Piromani (piro= ateþ, mani=hastalýk; Ateþ Manyaklýðý) sado-mazo cinsel içtepilerden kaynaklanan aðýr ve tedavisi çok zor olan bir ruh hastalýðý olup herhangi belirgin neden olmaksýzýn insanlarý, canlýlarý veya eþyalarý yakmaktan, yangýn çýkartmaktan zevk alma hezeyanýdýr. Bu baðlamda eski çaðlarda ve özellikle Ortaçað’da insanlarý odun yýðýnlarý üstünde yakanlarýn, þehirleri ateþe verenlerin piromanyak olduðunu söyleyebiliriz. Roma kentini yakarak harabeye çeviren Neron’un piromanyak olma olasýlýðý da kuvvetlidir.

Piromanyaklar yakma arzularýný ilahi veya dinsel gerekçelerle süslerler. Nevruz ateþi, olimpiyat meþalesi ve ateþle iligili benzeri kutlama ve eðlencelerin kökeni piromaniden kaynaklanýr. Bu tür kutlama ve etkinlikler piromanyaklardaki “yakma” arzusunu daha çok tetikler. Bu tür gelenek ve inanýþlarýn pagan kökeninin yaný sýra bunun piromanik boyutunu da görmezden gelemeyiz.

Piromanyaklarýn ve piromanik eðilimler taþýyan bünyelerin insanlarý cehennemde yakan bir Allah’a inanmayý tercih etmelerine þaþmamak gerekir. Yunan, Roma, Hindu ve Pers mitolojileri ateþ tanrýlarý ve tanrýçalarýyla doludur. Yeraltý tanrýsý Hades insanlarý yakmak için bekler. Zeus ile Hera'nýn oðlu olan Hephaistos ise ateþ tanrýsý olup topal olarak doðmuþtu üstelik çok da çirkindi. Hera onu doðurduðunda çirkinliðinden utanmýþ ve diðer tanrýlarýn kendisiyle alay etmesinden korkarak onu Olympos'tan aþaðý fýrlatmýþtýr.

Piromanik eðilimler taþýyan inançlar ve uygulamalar genelde tüm dinlerde ve geleneklerde görülmektedir. Bundan dolayý piromani hastalýðý sinsi bir seyir izler, yaklaþýk 3 yaþlarýndan itibaren dinsel korkular ile baþlar ve hastalarýn %90ý erkektir. Bu hastalýðýn nedenleri arasýnda çevreden aþaðýlanma, arkadaþsýzlýk, cinsel sapkýnlýk, ensest, insanlardan ve toplumdan nefret, heyecan yaratma gibi faktörler saptanmýþtýr.

Evleri, arabalarý, eþyalarý yaktýktan sonra çýkardýklarý yangýný söndürmeye katýlan, insanlara yardýmcý olan, onlarý teselli etmeye çalýþan piromanyaklar olduðu da gözlemlenmiþtir. Piromani ancak ilaçla tedavi edilebilir, fakat genelde hastalar iþbirliðine yanaþmadýðýndan ve bilinçaltý cehennem korkusuyla kuþatýlmýþ olduðundan tedaviden olumlu sonuç elde etmek zordur.