçte takastý olan alan nasýl; mal, mülk, kâr, rant, kira, faiz gibi birçok köleci kazanýmlarý desteklemenin parçalý süreç baðýntýlarýna dönüþmüþtü?


:HFC:
Fakir olanýn has bel kader zengin, zengin olanýn has bel kader fakir durumlara dönüþme piyangosu sistemin ana özünü deðiþtirmiyordu. Birilerinin, hem de hatýrý sayýlýr bir çoðunlukla birilerinin mutlaka fakir kýlýnýp emeklerinin þu veya bu yolla iç edilmesi gerekiyordu. Ana gereksemelere doðru yöneltilen alan içindeki zaman zemin düzlemi bu yönelimlerin kesikli boþluk zemin devindirilmeleriyle belirlendi. Bu yönelimi gerçekleyecek çaba ve gayretlerden biri olan düzenlemeler de, üreten iliþki sonrasýndaki ürünle; farklý ürünü takas etme sürecinin arasý; mal sahibi olma fikriyle enfekte edilmiþti.

Artýk her þey bu enfeksiyona göre belirtilerle enfekte olacaktý. Enfeksiyon kendi gerisini veya üzerine ikame olduðu alanýn ana devinme baðýntýsýný gizliyor hep kendisini söz konusu yaptýrýyordu. Artýk hep enfeksiyonla uðraþýlacaktýk. Enfeksiyon gerisi referanslarý ve sapma açýsý görülemeyecekti. Görülür olaný da çok pahalýya mal olan bir sýnýf mücadelesine dönüþecekti.

Enfeksiyonun kaynaðý da üreten iliþkilere göre paylaþým deðildi, takdir ediþle paylaþtýran güç olan ilahi güçtü. Ýlahi iradeli güç kader, kýsmet, þans, talihi yaratýþla bu kurayý çekmiþti. Dilediðine dilediði kadar mal-mülk verip; dilediðine de mal, mülk vermemiþti. Bu öznel ve ilahi belirlenimcilik içinde malý mülkü olmayanlar sabýrla, tevekkül içinde olacaklardý. Bunlar çok önemli bir köleci teþhis vurgulamasýydý.

Köleci sistem ana gereksinmeler karþýlamakla genel baðýntýn olan sistem özeðine; bu genel baðýntýyý toplumsa bilinçli baðýntýyla kesikli sürekli olacak biçimle kýlmak yerine; toplumsal süreci bu referansla parça olaylar düzenlenmesine dönüþme nesnelliði yerine; bu gerçekliði ilahi öznel irade ile kýlýflanmakla enfekte etmiþti.

Köleci ittifaka dek sürece egemen olan ve süreci belirleyen insandý. Ýnsan köleci sistemle toplumsal olan egemenliði yitirmiþti. Toplumsal egemenlik içindeki genel baðýntý sistem içinde çalýþma; meslek bilgisi edinme; birim sürede üretme; üretilenleri bu birim süreye göre takas etme; takas için ürünü bir yerden bir yere bu birim sürelere göre taþýma yapma; Ticaret etme gibi bir yýðýn kesikli sürekli olaylaþmalarýn parçalýlýðý ile özel baðýntýya çevrilmiþti.

Sistemin bu özel baðýntýlý örgütlenme ve kurumlaþmasý; sistemin bu nesnelliði; takdir eden ve bunlarý ilkten beri böyle kýlan ilahý, öðrenme þekline döndürüldü. Artýk ilahi anlayýþla nesnel oluþunu; olgusal ve somut oluþunu yitiren süreç; bilinmez olan süreçle, insana egemen olmuþtu. Emek eksenli üretim iliþkisi, kendi özel baðýntýsýný taþýrken; bu nesneli özel baðýntý, bilinmez bir ilahi gücün takdir etme baðýntýsyla yer deðiþtirmiþti. Oyun burada oynanmýþtý.

Ana baðýntý özelliði içinde emeklerin karþýlýklý deðiþilmesi vardýr. Yani üretim vardý. Üretimle kullaným deðerleri farklý üretilen ürünlerin deðiþilmesi vardý. Deðiþilen ürünle tüketimin özel yaþantýlamasý vardý. Toplum içinde genel baðýntý, bu türden özel baðýntýlara bölünerek üretim hareketi oluþuyordu. Onlarcasý yapýlan ön ittifaklarýn ana nedeni neydi?

Ön ittifaklarla, bir grup; kendi totem mesleði olan ürünlerini, kendi grubu dýþýndaki ittifak ettikleri gruplar içinde üretmeðe baþlamýþlardý. Karþýsýndaki için üretmek hem grubuna (kendisine) yetenden fazlasýný üretmekti. Hem de karþýdaki için üretileni, yine karþýsýndakinin de kendisi için ürettiðiyle deðiþtirmekti. Ýþte süreç içinin genel baðýntýsý, bu þekilde kendiliðinden parçalý sürekli organize oluþun özel baðýntýsýna dönüþüyordu.

Üretim hareketi ittifak içinde ürünleri deðiþme yapmaktadýr. Ýttifak içindeki bir grup; kendi grubunun sosyal kültürlü sosyal alaný içine, karþý gruptan zorunlu transferler yapýyordu. Bir grup kendi kültürünü özel durum yapmakla, bu takas ürünlerini ve bir kýsým kendi ürünlerini tüketiyordu. Ýttifak uygarlýktý. Uygarlýðýn saðlamalarýný tüketen özel durumlu yaþantýlaþmalar da, kültürdü.

Bir referans sistemine göre oluþan ekseni çevrim, o referans sistemine göre genel baðýntý olarak anlam edilir. Bu genel baðýntý evrensel genel baðýntý olmayýp, evrensel genel baðýntýnýn o referans sistemine göre özel baðýntý olma durumudur.

Yani Dünyamýz referanslý, insana özgü üretim iliþkili genel baðýntý; evren boyuttaki genel baðýntý içinde insan emeði ve emeklerin deðiþilmesi iliþkisi olmamakla; evrensel olan genel baðýntý gibi davranamaz. Köleci sistemin bu özne-nesneli olan genel baðýntýyý; idealize ediþle takdirli özne ve takdiri özneli kýlan baðýntýsý, süreci öznel nedenle idealize yapmanýn çeliþkisidir.

Ýttifaklarýn temelinde mülk yoktur. Ýttifaklar totem meslekli ürünü ittifak ettikleri grup içinde o ürünü üretmeyi taahhüt eder. Ve karþý ittifaklý grup için ürettiklerini, karþý grubun da kendileri için ürettikleri ile deðiþmeyi taahhüt etmenin deklarasyonuydu. Ýttifakýn özü totem meslekli ürünlerin farklý kullaným deðerli olmalarýndaki büyüleyici çekimle eksenlenmiþ olmalarýdýr. Bu hal, tapýnak buluþmalarýyla baþlayýp, giderek düzenli, kurallý bir sistem iþleyiþine dönüþmeye baþlatýlmýþtý.

Süreci bu ana temelden kopartýlýþla tarihsel olaný karartan idealize ediþ enfeksiyonu, olgucu gerçekleri gizleyiþle, gerçeðin yerine; mülkü esas alan ilahi bir tek yanlýlýðý, ana eksenin çevrimi gibi sunmuþtur. Oysa hiçbir grup, bir baþkasý mülk sahibi olsun diye ittifak içine gelmemiþti. Bu akýllarýnýn ucunda geçen bir belirme de, deðildi. Zaten böyle bir anlayýþ, nesneli üreten iliþki olmamakla kendilikten bir ekseni çevrimde olamazdý. Ancak mücbiri bir özneli gayret ve baskýyla bu adým adým kotarýlabilirdi.

Ýnsanlý doðanýn, insanlý seyrediþ tarihi; kendi özel baðýntýsý içinde bir sorunla karþýlaþmýþtý. Bu sorun mülkü, kendi emeðini yerine koymakla; mülkü sistemin ekseni çevrimi kýlma zorbalýðýydý. Ýçine insan emeði katýlmayan mülkün, hiçbir deðeri yoktu. Mülk hiçbir deðer üretmezdi. Ýnsanlar doðada topladýklarý dönemde, bir mülkün muzuyla bir baþka grup elindeki mülkün üzümünü deðiþmemiþlerdi.

Deðeri yaratan mülk deðil, insan emeðiydi. Mülkün deðerlenmesi, üreten bir iliþki yaratmýyordu. 50 liraya aldýðýnýz mülkü 100 liraya satýp, rant kazanýrsýnýz ama o mülk hiçbir artý kullaným deðeri üretimi yapmadan idealistçe bir deðer kazanýþtý.

Ekonomik deðer; bir þeye insan emeðinin sokulmasýyla baþlar; o þeyin farklý kullaným deðeri olan bir baþka emek ürünleriyle trampa edilmesine dayanýr. Bir birim sürede ürettiðiniz deðiþtirme deðeri elli lira olan bir kumaþ; durduðu yerde iki birim sürelik 100 liralýk emek deðeri üretmez. Oluyorsa burada oyun oynanýyor demektir. Hiç emek vermeden bir kýsým insanlar, diðer emekçi insan emeði üzerinde oyunlar oynayýp, sömürme iþi yapýyor demektir.

Aksine mülkün deðer kazanmasý, rantý ve soygunu yaratýyordu. Ve idealize edilmiþ olan köleci sistem baþkasýnýn emeðine konmuþ olmasýný meþrulaþtýrma sorunu yaþýyordu Bu nedenle ilahi yolla kendisini ihale ediyordu. Köleci iktisap (mal ediniþ biçimi) böylesi mülke hakim oluþçu sorunu izah edemiyordu. Ancak iþi ilahi tandanslý enfekte kýlmalarla, bu iþin içinden çýkmaya çalýþýyordu.

Kendisi, þimdiki köleci sistemle mülke ve sömürülü emeðe sahip olan kiþi oluþuyla, bir zamanlar mülke ve sömürülen emeðe sahip olunmayan bir düzey ve düzlem kodlanmasý içinde geliyor olmasýyla aykýrý çeliþiyordu. Köle kiþiler, bu yeni köleci kodlanmaya göre deðer yargýlarýyla iktisap edinme olan özel malý mülkü olmayý anlayamýyordu. Böyleyken böyle olunmuþtu. Ve efendilere soruyordu; “ sen neden ve nasýl böylesin?” Yani genel toplumsa saðlananýn yapýldýðý yerlerde benim olan emek, nasýl senin oluyordu”. Kýsaca köleci düzleme göre senin neden mülkün var? Diyordu

Ýþte buna cevap doðal akýþlý yaþam deðerlerini içinde buldurulmamakla gözlere idealize edilmiþ bir illüzyon yapmakla olgusal gerçeklik baþ aþaðý oturtulmakla; köleci oluþla süren durum olan bitene göre deðil de, idealize ediliþiyle açýklamasýný yapabiliyordu. Bu nedenle idealize edilen takdir vardý.

23.01.2015




Söyleyeceklerim var!

Bu yazýda yazanlara katýlýyor musunuz? Eklemek istediðiniz bir þey var mý? Katýlmadýðýnýz, beðenmediðiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düþündüðünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazýlarý yorumlayabilmek için üye olmalýsýnýz. Neden mi? Ýnanýyoruz ki, yüreklerini ve düþüncelerini çekinmeden okurlarýna açan yazarlarýmýz, yazýlarý hakkýnda fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloða geçebilmeliler.

Daha önceden kayýt olduysanýz, burayý týklayýn.


 


ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.

Yazarýn felsefe kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
El Bel Baal 2
Tarihsel 2
Ýrade 1
Tarihsel 1
Anlamak Gerek 71
Kurtuluþun Felsefesi (Açký 2)
Sosyal Ýliþki Toplumu Hedeflemez 2
Anlamak Gerek 43
Anlamak Gerek 70
Anlamak Gerek 55

Yazarýn bilimsel ana kümesinde bulunan diðer yazýlarý...
Müruru Zaman 14
Sahiplik Ýmaný 1
Hatýrlama 1
Mal mý, Ýnsan mý?
Mamon'du Belirme 1
Müruru Zaman 7
Denge ve Dengesizlik Süreçleri 24
Anlamak Gerek 26
Bað Enerjisi 1
Sistem 15

Yazarýn diðer ana kümelerde yazmýþ olduðu yazýlar...
Aslýna Yüz [Þiir]
Vah ki Vah [Þiir]
Ýsis Dersem Çýk Ereþkigal Dersem... [Þiir]
Görmez Þey [Þiir]
Tekil Tikel Tükel [Þiir]
ve Leddâllîn, Amin [Þiir]
Mavi Yare [Þiir]
Mevsimsel [Þiir]
Yýkýlýþa Direniþ Direniþe Yýkýlýþ [Þiir]
Meþrep 3 [Þiir]


Bayram Kaya kimdir?

Dünyayý yaþantýlaþan çabalar içinde duygunun önemi hiç yitmezse de, payý giderek azalmaktadýr. Sosyo toplum bazlý, genel bir açýlýmla baþlayan çalýþmalarým da; bilim felsefesi içinde olunma gayreti güdüldü. Bu nedenle yazýlarýn tarisel, sosyo toplumsal evrimli ve türlü doða bilim verileri güdülü çalýþma olmasýna gayret edildi. Genel felsefem içinde bir bilgi; ne kadar çok baðýntýsýyla söylüyorsanýz, o bilgi o kadar bilinir bilgidir.


yazardan son gelenler

 




| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk

| Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim Yapým, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr.
Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz.