Geçen gün bir alýþveriþ merkezinde iki arkadaþýma rastladým. Biri sanayici, biri bürokrat ikisi de birbirinin ayný, göbekler belirgin biçimde dýþarý fýrlamýþ. Nasýlsýn, neredesin, uzun zamandýr, yok okuldan sonra görüþemedik falan derken; yanýmýza sonradan gelen bir diðeri, bürokraside dirsek çürüten arkadaþa dönerek; göbekleri süzerek, dokunarak: ’’ne bu þiþmanlýk, et mi yediniz, ot mu ?’’ dedi. Sanayici olan, bürokrat olana takýlýyor; “Ben sana o zamanlar söylemiþtim bu memuriyette ne uzar ne kýsalýrsýn, benim þimdi çok þükür o kentte villam var, bu kentte üç yazlýk, iki kýþlýk, iyi kötü bir fabrika, kirada dükkanlar var… Çok þükür aç deðiliz açýkta deðiliz. Senin maaþýn bizim aidata yetmez…” Benzeri sürüp giden konuþmalar. Biri et yediðinden, diðeri ot yediðinden…

Et mi, ot mu? Ýþte asýl konu bu: Ot yiyen de ayný ölçülerde, et yiyen de. Ýkisi de obezite hastalýðýnýn pençesinde kývranýyor. Neden çaðýmýz ’oturduðu yerden para kazanma çaðý’! Herkes oturarak yaþýyor, herkesin altýnda bir teneke kutu, teneke kutusu olmayan iki adýmlýk yer için minibüs, dolmuþ kullanýyor. Kimse hareket etmek; yürümek istemiyor. Yürüyen paletler, merdivenler ve asansörler yaþamýmýzýn olmazsa olmazlarý. Diðer ve en önemli neden ise beslenme: Ýlgili ve yetkili kiþiler diyorlar ki: ‘’çok yiyorsunuz’’ ondan böyle ’þiþko’(!) sunuz’! Demiyorlar ki; yediðiniz þeyler çok ama çok kötü!

Obezite ya da bir diðer bilinen adýyla þiþmanlýk, vücuttaki yað oranýnýn artmasýyla oluþan; insan yaþamýný önemli ölçüde etkileyen ve yaþam düzenini alt –üst eden önemli hastalýktýr. Obezite ‘çaðýmýzýn hastalýðý’ olmakla birlikte baþka hastalýklarý da beraberinde getiren önemle üzerinde durulmasý gereken de bir hastalýktýr. Ýnsanlar çaðýmýzda çalýþma ve yaþama koþullarý gereðince ‘hareketsiz’ leþtirilmiþ ! Bununla birlikte sorgulanmasý gereken þudur: Kapitalizm ve hýz çaðýnda insan ‘ne’ ile ve ‘nasýl’ besleniyor ?

Ýnsanlar doðal olmayan besinlerle besleniyor. Bu içinde bulunduðumuz sistemin ‘tasarlayýcýlarý’ tarafýndan dünya insanlýðýna sunulmuþ olan ucuz maliyetli, çok iþlevli tek bir üründen binbir çeþitli lezzetler yanýlsamasý yaratan bir politika. Bu ürün mýsýr! Mýsýr hýzla doyuran, çabuk þiþiren, ucuz maliyetli, çeþitlenebilen, tadýyla oynanmýþ bir besin artýk.

Geçmiþ yüzyýllarda yediðimiz besinler doðaldý. Tavuk; çiftliðinde doðal iklim koþullarýnda beslenirken, kendi gübresinin doðal dönüþümü sonucu oluþan bitki ve hububatlarla güneþli ortamda hareket özgürlüðü içinde besleniyordu. Bugüne baktýðýmýzda ise durum çok farklý, tavuk hýzlandýrýlmýþ olarak yumurta üretiyor; hareketsiz ve karanlýk ortamda tek tip bir gýda ile besleniyor. Bu gýda hýzla yine yapay denilebilecek þartlarda yetiþtirilen bildiðimiz ‘mýsýr’. Mýsýr üretiliyor. Kapalý, karartýlmýþ yapay zamanlama ortamlarýnda… Hareket alaný daraltýlmýþ hayvanlara yem olarak verilen o gizemli besin ‘mýsýr’.

Yaþadýðýmýz çaða ‘mýsýr çaðý’ da denilebilir. Çünkü yediðimiz et: mýsýrdan, ekmek mýsýrdan içtiðimiz içecekler mýsýrdan yapýlýyor. Yani raflarda gördüðümüz yüzlerce ürünün ham maddesi mýsýr bitkisidir. Mýsýr sektörünü elinde bulunduran güç ise; her þeyi elinde bulunduran insanlýðýn gidiþine yön veren en büyük emperyalist güçlerdir.



Asýl üzücü olan sistemi elinde bulunduran, ona yön veren bu büyük güç, insanlarý önce obez yapar sonra döner onu tedavi etmeye kalkar. Her iki durumda da kârdadýr. Bu güç her þeye nadir ve kadirdir. Bu güç baþ aðrýsý için ilaç yapar, ilacýn içine bir baþka kimyasal ekler. Ne olur? Baþ aðrýsý için aldýðýn ilacý içtiðinde miden delinir. Bu kez mideni tedaviye kalkýþýr, onu kendince tedavi ederken bu kez baþka bir organýný bozar. Bu bozulma; bu kýsýr döngü sürer-gider… Bu sistemin koyucularý ve onun koruyucularý insanlarýn sorunlarýna her gün yeni bir kaftan biçmeye hazýrlar. Bu güç hastalýklardan dolayý bir zamanlar ‘sigarayý’ suçlamýþtý. Ne diyordu hastasýna: sigara içiyor musun, içmiyorum diyorsa hasta ’’o zaman yanýnda içenden dolayý hastalandýn’’ diyordu. Daha sonra buna cep telefonu eklendi. Kanser olana ’’telefondan dolayý hasta oldun’’ denilir oldu! Þimdi de obezite hastalarýný suçlamaya baþladýlar. Ne tuhaf ki; kiþileri yaptýklarý þeylerle kýstýrýp suçluyorlar. Oysaki baz istasyonunu kuran, manyetik alan oluþturan kendi gücü, besin kaynaklarýný yöneten ve yönlendiren kendisi! McDonald's, Burger King vb. fast food (hazýr yiyecek) dedikleri yiyeceklerle beslenmeyi kimse suçlamýyor; durdurmak istemiyor. Nedense bu kurumlarý ortadan kaldýrmayý, bunlarý sorgulamayý kimse düþünmüyor da, burada yemek yiyeni suçluyoruz. Kimse isteyerek obez olmaz. Obezite hastasý olan tek baþýna suçlu deðil, asýl suçu içinde yaþadýðý sistemdeki belki de dayattýrýlan beslenme politikalarýdýr.

Obez hastalarýna ‘þiþko’ diyerek obez hastalýðýna çare bulma fikri….Müthiþ bir zeka ürünü olduðuna þüphe yok! Ancak insanlara ‘lakap’ takarak aþaðýlamanýn etik olmamasýnýn ötesinde, obezite hastasýna ‘þiþko’ denmesi de doðru deðil. Bu okul öncesi öðrenilmesi gereken basit bir bilgi, arkadaþlarýmýza lakap takmayýz! Yani bu bir görgü kuralýdýr. Bilimsel olarak ele alýnmasý gereken; psikolojik ve toplumsal boyutlarda incelenmesi gereken bir insan hastalýðýnýn tedavi boyutu bu kadar ‘bayaðý’ bir yaklaþýmla deðerlendirilemez.

Ýnsanlarýmýzý, hormonal dengesini bozan besinlerin kaynaðýný sorgulamaya çaðýrýyorum. Ne kadar okuryazarýz; yaþam için gerekli olan bilgilere ne kadar sahibiz ve ne yediriyorlar bizlere; medya bizi ne kadar aydýnlatýyor? Ýçinde bulunduðumuz sistemin bize sunduklarýný sorgulayarak, yaþamamýzý daha saðlýklý kýlma dilek ve umuduyla…

Son söz ise bu sistemi yaratanlara: Tevfik Fikret’in “Han’ý Yaðma” þiirinden:

(…)
yiyin, efendiler, yiyin, bu iþtah veren sofra sizin,
doyuncaya, týksýrýncaya, patlayýncaya kadar yiyin!
Çok açsýnýz, efendiler, suratýnýzdan bellidir,
yiyin hadi, yemezseniz, yarýna kalýr mý, kim bilir, (…)


Canip DOÐUTÜRK

Kaynak Karikatür :
1.
2. Tabak tasarýmý: Boguslaw Sliwinski / www.desing-doutore.com