Metin berberlik yapýyordu. Ýyi müþterisi vardý. Evlenme zamaný da gelmiþti. Annesi kendisine harýl harýl kýz arýyordu. Annesinin istediði helal süt emmiþ bir olmasýydý. Oðlunu mutlu edecek, kayýnvalidesini sevip sayacak, biraz da varlýklý bir kýz olmalýydý. Sonunda annesi gönlüne yatan bir kýz bulmuþtu.
Önce kýzý görmeye gittiler. Usuldendir kýz evine gidilir. Gelin adayý kýz kahve piþirir. Damat adayýnýn fincanýna bolca tuz koyar. Damat adayýnýn bu tuzlu, iðrenç tadý olan kahveyi içmesi gerekir. Ýçecek ki ne denli uyumlu bir insan olduðunu kanýtlasýn.Metin suratýný ekþitmemeye gayret ederek kahveyi sonuna kadar içti. Böylece ne kadar uyumlu olacaðýný kanýtlamýþ oldu.
Her iki aile çocuklarýnýn ne düþündüklerini öðrenmek için kýsa bir süre için izin istediler. Evden çýktýklarýnda Metin annesine,
Anneciðim bu kýzý çok beðendim. Arayý soðutmadan hemen isteyelim kýzý dedi. Annesi,
Acele etme oðlum, ben de kýzý çok beðendim elbette isteyeceðiz. Adet böyledir. Kýz evi naz evidir. Haklý olarak seni soruþturacaklar. Kötü alýþkanlýklarý var mý? Evini baka bilir mi? Soyumuz sopumuz nasýl. Hele bir soruþturmayý tamamlasýnlar. Haber gönderecekler bize. Gelin kýzý isteyin diye. Elhamdülillah soyumuz temiz. Senin de hiçbir kötü alýþkanlýðýn yok. Yakýþýklýsýn da. Vermeyip te ne yapacaklar. Bizden iyisini mi bulacaklar? Ne demiþler? Acele iþe þeytan karýþýr. Bu yüzden acele etmeyeceðiz. Su aka aka yataðýný bulur.
Sayýlý günler çabuk geçer. Kýsa zamanda kýz evinden beklenen haber geldi. Gelsinler kýzý istesinler deniliyordu gelen haberde. Yüz görümlüðü bir tepsi hazýrladýlar. Kýz evine istemeye gidecekleri günü bildirdiler. O gün için bir tepsi de baklava sipariþ ettiler. Babasý, annesi, amcasý, ve yengesi, hatýrlý bir komþularýný da yanlarýna alarak kýz evine gittiler.Kýzý isteme görevini hatýrlý komþularýna yüklediler. Kýz evi naz evidir ama, nazlanmadan söz kesildi.
Eve döndüklerinde sonucu merakla bekleyen metine muþtuladýlar. Annesi
Yarýn hep beraber çýkýp söz yüzüklerinizi alacaðýz dedi, Ertesi gün öðleden sonra aileler buluþtular. Metini de yanlarýna alarak kuyumcuya gittiler. Sözlüler oldukça utangaçtýlar. Biraz da laf olur korkusuyla biri birleriyle konuþmuyorlardý. Göz göze bakýþmayý yeðliyorlardý.
                    ***
Üç ay sonra Lazýn sinemasýnda sadece kadýnlarýn katýldýklarý bir niþan düðünü yapýldý. Niþandan sonra bile kýzýn ailesi, kýzlarýný niþanlýsý ile baþ baþa gezmesine izin vermiyordu. Düðün günü yaklaþtýðýnda, beraberce Ýzmir’e gitmelerine izin çýktý. Ýkisi de çok sevindiler. Ýlk defa el ele tutuþup dilediklerince gezeceklerdi.
Genç niþanlý Mehtap ertesi gün Ýzmir’de gün boyu el ele tutuþup gezeceklerini düþündükçe içi içine sýðmýyordu. Niþanlýsý kim bilir nerelere getirecekti onu. Tenha bir yerde belki de dudak dudaða öpüþeceklerdi. Niþanlýsý onu mutlaka lüks bir lokantaya götürecek ve baþ baþa yemek yiyeceklerdi.Hayatýnda ilk defa niþanlýsýnýn sayesinde Ýzmir’de hem de lüks bir lokantada yemek yiyecekti. En büyük, en güzel maðazalarý gezip çeyiz beðeneceklerdi. Sabahý zor etti.
Erken saatte niþanlýsý eve geldi. O zaten bu aný beklediðinden çoktan hazýrlanmýþlardý. Annesi sýký sýký tembihlemiþti.
Sakýn ha yanlýþ bir iþ yapmayýn demiþti. O
Hiç yapar mýyým anneciðim demiþti. Zaten bu konuda kendisine güveni tamdý. Garaja gidip otobüse bindiler. Ola bildiðince mutluydu. Baþýný niþanlýsýnýn omuzuna dayayarak etrafýný seyrediyor, bazen göz göze bakýþarak fýsýltý halindeki bir sesle sohbet ediyorlardý. Yol sanki hiç bitmeyecekti. Bir an önce Ýzmir’e varýp niþanlýsýyla el ele tutuþup gezmek için can atýyordu. Ýzmir’e vardýlar. Niþanlýsýnýn hemen bir taksi çevirip çarþýya gideceklerini umuyordu. Olmadý. Niþanlýsýyla birlikte bir dolmuþa bindiler. Konak’ta indiler. Bu kez de umduðunu bulamadý. Niþanlýsý onu hep ucuz mal satan salaþ yerlere götürüyordu. Deniz kenarýndaki gazinolarda kaç kez sevgilileriyle baþ baþa konuþanlarý görmüþtü. Hatta bazýlarý etraflarýna aldýrmadan dudak dudaða öpüþüyorlardý. Saat on dörde gelmiþti. Halen niþanlýsý bir lokantaya oturup yemek yemeyi önermemiþti. Niþanlýsýnýn bu vurdum duymazlýðýna sinirlenmeye baþlamýþtý. Saat on beþ sýralarýnda Metin,
Hayatým çok gezdik. Karnýmýz da acýktý. Þuradan iki simit alayým da karnýmýzý doyuralým dedi. Mehtap soðuk bir tavýrla,
Benim karným tok. Sabahleyin iyi doyurmuþtum karnýmý. Sen acýktýysan al ye dedi. Metin simitçiden aldýðý simiti iri lokmalar halinde çabucak yutuverdi. Mehtap bir an önce dönmeyi ve kendisine bu azabý çektiren görgüsüzden kurtulmayý düþünüyordu.
Metin ben çok yoruldum. Hadi artýk dönelim
Dönelim sevgilim. Garaja iyice yaklaþtýk. Yürüye yürüye gidelim.
Sen ne söz anlamaz adamsýn be? Sana yoruldum diyorum, anlamýyor musun?
Ama sevgilim, garaja çok yaklaþtýk. Bu kadar yakýn bir yere araba parasý vermeye deðmez ki.
Tamam yürüyelim ama, hýzlý yürüyelim. Artýk Metin’in yanýnda bile yürümüyordu. Koþar adýmlarla Metin’in önünde yürüyordu. Metin,
Ne oldu sana böyle sevgilim, neden böyle koþarcasýna gidiyorsun?
Sana bir an önce dönmek istediðimi kaç kez söyleyeceðim. Garaja vardýklarýnda kalkmak üzere olan bir minibüs vardý. Mehtap hemen minibüse bindi. Metin,
Mehtap’çým, otobüse binseydik daha iyi olmaz mýydý?
Ben buna bindim. Sen istersen ucuz olan otobüsle git.
Öyle olur mu sevgilim?
Niye olmasýn ki? Metin çaresiz minibüse bindi. Mehtap çantasýndan çýkardýðý parayý þoföre uzattý. Bir kiþi alýr mýsýnýz? Þoför,
Nereye?
Son durak. Þoförün verdiði para üstünü alýp çantasýna koydu. Metin cebinden çýkardýðý parayý þoföre uzattý. Bir son durak ta buradan al dedi.
Yol boyunca hiç konuþmadýlar. Metin niþanlýsýnýn birden böyle deðiþmesine anlam veremiyordu. Bir ara,
Mehtap’çým, ne oldu sana böyle dedi?
Hiçbir þey olmadý. Ne olmasýný istiyordun ki?
Birden deðiþtin de.
Bazen benim böyle hey heylerim tutar. Sen bana aldýrma. Son durak olan garaja varýncaya kadar da konuþmadýlar. Ýndiklerinde Metin,
Seni evine kadar götürü vereyim dedi. Mehtap,
Gerekmez dedi. Ben zaten þuradaki bir arkadaþýma uðrayacaðým. Metin,
Peki sevgilim sen nasýl istersen deyip dükkanýnýn yönüne uzaklaþtý. Mehtap evinin kapýsýndan içeri girer girmez hýçkýra hýçkýra aðlamaya baþladý. Odasýna girip yataðýna yüze koyun yatarak aðlamasýný sürdürdü. Annesi merak ve heyecanla kýzýnýn yanýna koþtu.
Kýzým, benim güzel kýzým ne oldu sana böyle?
Hiçbir þey olmadý anne.
Doðruyu söyle kýzým. Yoksa sana zorla sahip mi oldu?
Hayýr anne.
Öyleyse bu canhýraþ aðlayýþýn ne böyle?
Dur anne, her þeyi anlatacaðým. Rahat býrak beni. Sinirlerim yatýþsýn her þeyi anlatacaðým. Meliha haným, kýzýnýn gür siyah saçlarýný okþarken sabýrsýzlanýyordu. Merakýndan ölecekti. Neydi kýzýný böylesine aðlatan. Kýzýnýn aðlamasý uzun sürdü. Sanki aðlamasý hiç bitmeyecekti. Bir ara aðlamasý kesildi. Yattýðý yerden doðruldu. Kýzýnýn aðlamaktan gözleri kýzarýp þiþmiþti. Dönüp annesinin boynuna sarýldý.
Anneciðim, ben bu niþaný atacaðým. Ne olur kýzma bana. Ben bu görgüsüz adamla evlenemem.
Ne oldu kýzým, ne geçti aranýzda? Mehtap Umutla gittiði Ýzmir’de baþýna gelenleri anlattý.
Yýkýldým anneciðim, hem de çok kötü yýkýldým. Bu adam niþanlýyken böyle . Ya evlendikten sonra nasýl biri olacak.
Çok haklýsýn kýzým. Bu iþler aðlamakla çözülmez. Önce parmaðýndaki yüzüðü çýkar bakalým. Sonra da bu görgüsüzlerin niþan için getirdiklerini toparlayýp bohçalayalým. Baban geldiðinde hemen geri göndeririz.
Babam ne der peki?
Ne diyecek kýzým? Hangi baba kýzýný ateþe atmak ister ki? Ana kýz sandýklarda gardýropta ne varsa hepsini çýkarýp bir bohçaya yerleþtirdiler. Ýþ bitince Meliha haným,
Vay! Benim kafasýzlýðýma. Senin ne kadar aç olduðunu düþünmedim bile. Hadi bakalým sofraya. Önce karnýný doyur.
Babamýn gelmesine ne kaldý anne. Babamý beklesek daha iyi olmaz mý?
Hayýr kýzým, olmaz. Baban geldiðinde de hafif bir þeyler yersin. Piþirdiði yemek halen sýcaktý. Tabaða doldurduðu yemeði kýzýnýn önüne koydu. Mehtap yemeði yerken,
Anneciðim, senin piþirdiðin bu yemek var ya, deðme lokantalarýnkine deðiþmem.
Afiyet olsun kýzým. Mehtap yemeðini yediðinde kalkmak istedi. Annesi,
Otur kýzým. Sana bir yorgunluk kahvesi yapayým. Karþýlýklý içeriz.
Ben yapayým anne.
Olur mu kýzým? Sen çok yorgunsun. Kahvelerini içerlerken babasý geldi.
Ooo bakýyorum ana kýz kahve içiyorlar. Hayrola ne kahvesi bu?
Gel otur. Sana da bir kahve yapayým. Ýçerken biraz laflarýz. Kýzýnýn gözlerindeki kýzarýklýðý görünce merakla sordu.
Hayrola kýzým, bu gözlerinin hali ne böyle? Meliha haným
Sorma bey, sorma. Kýzýmýzýn baþýna neler geldiðini bir bilsen?
Ne diyorsunuz siz? Ne geldi kýzým baþýna.
O yorgun býrak ta ben anlatayým. Meliha haným kýzýnýn anlattýklarýný aynen kocasýna nakletti.
Vay namussuz vay. Ne duruyorsunuz? Toplayýn eþyalarýný, def edelim namussuzu.
Biz eþyalarý topladýk bile bey.
Verin hemen götüreyim.
Þimdi olmaz bey. Tam yemek saati. Gidersin bulamazsýn. Acelesi ne? Yemekten sonra götürürsün. Melihaným sofrayý yeniden hazýrladý. Mehmet efendinin aklý bir türlü yatmýyordu bu iþe. Esnaf adam nasýl bu kadar görgüsüz ola bilir diye geçiriyordu içinden. Yemeði konuþmadan yediler. Kalkarken
Hadi haným, kahve yemeðin üstüne iyi gider. Kahvemi içtikten sonra giderim.
                    ***
Yemekten sonra bohçayý alýp doðruca damat adayýnýn dükkanýna gitti. Metin
Hoþ geldin diye karþýlayýp elini öpmek istedi. Mehmet efendi buz gibi bir sesle,
Benim sana öptürülecek elim yok diyerek tersledi. Metin,
Hayrola babacýðým bir þey mi oldu?
Çok þeyler oldu. Hele sen þu yüzüðünü al bakalým diyerek elindeki bohçayý yere býraktý. Cebinden çýkardýðý yüzüðü uzatarak,
Bu kýzýma taktýðýn yüzük. Bohçadakiler de yüz görümlüðü diye getirdikleriniz. Bizim size aldýklarýnýzý dilerseniz gönderirsiniz. Dilerseniz sizde kalsýn.
Ama babacýðým, Mehmet efendi gerisini dinlemeden dükkandan hýzla çýktý. Metin dona kalmýþtý. Dükkanýndaki müþterilerine,
Ne oldu bu adama böyle yahu dedi? Daha bu gün niþanlýmla Ýzmir’deydik. Ne güzel, bütün gün gezmiþtik. Müþterilerini býrakýp evine gidemiyordu. Hele iþlerini bitirsin eve gidip annesine olan biteni anlatacaktý. Gece yarýsýna doðru bohçayý alýp dükkanýný kapattýktan sonra evine gitti. Annesi yatmýþtý. Uyandýrdý ve olaný biteni anlattý.Annesi,
Ne oldu böyle? Daha bu gün güle oynaya Ýzmir’e gitmiþtiniz.
Evet anne gitmiþtik.
Orada her hangi bir þeyden tartýþtýnýz mý?
Yok anne, yalnýz öðle yemeði için simit alýp yemeyi önerdim. Ýstemedi.
Ne! Simit mi alayým dedin?
Evet anne.
Vay! Benim gök görmedik oðlum vay. Onu güzel bir lokantaya sokmadýn ve simitle geçiþtirmeye çalýþtýn öyle mi?
Evet anne.
Allah kahretsin seni. Sana az bile yapýlanlar. Ben olsaydým onun yerine, omuzumdaki çantayý kafana geçirirdim. Neyse ki kýz iyi insanmýþ. Benim düþündüðüm gibi yapmamýþ. Bu durumda ne yapa bilirim be oðul? Yarýn toplar eþyalarýný göndeririz.
Ama anne ben niþanlýmdan ayrýlmak istemiyorum.
Bu iþ bitmiþ oðlum. Senin istemenle olmaz. Ben de olsaydým ayný þeyi yapardým.
                    ***
Ertesi gün Nedime haným eþyalarý toplayýp doðruca eski dünürünün evine gitti. Meliha haným hiçbir þey olmamýþ gibi karþýladý. Elindeki bohçayý alýp divanýn üzerine koydu. Uzatýlan yüzüðü alýp sehpanýn üzerine býraktý. Meliha haným,
Ne yapalým dedi. Kýsmet buraya kadarmýþ. Nedime haným,
Evet Meliha haným. Kýsmet buraya kadarmýþ dedi. Ben de olsaydým, oðlumun yaptýðýnýn karþýsýnda, aynen sizin yaptýðýnýz gibi yapardým Saðlýk olsun. Sizden ricam, dargýnlýk olmasýn. Tekrar ediyorum siz yerden göðe kadar haklýsýnýz. Kahveler içildikten sonra tokalaþýp ayrýldýlar.
                    ***
Metin müþterilerine habire niþanýnýn neden atýldýðýný anlayamadýðýný anlatýyordu.
                                        Özcan NEVRES