Dünya hiçbir padiþaha kalmadý, sana da kalmayacaktýr. -Nizamî |
|
||||||||||
|
Depremin Kur'an-ý Kerim de çeþitli surelerinde geçtiði gibi özel sureside olduðu malûmâlinizdir. Kur’an-ý kerimde gök ve yer olaylarý anlatýlmakta. Dünya dediðimiz; yer ve gök yani üzerinde bulunduðumuz yer ve onu çevreleyen atmosfer,litosfer gibi çeþitli katmanlardan oluþandýr. Kâinat ise bütün evrendir.Yani içinde dünyanýn da bulunduðu bütün gezeðenler ve yýldýzlardýr. Cenab-ý Hak Kainatýn yaratýcýsýdýr. Her türlü olay için tedbir alýnmasý bizlere haktýr. Yani tedbir bizden takdir Cenab-ý Allah’tandýr. Buna göre gök ve yer birbirini tamamlýyan kavramlardýr. Peki buna göre havanýn bulutlandýðý bölgelerde yaðmur yaðmadan önce ne oluyor gök gürlemesi dediðimiz olaylar oluyor þimþekler çakýyor bazanda o þimþek çok güçlü oluyor ve yýldýrým düþüyor yani bir elektrik kütlesi bir yere düþüyor. Þimdi bu bulutlarýn ve gök gürültüsünün nerelerde olduðu veya olacaðý þimþeklerin nerede husule geleceði, veya oluþacak adýna yýldýrým dediðimiz bu enerji kütlesinin nereye düþeceði kesin bilinebilir mi? Cevap hayýr dýr. Deðilmi. Ancak meteoroloji teknolojimiz þimdi gök hareketleri bakýmýndan bulutlanmanýn nerede olacaðýný gök gürültüsünün nerede olacaðýný birkaç gün önceden tahmin edebiliyor . Gök gürültüsünün olduðu yerde þimþek te çakar. Buda bilinebiliyor. Ancak adýna yýldýrým dediðimiz enerji kütlesinin nereye düþeceðini tahmin etmek gibi bir yetenek ve bilgi yok. Dolayýsýyle düþen bir yýldýrým ne yapar bir eve , aðaca düþerse yakar þimdi bu gök olayý; meteoroloji de gök olayýný incelemede ileri bir düzeyde olduðunu söyleyebiliriz. Bu adýna yýldýrým topraklamasý dediðimiz enerji kütlesinin düþebilecek durumunda bazý önemli yerleri korumak için ne yapýlýr adýna paratoner veya yýldýrýmsavar da dediðimiz önemli yapýlarýn üstüne güçlü bir bakýr çubukla ve bir dýþtan kablo yine topraða gömülen bir bakýr levhala topraklamasý yapýlýr. Bu gelecek herhangi bir yýldýrýmýn yapýya zarar vermeden topraða verlmesidir. Burada tabi dikkat edilmesi gereken husus gök gürlemesinden sonra yýldýrým düþmesinde o kablonun kontrol edilmesi olacaktýr. yoksa bir kere yapmakla olmaz çünki aldýðý bir yýldýrýmýn yani enerji kütlesinin kaç volt luk olduðu bilinemiyeceðinden kabloyu yakýp yakmadýðý kontrol edilmelidir. Þimdi buraya kadar yazdýðýmýz yazýnýn çoðunluðunu gök aldý ve gök ten gelecek tehlikeye karþý önemli binalarýmýzý korumayý baþardýk. Ancak münferit diyeceðimiz arazilerde oluþacak yýldýrým düþmelerinde can kaybý veya bir binanýn korunmasý imkansýz bunada münferit olay diyebiliriz. Buraya kadar tamam gelelim esas konumuz olan deprem'e ne demiþtik gök ve yer birbirini tamamlar yani gökteki olaylar yani bulutlarýn olaylarýnýn o zaman yerdede olacaðýda aþikârdýr. Nasýl gökte bulutlar bazan yer yüzüne yakýn bazan uzak olursa yerde de bunun simetriðini düþünelim. Bu arada þunuda hatýrlatmakta fayda var.Atýlan bir bomba havada patlarsamý etkisi daha çoktur ? Yerde patlarsamý daha çoktur? Elbetteki yerde patlarsa daha çoktur. Neden çünki yerde yapacaðý sarsýntý etkisi daha çoktur. O halde burda yer altýndaki enerjinin bir yerde boþalmasý sözkonusudur. Ayný gök gürlemesiyle þimþeklerin oluþmasý ve yýldýrýmýn düþmesi gibi. Ancak ne varki aradaki fark gökteki olaylar gözlemleniyor . yerdeki olaylar görülmüyor. Ancak gerekli yani hava þartlarýný öðrenmek için yapýlan yatýrýmýn yarýsý yer bilimine yerin sismik hareketlerini öðrenmeye harcansa eminim yeraltýndaki hareketlerinde nerede olacaðý evelceden anlaþýlabilir. Tabi bu meteorolojideki þimdi gelinen nokta olmýyabilir. Ancak yinede çeþitli derinliklere ve çeþitli bölgelere sýk sýk yerleþtirilecek sismik aletlerle önceden tahmin edilebilecektir. Hatta yine havadan gelen yýldýrýmý nasýl üzerine çeken bir yýldýrýmsavar düþünüldüyse en azýndan onun tersi olan yer altýndaki yýldýrýmý çeken paratonerde düþünülebilir. Tabi burda düþünülecek durum havadan gelen yýldýrýmý toprakladýðýn gibi bunuda havaya verme durumu sözkonusudur.Bunuda nasýl önemli yerlere paratoner yapýlýrsa buda yine önemli yerlere yapýlabilir. Çünki burda yukardada misal verdiðimiz gibi bir bombanýn yere düþmeden patlamasýyla verdiði etkiye az diyelim ( tabi burda bazýlarý radyoaktif etkisi çok olur diyenler olacaktýr, haklýdýrlar. Ancak biz burda bombayý bir benzetme olarak kullandýk. Bunuda antiparentez anlatmýþ olalým) yer yüzünde patladýðý anda: orta diyelim . yeraltýnda patlarsa yýkým bakýmýndan þiddetinin daha fazla olacaðý aþikârdýr. Yazýmýzda bulutlarýn durumunun simetriðini düþünelim dedik yani gözle gördüðümüz bulutlar bazan yere yakýn bazan uzak olurlar bunu gözlede görüyoruz. Ancak yer altýný gözle göremediðimizden onuda çeþitli sismik aletlerle algýlayabiliriz. bu arada yýkým nerede daha çok olur enerjinin boþaldýðý yani adýna fay dedikleri yer altýndaki bulutlarýn bu defa yüzeye yakýn olan yerde merkezde deprem dipten uzakta yandan hissedilir o zaman yýkýmýn çok olacaðý aþikârdýr. þiddeti azda olsa yani çýkan yýldýrýmýn voltu düþükte olsa. çok derinlerde olan ise bazan hissedilir yani ordada yýldýrým yeryüzüne ulaþmadan kaybolur. Hasýlý konuyu uzatmak mümkün biz burada fazla uzatmadan keselim ancak þunu tekrar edelim gök ve yer bir bütün olarak düþünülmeli gökteki bulutlarýn olayýnýn yerde yeraltýnda ayný simetriðinin (Yükseklik , Derinlik açýsýndan simetrið) olduðunu unutmamak gerekir..
ÝzEdebiyat yazarý olarak seçeceðiniz yazýlarý kendi kiþisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluþturmak için burayý týklayýn.
|
|
| Þiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleþtiri | Ýnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babýali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratýcý Yazarlýk | Katýlým | Ýletiþim | Yasallýk | Saklýlýk & Gizlilik | Yayýn Ýlkeleri | ÝzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Giriþi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
ÝzEdebiyat bir Ýzlenim Yapým sitesidir. © Ýzlenim
Yapým, 2024 | © Ahmet GÜNAY, 2024
ÝzEdebiyat'da yayýnlanan bütün yazýlar, telif haklarý yasalarýnca korunmaktadýr. Tümü yazarlarýnýn ya da telif hakký sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadýr. Yazarlarýn ya da telif hakký sahiplerinin izni olmaksýzýn sitede yer alan metinlerin -kýsa alýntý ve tanýtýmlar dýþýnda- herhangi bir biçimde basýlmasý/yayýnlanmasý kesinlikle yasaktýr. Ayrýntýlý bilgi icin Yasallýk bölümüne bkz. |