Bir rastlantý sonucu Kanal 7 de yayýnlanan bir programa takýldým. Deniz Feneri adýndaki bir dernek fakir köyleri gezerek yardýma muhtaç olanlara yardým malzemeleri daðýtýrken, yardým görünümü altýnda Ýstanbul Gaziosmanpaþa ilçesine baðlý Sultanbeyli’deki Sultan hastanesinin bir ambulansý da bu þova katýlmýþtý. Sultan hastanesi güya fakir hastalara yardým eli uzatýyordu. Almanya’dan telefonla þova katýlan bir izleyici gözleri görmeyen bir köylünün ameliyatý için yardým edeceðini bildirdiðinde hastanenin görevlendirdiði kiþi bu ameliyatýn 800 marka yapýla bileceðini söylüyor. Ve bunu bir lütuf olarak sunuyor. Hani insaf diye bir söz vardýr. Sekiz yüz mark yaklaþýk dört yüz milyon liradýr. Yaþý doksana yaklaþmýþ olan kadýnýn gözündeki rahatsýzlýk, büyük bir olasýlýkla katarakttýr. Genelde bir yaþlýlýk hastalýðýdýr. Çok basit sayýlan bir ameliyattýr. Pek azýnýn dýþýnda tüm devlet hastanelerinde bu ameliyat yeþil kart la bile yapýlmaktadýr. Maliyetinin o rakama ulaþmayacaðý kanýsýndayým. Oysa Sultan hastanesi bunu bir lütufmuþ gibi sunuyor. O ambulans reklam için deðil de gerçek anlamda iyilik içinse bedava yapsýn da görelim. Almanya’dan gelecek marklarla deðil.
Ekip Ýzmir’in en uç ve en fakir olan köyüne gidiyor. Köy Bergama’ya baðlý Yalnýz Dam köyüdür. Köyün yaþlýlar ve çocuklar dýþýndaki eli iþ tutarlarýn kimileri oduna, kimileride baþka yerlerde bulduklarý iþe gitmiþlerdir. Yaþlý kadýnlar seksen yaþýn üzerindedirler. Birinde katarak diðerinin de romatizma þikayetleri var. Köy bir dað köyü. Tarým yoksunu. Oysa köyün arazi yapýsý zeytinciliðe elveriþli. Taban yerlerde baðcýlýkta geliþebilir. Hayvancýlýk ta geliþmemiþ. Evler de bakýmsýz. Belli ki fakirlik nedeniyle köyden kaçýþ baþlamýþ ve geride doðduklarý köylerini terk etmeme kararý almýþ yaþlýlar kalmýþ.
Yardým þovu baþladýðýnda okul çocuklarý sýraya girmiþler, olgun insanlar gibi bir davranýþýn içindiler. Daha fazla bir þeyler kapabilmek için arsýzlýk yapan yok. Zaman zaman televizyonlarda gördüðümüz yardým rezaletine benzer hiçbir davranýþ yok. Sýrasý gelen verileni alýp gidiyor.
Fakir insanlara yardým etmek büyük bir erdemliliktir. Bunu þova dönüþtürmenin ise erdemlilikle ilgili bir yaný yoktur. Deniz Feneri adlý bu hayýr sever dernek elbette takdir edilecek bir davranýþýn içindedir. Ama yaptýðý yardýmlarý bu denli abartmamalýdýr. Geniþ bir yayýn yelpazesine sahip televizyondaki görüntüler bence hoþ görüntüler deðildir. Fakirlik ayýp deðildir. Ayýp olan o insanlarýn fakirliðinin o düzeyde teþhir edilmesidir.
Deniz Feneri derneði gerçekten o insanlara yardým eli uzatmak istiyor mu? Tarihin babasý Heredot der ki; Ege öyle bir beldedir ki, onun daðlarýndan yað, ovalarýndan bal akar. Ve o beldede insanlar refah ve mutluluk içerisinde yaþarlar. Görüntülenen köylerde tek bir asma ve zeytin aðacý göremedim. O köyleri incele, hayvancýlýksa hayvancýlýk, baðcýlýksa baðcýlýk, zeytincilikse zeytincilik. Umar neyse ona el at. Aðaç ve bað yetiþtirmek için köylülere gereken parasal yardýmý yap, gerisi kendiliðinden gelir. Hem de en kalýcý þekilde. Oluþmasýný saðladýðýnýz zeytinlik ve baðlara kocaman levhalar dik. Bu bað veya zeytinlik Deniz Feneri derneði tarafýndan köylülerimize armaðan edilmiþtir diye yaz ki o iyilik kimin tarafýndan yapýldýðý bilinsin ve baþka derneklere örnek olsun. Sefaletin adý kökünden kazýnsýn.
Görme yetisinin neredeyse tamamýný kaybetmiþ o yaþlý kadýna Almanya’dan vaat edilen yardým gelmezse ne olacak. Köydeki bir kiþiye uzatýlan yardým eli köyde yaþayanlarýn tümüne yeterli olacak mý? Bir kiþiye veya birkaç kiþiye yapýlan yardýmlarla köylüler yýllardýr yaþadýklarý sefaletten kurtulacaklar mý? Gerçekten o görme yetisini kaybetmiþ kadýn ameliyat için Taaa Ýstanbul’a götürülecek mi. Oysa Bergama Devlet Hastanesinde de bu göz ameliyatý yapýlabilir. Kanýmca çok daha ucuza.
Bence hayvan sever derneklerinin yalnýzca köpekleri sevmesi gibi bir þey bu Deniz Feneri derneðinin yaptýklarý. Yapýlan yardýmlar kýsa süreli refaha neden olur. Oysa refah kalýcý olmalýdýr. Bunun yolu da o köydeki insanlara üretim yapmalarýný saðlayýcý gerekli desteði saðlamaktýr. Gerisi hava cýva. Geçmiþte sonradan Ziraat Müdürlüklerine dönüþtürülen Ziraat Teknisyenlikleri vardý. Zeytin yetiþtirilmesini teþvik için milyonlarca zeytin fidaný daðýtmýþlardý. Zeytincilik tarýma elveriþsiz alanlarda yapýlmasý gerekirken tarým alanlarýna da teþvik edildi. Halk kolay olaný seçip ovaya dikim yaptý. Zeytinlik olmasý gereken daðlar boþ kaldý. Oysa o fidanlarýn Yalnýz Dam ve benzeri, tarýma elveriþsiz arazilere sahip köylere daðýtýlmasý ve dikiminin teþvik edilmesi gerekirdi. Olmadý. Her zamanki gibi kolay olanýný seçtik. Fakirliðin yazgýsýný alnýmýza kendi ellerimizle kazýdýk. Yardým severlerin þovunu büyük bir kahramanlýk gibi alkýþladýk. Fakirliði bir yazgý kabullenip kurtuluþun yolunu arama zahmetine katlanmadýk. Hele bir anlayabilseydik fakirliðin yazgý olmadýðýný, fakirliði parça parça eder zeytin ve asma fidanlarýnýn diplerine gömerdik.
                                   Özcan NEVRES