|
Müjdelenmiþtir Ekim 1
(Bayram Kaya) 30 Ekim 2022 |
Öyküsel |
| |
 Ne Türk dili, ne Türk Tarihi Osmanlý ile baþlamadýðý gibi Osmanlýnýn dili de Türk dili deðildir. Ýkinci paragraftaki söylem, Türk dili sanki Osmanlý ile baþlamýþ gibi bir zýmdan hareketle böylesi bir karartmayý yapmaktadýr. Aksine Osmanlýnýn Osmanlýcasý Türk dilinin geçmiþle olan her bir tarihi baðlarýný koparmýþtýr. Þimdi bu basit ve maksatlý söyleme geçelim.
"Cumhuriyet bizim düþünce setlerimizi yok etti. Bu nedenle mezar taþlarýný dahi okuyamýyoruz!" diyen bir terane hayatýmýn her döneminde duyduðum kof bir sakýzdý.
Cumhuriyete baðlam olan Osmanlý noktasýnda halkýn %96’sýnýn bilimden, bilgiden, okur yazarlýktan mahrum býrakýldýðý ve halkýn Türkçe konuþtuðu ortamda zaten mezar taþlarý halk tarafýndan okunamýyordu. Osmanlýca kavuklular diliydi.
Bu tenakuz böyle olduðu için fýkralara bile konu olmuþtur. Arapça harf ve Osmanlýca dil ile yazýlan mektubu okuyamayan halk adamý ve halk mütefekkiri Nasrettin Hocaya mektubun sahibi; "Hoca Hoca benden utanmýyorsan þu baþýndaki kavuðundan utan" der.
Hoca Osmanlýdaki kavuklu meþrebini ifade eden alaycý bir dil ile taþý gediðine kor. "eðer marifet kavuktaysa al kavuðu, sen oku" deyip kavuðu mektup sahibinin baþýna kor. Üstelik düþünce setinden kopmuþ olsaydýk saray gibi ne Nasrettin Hocayý anlardýk. Ne Pirsultaný anlardýk. Pir Sultaný, Nasrettini anladýðýmýza göre düþünce setlerimiz yok olmamýþ demektir. Osmanlýca sarayýn ve bir kýsým divan edebiyatýnýn iletiþim diliydi.
Öncelikle ben "bizim düþünce setimizi yok etti" söyleminin kapsama alanýnda deðilim. Bizim düþüncemiz yok. Ýnsanýni insanlýðýn düþüncesi var. Bize unutturulan düþünce, insanlýk aleminde tekrar bize dönüþ yapar.
Düþünce setlerimiz yok edildi demek, hali hazýrda olup biten gerçek oluþa göre temelde cehalete davetiyedir. Geçmiþin bilmesinlercilik halini kutsamaktýr. “Merhumun ruhuna Fatiha” diyen bir mezar taþýný okumakla yücelen bir toplum yoktur. Olacaksa tek eksiðimiz bu olsun.
Geçmiþin düþünce seti içinde ve dünya ölçeðinde bugünkü bir Cahit Arf, bir Aziz Sancar Bir Fazýl Say, Bir Suna Kan vs. çýkamazdý. Týpký Osmanlýnýn düþünce setlerine sahip güncel Ýslam toplumlarý içinde hala bu muadillerin çýkamadýðý gibi.
Korkularýmýn zail olmasý gibi Cumhuriyetin kazanýmýyla köleci biate, taate, itaate dair düþünce setim de yok oldu. Köleci biat benim için bir kayýp deðil, bir kazançtýr. Eðer illa mezar taþý okuyacaksam mezar taþý okuyacak kadar Osmanlýca öðrenirim. Bu hiç te zor deðil. Sýrf mezar üfürükçülüðünü belirten istek düþünce setinin yok olmasýný dile getirmek, akýl almazlýk deðilse, kasýttýr.
Salt mezar taþý okuyacaðým diye dil telaffuz fonetiðimize uygun olmayan Arap alfabesini; anlaþýlmaz ve ana dilimiz olmamakla Arapça, Farsça sözcükleri; Türk diline karþý olmayý; sarayýn kendisini Türkçe konuþan halktan Osmanlýca gibi uyduruk bir dil ile izole etme çeliþkileri içinde var edilen dört bilinmeyenli Osmanlýcayý sýrf taatin, itaatin ve kapý kulu olmaya yatkýnlaþtýrýcý öðretisini düþünme seti diye sindirmek durumunda olmam, neyin nesi ki?
Her geliþme bir mahrum kalýþýn üzerine daha geliþkin ve lüks bir gelecektir. Siz bile büyümekle; bebekliðinizden, çocukluðunuzdan, delikanlýlýðýnýzdan yoksun kalýrsýnýz. Bilgiyi inþa ettiðinizde, cehaletinizden mahrum olursunuz.
Tarihsel olarak sürece baktýðýnýzda; göl üzerine aðaç kulübeler inþa edilmiþse, maðara yaþamýndan mahrum kalýnmýþtýr. Üreten iliþki nedenle ön ittifaklarý yapýp þehir devletleri oluþturulduðunda, totem alanýn kabile yaþamýndan yoksun kalýnmýþtýr.
Demokrasiye geçtiðinizde monarþiden, feodal yaþamdan ve bir kýsým köleci iliþkilerden yoksun kalýrsýnýz. Eh ne yapalým bu çeliþki Mustafa Kemal Atatürk’ten Ýleri gelmiyordu; doðanýn, sosyo-toplumlarýn ve hayatýn iþleyiþ yasasý buydu. Her yeni eskir ve her eski ölür. Yerini yeni alýr. Eski ölümden korktuðu için yeni olur.... |
|
|
Müjdelenmiþtir Ekim 2
(Bayram Kaya) 26 Kasým 2022 |
Umut |
| |
 Þiirin Hikayesi
Müjdelenmiþtir Ekim 2
Açýklama
"Kardeþim Mustafa Kemal ve arkadaþlarý ile kurtuluþ savaþýna katýlanlarla Türkçe konuþan "halk", canlý kanlý Osmanlý lügatli kültürün bakiyesi dahilinde deðiller miydi? "
Eþ deyiþle Kurtuluþ Savaþýna karþý olan canlý kanlý saray ve çevresi ile kolluk kuvveti Kuvayý inzibatiye, Anzavur Ahmetler, Delibaþlar gibi onlarca ayaklanmanýn failleri "Osmanlý kültürünün bakiyesi olan Osmanlýca lügatin(!)" kullanýcýlarý deðiller miydi?
Bu iki tür üzerinde kaybolan "hangi Osmanlý düþünce setinden bahsediliyordu?
Mesela canlý kanlý bir Osmanlý bakiyesi olan Mustafa Sabriler, Anzavur Ahmetler peþine düþülecek hangi düþünce setini oluþturmuþtular? Zaten Türkçe konuþan Halk, devrimle hangi dilin hangi tür düþünce setinden kopup, hangi boþ düþünce setinin peþine düþmüþtü?
Köroðlu destaný olan direniþçi düþünce seti ve Anadolu aydýnlanmasý olan Celali, Hacý Bektaþi, Aþýk Paþa, Yunus gibi düþünce setleri Osmanlýca mýydý ki halk düþünce yazma seti olan Osmanlýcadan kopuklukla travma yaþasýndý?
Yoksa peþine düþülen ve ürküten düþünce seti, Börekçi Rýfat Efendinin saray þürekasýna karþý ürettiði düþünce seti miydi?
Bu sözü söyleyenin amacý bu iki paragraf içindeki farktan gizliydi.
Kaybedildiði söylenen düþünme seti içinde; ezilmiþ, geri býraktýrýlmýþ ve hemen hemen yaþadýðý Anadolu'ya hiç bir yatýrým yapýlmamýþ olan mahrumiyeti, insanlara kul olmayý öðretmiþti.
Biat etmesi öðretilmiþti. Sorgulamama tabiiyeti öðretilmiþti. Destursuz padiþahýn adýný anmama, padiþahýn adýný "padiþahým çok yaþa" diyen zikirle anma öðretilmiþti o eski düþünce seti içinde.
Eski düþünce seti içinde saray soytarýlýðýný dýþa vurmayan eyyamcýlar ve onun düþünce torunu olan aveneleri vardý.
Bu bayatý kiþiler kulluða karþý vatandaþlýk öðretisi karþýsýnda hep bu "düþünce seti" türü gizlemece teranelerle karþýmýza çýkarlar.
Üstelik bu bakiyeler cumhuriyet içine girmezden öncesi geçmiþlerinde kul olma, biat etme dýþýnda hangi düþünce setini ortaya koydular da cumhuriyet yönetimi içine girer girmez köksüz kalýp unutkan olmuþlardý?
Cumhuriyet devrimleri kiþilerin beyinlerinin içindeki düþünce oluþturmanýn köklerini kazýmadý ki eski düþünme setinden kopulsundu! Esasen böyle bir þey olasý da deðildir.
Osmanlýca düþünce setine tabii canlý kanlý askeri ve sivil bakiyeler ömürlerini 1980'lere kadar sürdürdülerse 1980'lere kadar kafalarýnýn içinde olan hangi geliþmeci, biliþici, buluþçu düþünce setini ileri sürememiþlerdi?
Bu bakiyeler Osmanlý ve cumhuriyet dönemi içinde yaþadýklarý hatýralarýný ya da kendi deneyimlerini yazamayýp ta düþünce üretecek kuþaðýmýzý bu aný setlerinden yoksun mu býrakmýþlardý?
Ya da Osmanlý kültür setiyle ortaya konmuþ olup ta Türkçeye çevrilemeyen hangi meþhur düþünme setleri vardý? Dünya klasikleri mi Türkçeye çevrilememiþti? Dünya bilimi mi Türkçeye aktarýlamamýþtý?
Osmanlýca kuantum mekaniðini, kalp ameliyatýný, görelilik teorisini vs. öðrenecektik de Türkçe mi buna engeldi?
Kuran Osmanlýcaya tefsir ediliyordu da Türkçeye mi tefsir edilememiþti?
Bu durum da Elmalý Hamdi'nin Kuran tefsiri ne oluyordu?
Dahasý Osmanlý devleti kurulmadan önce ve Osmanlý devleti kurulduktan bir süre sonra ortada Osmanlýca diye Arapça, Farsça, Ýtalyanca, Fransýzca, Türkçe karýþýk bir " seçkin saray dili" de yoktu.
Ýyi de Arap kültürü etkisine girdikten ve Osmanlýca dili oluþtuktan sonra "Kamus-i Türki dilimiz olan öz be öz Türkçe düþünce setimizden kopmamýþ mýydýk?"
Bu ne aymazlýk ve bu ne kýsýr döngülü düþünememenin düþünce seti olan handikaptý?
Zaten halk Osmanlýca dil oluþumu karþýsýnda saraya "sen kendi yoluna, ben kendi yoluma" diyerek Yunusla, Dadaloðlu'yla, Pir Sultan'la, Karacaoðlan'la vs. Türkçe kullanmamýþlar mýydý? Halkýn kullandýðý dil Osmanlýca deðildi ki halk Cumhuriyete geçiþ dönemi düþünce seti travmalarýný yaþasýndý!
Osmanlýca, saray çevresindeki seçkinlerin diliydi. Üstelik Osmanlý lügatçilerinin diþe dokunur pek bir bilimsel düþünce seti oluþturmadýklarý bir 200 yýllýk saray ile divan edebiyatý geçmiþi vardý.
Oysa Türkçenin Asya'dan Avrupa'ya kadar en az 2000 yýllýk bir geçmiþi ile kurumsal bir kadim dil oluþu vardý. Düþünce seti oluþturacaksan iþte sana 2000 yýllýk bir düþünce seti olan dil! Oysa "Türkçe" ananýn diliydi, niye düþüne mi yordun?
Alfabeye gelince ata sal sosyal gelenek içinde etkiler olmayan Arapça alfabenin zorluðundaki, gýrtlak telaffuz güçlüðünü geçtim. Arapça alfabe de Türkçenin sesli harflerini karþýlayacak olan kimi yazým harfleri yoktu. Arap kendi sosyal geleneði içinde harekeli ya da hareketsiz harfleri anlýyordu.
Sesli harfler bizim için düþünceyi anlama ve anlatýmda çok önemliydi. Sesli harflerin eksikliðinden doðacak anlayamama anlatamama engellerine ne buyrulur?
"Düþünce setimiz yok edildi" diyen yadsýmalý söylem, Kuvayý Milliyetçi düþünce setinin, Kuvayý inzibatiye düþünce setine galip gelmesine duyulan hazýmsýzlýktan baþka bir þey deðildi.
Yaþar Kemal'in, Nazým Hikmetin, Cahit Arf'ýn vs. Dünya diline çevrilen düþünce setleri de güya kaybolan kültürümüzün þimdiki Türkçe içindeki kaybolan kýsmý mýydý?
Bir de bu tür boþ iddia sahipleri savlarýný ileri sürerken dinleyeni, okuyaný mal yerine koyan ve gerçekleri sapýtan ezberleri vardý. Neymiþ efendim "Fransýz devrimi de Çin devrimi de "lügate dokunmamýþ(!)
Bir kere her devrimin kendi karakter koþullarý vardýr. Örneðin bu ülkelerde "kedi kadim ve yönetimin dili ile halkýn dili" birbirinde kopmamýþtý.
Salt bu nedenle Türk devrimi her ikisine de benzemez.
Siz önce yurdu iþgalden kurtarýyorsunuz ve devriminizle dünyayla aranýzdaki 300 yýllýk geliþme farkýný kapýyordunuz.
Eþ deyiþle vaz geçildiðinde düþünme setlerimizin yok olacaðý sõylenen (!) Osmanlý kültürü, düþünme adýna hiç bir þey üretememiþ olmalý ki, dünya düþünce setli kültürden 300 yýl geride kalmýþtýk!
Ýþin tuhafý Türk devrimi sýrasýnda da Türk halký yine Türkçe konuþuyordu. Saray da Osmanlýca yazýþýyordu.
Çaðlar ötesinde gelen TÜRK Halkýnýn düþüncesi kendi doðrultusunda deðiþimleriyle beraber yerli yerindeydi. Devrim sarayýn kurumsal dilini Türkçenin kurumsal diline çevirdi.
Fransýzlar, devrim sýrasýnda Fransýzlar Latince veya Ýspanyolca konuþmuyorlardý ki Fransýz devrimi, Fransýz lügatine dokunsundu! Fransýzlar zaten Fransýzca okuyup, Fransýzca yazýp, düþünce setlerini de Fransýzca oluþturuyorlardý.
Örneðin Ýncili Fransýzcaya çevrilmekle düþünce setinden kopmuyorlardý. Kuraný da Türkçe 'ye çevirmekle biz de düþünce setimizden kopmuyorduk.
Dahasý 10. yüzyýldan itibaren Türkçe düþünce setinde koparýlmýþ olmamýza raðmen Cumhuriyet devrimleriyle tekrar kök düþünce setimize dönüyorduk.
Çinliler Korece ya da Urduca veya Altýn Kaan krallýðýnca oluþturulmuþ bir dili konuþmuyorlardý ki Mao Çin Lügatine dokunsundu! Bu ne aymazlýk?
Aklýma gelmiþken sahi neydi lügat? Kullanan var mýydý? Lügat dememekle düþünce setinde kopan ya da lügat söylemiyle düþünce seti oluþturan var mý?
Ya da lügat denediði için düþünce seti ortaya koyamayan var mýydý?
Lügat olarak Ab dediðiniz de suyun iki hacim hidrojen ve bir hacim oksijenden oluþtuðunu bulmuþtunuz da su denince susuz mu kalmýþtýnýz?
Ýddia sahibi Lügat sözünü kullandýðýna göre, lügat söylemi ile hangi düþünce setini oluþturmuþtu. Veya oluþturacaktý da neyi þimdiki lügat ile yeni düþünce olarak oluþturamýyordu? |
|
|
ve Biz
(Bayram Kaya) 2 Þubat 2023 |
Didaktik |
| |
 Üreten ittifakýn yapý iliþkileri
Kaderiyle insan olan
Diyalektik
Sýrrýn
Yürümesiyiz.
|
|
|
Kendime Sayarým
(Bayram Kaya) 15 Mayýs 2023 |
Toplumcu |
| |
 Özgecil dayanýþýr
Savunurum da
Kendine acýmazsýn
Seni kendime mülk gönlüm |
|
|
Bülbülü Öldürmek
(Bayram Kaya) 16 Þubat 2024 |
Yaþam |
| |
 Soðuk dedik
Boran sýz karsýz olmadýk
Daha ne diyeyim Fesulda içimizde
Sezar'la mezarla
Viran mý kalmadý yolmadýk büyüklerle
|
|
|
|
