(Uçurtma Avcýsý )

Bazý kitaplar vardýr, son sayfasýný okurken büyük bir mutluluk kaplar içinizi; yine bir kitapla baþ etmiþ, sonuca ulaþmýþsýnýzdýr. Bazý kitaplarsa kahramanlarýndan herhangi birisinizdir -ki bu genellikler ana kahramandýr- mutlu sonla mutlanýr, acý sonla gözyaþlarýna boðulursunuz. Ýstisna örneði olan kitaplarsa bitmesine raðmen sizin için hiç bitmeyecek derin bir iz býrakýr belleðinizde. Hele tam da yaþadýðýnýz hayatýn kaoslarýna anlam vermeye çalýþtýðýnýz bir süreçte okumuþsanýz, neden ve niçinleriyle boðuþuyorsanýz içinde yaþadýðýnýz toplumun ve diðer toplumlarýn, bitirseniz de bitmez içinizdeki kitap.

Özellikle Müslüman ülkelerin Global dünyadaki yeri hep düþündürür beni.

‘’skolastik bir çaðdan sanrýlar dolaþýr belleðime

dogmalar kýpýrdanýr doðmaya hazýr dirliðime

ruhum inanýlmaz kasýlmalar içinde

bir bedel varsa ödenecek

neden ödetilir

asýrlardýr Ýbrahim’in nesline’’(Orantýsýz Güç/ Hilâl ERBOYACI)


sorusunu ne zaman yöneltsem kendime Sayýn Hayretin YAZICI’nýn ‘’Göðsüm Çok Aðrýyor Asya’’ þiiri aklýma gelir:


‘’Böyle aðlama kucaðýmda Asya

Baþkalarý tararken siyah saçlarýný

Gözün hep dýþarýdayken üstelik

Cebimde yokken metelik

Dayama göðsüme alnýný

Ciðerim delik deþik

Ben sana yapamam annelik’’( Hayrettin YAZICI)


Küreselleþmenin sancýlarýný çeken Afganistan’ýn 1975- 2001 yýllarý arasýndaki serüveni, krallýðýn çöküþüyle birlikte önce Sovyet iþgaliyle baþlýyor; sonrasýnda da Taliban yönetiminin monarþik, baský ve çile dönemi anlatýlýyor Uçurtma Avcýsý’nda. Ancak hangi döneme bakarsak bakalým sancýlý, hangi döneme bakarsak bakalým bitmez tükenmez aðrýlarý.



Sonra insan iliþkileri…Her çaðda ve her dönemde zalim ve mazlum olabilen, en beklemediðimiz anda yýllarca gizlenmiþ bir yalanýn itirafýyla hayatlarý deðiþtiriveren, bir ihanetin izlerini yaþadýðý sürece omuzlarýnda aðýr bir yük olarak taþýyan, bedel ödenmeden, yapýlan hiçbir kötülük karþýlýksýz kalmaz, dedirten insan iliþkileri…

‘’Bu kitap gözümün nur’u Haris’le Farah’a ve Afganistan çocuklarýna adandý..’’



Roman, zengin ve asil bir ailenin oðlu Emir’in aðzýndan anlatýlýr bize. Emir, Peþtun; Hasan’sa bir Hazara’dýr. Hasan, hem babasý Ali’yle birlikte evin her iþini üstlenir hem de Emir’e hizmet etmenin yaný sýra arkadaþlýk yapar. Sütkardeþ olmalarý aralarýndaki baðýn neden bu kadar güçlü olduðu konusunda bize fikir verir.

(Burada hemen Peþtun ve Hazara sözcüklerini araþtýrma gereði duydum. Peþtunlarýn Afganistan’ýn büyük bir kesimini oluþturan yerli halk, Hazaralarýn ise azýnlýkta olan, Þii inancýna sahip, köken olarak Moðollardan geldiði varsayýlan halký olduðu bilgisine ulaþtým.)

Efendi- köle sözcükleriyle tam olarak açýklayamadýðým, ancak hizmet ve fedakârlýk çizgisinde tam bir baðlýlýk örneði veren Hasan; zayýf, korkak, tembel Emir’i tamamlar. Onun yapamadýðý, gücünün yetmediði her yerde Hasan vardýr. Ýtaatkâr, sadýk ve kusursuzdur. Ayný zamanda babanýn Emir’den beklediði her þey Hasan’da vardýr.

Ancak ‘’Bir insaný öldürdüðün zaman, bir yaþamý çalmýþ olursun. Karýsýnýn elinden bir kocayý, çocuklarýndan bir babayý almýþ olursun.Yalan söylediðinde, birinin gerçeðe ulaþma hakkýný çalarsýn. Hile yaptýðýn, birini aldattýðýn zaman doðruluðu, haklýlýðý çalmýþ olursun.’’(sah:19) diyen baba, en katlanýlmasý zor, en acýmasýz yalaný söylemiþtir Emir’le Hasan’a…

Hemen burada Assef karakterinden söz etmek isterim. Sadist, ahlaksýz ve sübyancý bir karakter olan Assef, romanýn en baþýndan sonuna kadar öfke ve nefret duygularýmýzý zorlar, iðrendirir.

Rahim Han’sa romanýn bilge kiþisidir. Emir’e yazar olabilmesi için güç veren, babayý Emir’le ilgili konularda doðruya yönlendiren: en önemlisi olayýn sonuca ulaþmasýnda en etkili rolü oynayan kahramaný.

Hasan’ýn oðlu Sohrab.. Rahim Han'dan öðrendiði gerçekle sarsýlan Emir'in öz yiðenini Talaban'dan kurtarma çabasý, Hasan'a yaptýðý ihanetin bedelini ödemesi için bir fýrsat sunmuþtur. Bir Talaban canavarýna dönüþen Assef, Hasan'a ve oðlu Sohrab'a acýmasýzca yaptýðý tecavüzü Sohrab'ýn sapanýndan gözüne fýrlattýðý taþla ödeyecektir. Sohrab, çocuklarý olmayan Emir’le Süreyya’ya Hasan’dan kalan emanettir artýk…

‘’Uçurtma Avcýsý’’ adýný Kabil’de, kýþ mevsiminde yapýlan uçurtma yarýþlarýndan alýr. Zaten romaný düðümleyen olay da burada baþlayacak yine bir uçurtma yarýþýyla sonlanacaktýr.Khaled Hosseini (Halit Hüseyin)’in de Afganistan doðumlu Amerikalý bir yazar olmasý, romanýn ana kahramanýyla örtüþür. Yazarlýk yeteneðini Hasan’ý kandýrmak için uydurduðu hikayelerle anlayan Emir’le yazar arasýnda ortak bir bað oluþturur.

Halit Hüseyin’in yaþam öyküsünde de bu dönemde Afganistan’ýn yaþadýðý gerçekler vardýr. Emir ve babasýnýn Sovyet iþgaliyle Amerika’ya kaçýp yerleþmeleri, ayný nedenle önce Paris’e oradan da Amerika’ya giden ve cerrah olan yazarýn yaþam öyküsüyle kesiþir. Burada da yazarýn birebir kahramanlarýyla duygu ve düþünce bazýnda birleþtiði çýkarýmýna ulaþabiliriz.

Çevirisini Püren Özgüren’in yaptýðý eser akýcýlýðýyla, duruluðuyla 375 sayfalýk, okunasý, ödüllü bir roman.Son günlerde çok kullanýlan tabirle ters köþe pek çok olayýn içinde buluveriyorsunuz kendinizi. Ve kitap bitiyor ama siz okumaya devam ediyorsunuz Asya’nýn makûs talihini…

Zendagi Migzara (Yaþam Devam Ediyor)

14.02.2012